અમદાવાદ
GCCI એગ્રિકલયર કમિટી તેમજ બંસી ગીર ગૌશાળા દ્વારા સંયુક્ત રીતે મંગળવાર તારીખ 10મી ડિસેમ્બર, 2024 ના રોજ “ગો-કૃપા-ગો-આધારિત કૃષિ પર એક દિવસીય તાલીમ કાર્યક્રમ તેમજ પ્રેરણાદાયી ખેડૂતોના સન્માન કાર્યક્રમનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું.આ એક દિવસીય કાર્યક્રમમાં ગોપાલન-ફાઉન્ડેશન ઓફ સકસેસફૂલ એગ્રીકલ્ચર, લાઇવ ગૌશાળા અને ફાર્મ વિઝિટ, ગો- કૃપા-ગો આધારિત કૃષિ પર એક ક્રાંતિકારી અભિગમ તેમજ પ્રશિક્ષણ અને ગુજરાતના પ્રેરણાદાયી ખેડૂતોનું સન્માન કરવાના કાર્યક્રમ નો સમાવેશ થતો હતો.
આ પ્રસંગે સ્વાગત પ્રવચન કરતાં GCCI પ્રમુખ સંદીપ એન્જિનિયરે ખેડૂતોની કૃષિમાં આત્મનિર્ભરતા હાંસલ કરવા અને માત્ર દેશના અર્થતંત્રમાં જ નહીં, પરંતુ લોકોના સ્વાસ્થ્ય પરત્વે પણ નોંધપાત્ર યોગદાન આપવા બદલ તેઓની મહત્ત્વની ભૂમિકાની પ્રશંસા કરી હતી. તેમણે કુદરતી ખેતીના મહત્વ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો તેમજ રાસાયણિક ખાતરોની હાનિકારક અસરો વિશે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી અને જણાવ્યું હતું કે તે થકી કેન્સર જેવા રોગો પણ થતા હોય છે. તેમણે દૂધ, કઠોળ, મસાલા, ચોખા, ઘઉં, કપાસ, શેરડી, ફળો અને શાકભાજીના અગ્રણી ઉત્પાદક તરીકે ભારતની અગ્રણી ભૂમિકા વિષે વાત કરી હતી. તેમણે રાષ્ટ્રની અર્થવ્યવસ્થાને મજબૂત કરવા માટે સરળ, અસરકારક અને નફાકારક ખેતી પદ્ધતિઓને પ્રોત્સાહન આપવાના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો અને કુદરતી ખેતી તરફ વળવાની જરૂરિયાતનો પુનરોચ્ચાર કર્યો હતો. તેઓએ આ સેમિનારના આયોજનમાં GCCI ની કૃષિ સમિતિના પ્રયાસો ને બિરદાવ્યા હતા.આ પ્રસંગે તેમના ઉદબોધનમાં અતિથિ વિશેષ ધારાસભ્ય ધ્રાંગધ્રા (ગુજરાત) શ્રી પ્રકાશ વરમોરાએ ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે આપણા સમાજના મૂળને સમજવા અને તે પ્રત્યે આદરભાવ જાગૃત કરવા સાંસ્કૃતિક જાગૃતિ મહત્વપૂર્ણ છે, અને આપણા દેશની સાચી ઓળખ અને તેની ગ્રામીણ હ્રદય ભૂમિ વચ્ચેના ધનિષ્ટ જોડાણ વિશે તેઓએ ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે ભારતનો આત્મા તેના ગામડાઓમાં રહેલ છે, જ્યાં પરંપરાઓ, કૃષિ અને સામુદાયિક મૂલ્યો રાષ્ટ્રની પ્રગતિનો પાયો બને છે. પાયાના સ્તરે જ્ઞાન અને કુશળતાને એકીકૃત કરવાના મહત્વને ઓળખીને, તેમણે પ્રાકૃતિક ખેતીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે નિષ્ણાતોને તેઓના વિવિધ મત વિસ્તારની મુલાકાત લેવા માટે આમંત્રણ આપ્યું હતું, તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું હતું કે સાચું સુખ સારા સ્વાસ્થ્ય માંથી જ આવે છે. તેમણે આરોગ્યને સમૃદ્ધિ સાથે જોડતાં ભાર મૂક્યો હતો કે તંદુરસ્ત સમાજ એક મજબૂત અને ગતિશીલ રાષ્ટ્રનો આધાર છે.
આ કાર્યક્રમ દરમિયાન આયોજિત ટ્રેનિગ કાર્યક્રમના મુખ્ય વક્તાશ્રીઓમાં શ્રી ગોપાલ સુતરિયા, સ્થાપક, બંસી ગીર ગૌશાળા અને ગૌતીર્થ વિધાપીઠ, ડૉ. કે. જી. મહેતા, મેનેજિંગ ટ્રસ્ટી, મહર્ષિ કૃષિ સંશોધન સંસ્થા, અમદાવાદ અને સેક્રેટરી, ગુજરાત એસોસિએશન ઓફ એગ્રીકલ્ચરલ સાયન્સ, ડૉ. સંતોષ વરવાડેકર, પ્રોફેસર, કૃષિ વિસ્તરણ વિભાગ, ડૉ. બાળાસાહેબ સાવંત કોકણ કૃષિ યુનિવર્સિટી, મહારાષ્ટ્ર અને શ્રી નિવૃત્તિ પાટીલ, વિષય નિષ્ણાત બાગાયત, કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્ર વાશિમ, મહારાષ્ટ્ર નો સમાવેશ થતો હતો.
આ પ્રસંગે બોલતા ગોપાલ સુતરીયા, ચેરમેન, એગ્રીકલ્ચર કમિટી, GCCI એ ગો-કૃપા-ગો-આધારિત કૃષિ (ગાય- આધારિત ખેતી) પદ્ધતિઓ વિશે વિગતવાર રજૂઆત કરી હતી. તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો કે કેવી રીતે ગાય આધારિત ખેતી ગાયના છાણ અને પેશાબ જેવા ઓર્ગેનિક ઇનપુટ્સ દ્વારા જમીનની ફળદ્રુપતા વધારીને ટકાઉ કૃષિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે મહત્વપૂર્ણ છે, જે કુદરતી ખાતરો અને જંતુ નિવારક તરીકે કાર્ય કરે છે. તે રાસાયણિક ખાતરો પર નિર્ભરતા ઘટાડે છે, જમીનની તંદુરસ્તીમાં સુધારો કરે છે અને જૈવવિવિધતા ને પ્રોત્સાહન આપે છે. આર્થિક રીતે, તે ખેતીના ખર્ચને ઘટાડે છે અને બાયોગેસ અને ખાતર જેવા આડપેદાશો દ્વારા વધારાની આવક પેદા કરે છે. સાંસ્કૃતિક અને નૈતિક મૂલ્યો માં મૂળ ધરાવતી, ગાય આધારિત ખેતી આધુનિક કૃષિ પડકારોનો સર્વગ્રાહી ઉકેલ પ્રદાન કરે છે, જે ભવિષ્યની પેઢીઓ માટે ખાધ સુરક્ષા અને પર્યાવરણીય સંતુલન સુનિશ્ચિત કરે છે.
મહર્ષિ એગ્રીકલ્ચરલ રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ, અમદાવાદના મેનેજિંગ ટ્રસ્ટી અને ગુજરાત એસોસિએશન ઓફ એગ્રીકલ્ચરલ સાયન્સ ના સેક્રેટરી ડૉ. કે.જી. મહેતાએ કૃષિના પાંચ મહત્ત્વના તબક્કાઓ બાબતે વાત કરી હતી. તેમણે કુદરતી ખેતી પદ્ધતિઓ અપનાવ્યા બાદ થયેલ ભારતીય કૃષિ ના વિકાસ બાબતે ભાર મૂક્યો હતો તેમજ ઉમેર્યું હતું કે તે થકી જમીનની તંદુરસ્તી, જૈવ વિવિધતા અને ટકાઉપણું પુનર્જીવિત થયેલ છે. “ગોધરિત કૃષિ” અથવા ગાય આધારિત ખેતીના મહત્વ પર પ્રકાશ પાડતા, તેમણે રાસાયણિક ખાતરો અને જંતુનાશકોના પર્યાવરણને અનુકૂળ વિકલ્પ તરીકે ગાયના છાણ અને મૂત્ર જેવા સ્વદેશી સંસાધનોનો ઉપયોગ કરવા પ્રોત્સાહિત આપ્યું હતું. તેમણે ખેડૂતોને ભારતના કૃષિ ભવિષ્ય માટે ટકાઉ મોડેલ તરીકે કુદરતી ખેતીને અપનાવવા અને પ્રોત્સાહન આપવા વિનંતી કરી.શ્રી નિવૃત્તિ પાટીલ, વિષય નિષ્ણાત બાગાયત, કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્ર વાશીમ, મહારાષ્ટ્ર એ તેમના સંબોધનમાં ગો-આધારિત કૃષિનો ઉપયોગ કરીને હળદરની ખેતી ની પ્રેરણાદાયી સફળતાની વાત શેર કરી હતી. તેઓએ જણાવ્યું જણાવ્યું હતું કે કેવી રીતે ખેડૂતો, ગાયના છાણ અને મૂત્ર આધારિત ખાતરો સાથે કુદરતી ખેતીની તકનીકો અપનાવીને, હળદરની ઉપજ, ગુણવત્તા અને જમીનના સ્વાસ્થ્યમાં નોંધપાત્ર સુધારો કરી શકેલ છે. તેમણે વિગતવાર જણાવ્યું કે કેવી રીતે આ પદ્ધતિઓ માત્ર ખેતીના ખર્ચમાં ઘટાડો કરતી નથી પરંતુ હળદરની ખેતી હેઠળ વાવેતર વિસ્તાર વધારવામાં પણ પરિણમી છે, ખેડૂતો ની ઉત્પાદકતા અને નફાકારકતા માં વધારો શક્ય બનાવે છે. કુદરતી ખેતી તરફના આ પરિવર્તન બાબતે તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે રાસાયણિક-સઘન ખેતી ના વિકલ્પ તરીકે ગો-આધારિત અભિગમ એક ટકાઉ અને નફાકારક વિકલ્પ પૂરો પાડે છે.કૃષિ વિસ્તરણ વિભાગના પ્રોફેસર ડૉ. સંતોષ વરવાડેકરે ગો-આધારિત કૃષિ માટે ટેકનોલોજીના અસરકારક ટ્રાન્સફર માટે વ્યાપક વ્યૂહરચના રજૂ કરી હતી. તેમણે લક્ષિત તાલીમ, વર્કશોપ અને પ્રદર્શનોના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો જેથી જ્ઞાનના અંતરને દૂર કરવા અને ખેડૂતોમાં દત્તક લેવાને પ્રોત્સાહન મળે.આ પ્રસંગે ગુજરાતના પ્રેરણાદાથી ખેડૂતોને કૃષિ ક્ષેત્રે તેમના અનુકરણીય યોગદાન બદલ સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.