ઇન્ટરનેશનલ મોનિટેરિંગ ફંડના વડા ક્રિસ્ટાલિના જ્યોર્જિવાએ ગુરુવારે અહેવાલ આપ્યો છે કે વૈશ્વિક દેવાનો ભાર ઝડપથી વધી રહ્યો છે. અત્યાર સુધી આ દેવું પહેલા કરતા નવી ઉંચાઇ પર પહોંચી ગયું છે. તેમણે કહ્યું કે આ આખા વિશ્વનું ઉત્પાદન બમણું છે. આઇએમએફએ એક અહેવાલમાં કહ્યું છે કે સમગ્ર વિશ્વ પર લગભગ 188 ટ્રિલિયન ડોલર (188 લાખ કરોડ) નું દેવું છે. તમે અંદાજ લગાવી શકો છો કે આ રકમ કેટલી મોટી છે. વિશ્વની સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થાનું કદ એટલે કે અમેરિકાનો GDP ફક્ત 21.35 ટ્રિલિયન ડોલર છે. ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાના કદની વાત કરીએ તો તે માત્ર 2.7 લાખ કરોડ રૂપિયા છે.
આ અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે સમગ્ર દેવામાં ખાનગી ક્ષેત્રનો સૌથી વધુ હિસ્સો છે. આનાથી વિશ્વભરની વિવિધ સરકારો અને સામાન્ય લોકો પર આર્થિક નબળાઇનું દબાણ વધી રહ્યું છે. જ્યોર્જિવાએ કહ્યું કે, ખાનગી અને સરકારી દેવા સહિત વૈશ્વિક દેવું રૂ .188 લાખ કરોડની સપાટીએ પહોંચી ગયું છે. આ સમગ્ર વિશ્વના કુલ ઉત્પાદનમાં 230 ટકા છે.
જ્યારે અગાઉ જાહેર કરાયેલા આંકડામાં આઇએમએફ દ્વારા માહિતી આપવામાં આવી હતી, ત્યારે સમગ્ર વિશ્વ પર 164 લાખ કરોડ રૂપિયાનું દેવું હતું. હાલમાં, વિશ્વવ્યાપી વ્યાજ દર ઓછા છે. આવી સ્થિતિમાં ઉત્પાદન વધારવા માટે વધુ લોન લઈ શકાય છે. જો કે, જ્યોર્જિવા કહે છે કે જો આવું થાય, તો વિપરીત અસર વૃદ્ધિ પર જોઇ શકાશે. જ્યોર્જિવાએ ચેતવણી આપી હતી કે કડવી સત્યતા એ છે કે કડક નાણાકીય પરિસ્થિતિમાં દેવાના વધતા દબાણથી ઘણી સરકારો, કંપનીઓ અને પરિવારો મુશ્કેલીમાં મુકાયા છે. સરકારનું દેવું પણ ઝડપથી વધી રહ્યું છે.
ભારત પરના કુલ દેવા વિશે વાત કરીએ તો ગત મહિને રિઝર્વ બેંક ઓફ ઇન્ડિયાએ એક અહેવાલ બહાર પાડ્યો હતો. આ અહેવાલ મુજબ માર્ચ 2019 સુધીમાં ભારત પરનું કુલ બાહ્ય દેવું 54.4 અબજ ડોલર (આશરે, 37,7588 અબજ રૂપિયા) હતું. પાછલા વર્ષના સમાન સમયગાળાની તુલનામાં તેમાં 1.37 અબજ ડોલરનો વધારો થયો છે. ભારતના GDPની વાત કરીએ તો તે GDPના 19.7 ટકા છે.