નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં રિઝર્વ બેંકની લોકપાલ યોજનાઓ હેઠળ નોંધાયેલી ફરિયાદોની સંખ્યા 68% થી વધુ વધીને 7.03 લાખ થઈ ગઈ છે. સોમવારે જાહેર કરાયેલા એક રિપોર્ટમાં આ માહિતી આપવામાં આવી છે. આ ફરિયાદો મોબાઈલ/ઈલેક્ટ્રોનિક બેંકિંગ, લોન અને એડવાન્સ, એટીએમ/ડેબિટ કાર્ડ, ક્રેડિટ કાર્ડ, પેન્શન પેમેન્ટ અને પેરા બેંકિંગ અને અન્ય સંબંધિત હતી.
રિઝર્વ બેંકની સંકલિત લોકપાલ યોજના (RB-IOS), 2021 હેઠળનો આ પ્રથમ અહેવાલ છે. લોકપાલ યોજના 2022-23નો વાર્ષિક અહેવાલ આરબીઆઈ ઓમ્બડ્સમેન (ઓઆરબીઆઈઓ), કેન્દ્રીયકૃત રસીદ અને પ્રક્રિયા કેન્દ્ર અને સંપર્ક કેન્દ્રની 22 કચેરીઓની પ્રવૃત્તિઓને આવરી લે છે.
રિપોર્ટ કહે છે, “RB-IOS, 2021 હેઠળ ફરિયાદોની સંખ્યામાં નોંધપાત્ર વધારો થયો હતો અને 2022-23માં ORBIO અને CRPCમાં કુલ 7,03,544 ફરિયાદો મળી હતી. આ સઘનતાને કારણે 68.24% નો વધારો દર્શાવે છે. જાહેર જાગૃતિ પહેલ.”
બેંકો સામે કુલ 1,96,635 ફરિયાદોઃ બેંકો સામે કુલ 1,96,635 ફરિયાદો મળી છે, જે કુલ ફરિયાદોમાં સૌથી વધુ છે. આ ORBIO દ્વારા મળેલી ફરિયાદોના 83.78 ટકા છે. ORBIO એ નાણાકીય વર્ષ 2022-23 માં કુલ 2,34,690 ફરિયાદોનો નિકાલ કર્યો હતો, જ્યારે CrPC માં 4,68,854 ફરિયાદોનો નિકાલ કરવામાં આવ્યો હતો.
RBIએ જણાવ્યું કે ORBIO માં ફરિયાદોનું નિરાકરણ 2021-22 દરમિયાન 44 દિવસમાં સરેરાશ 33 દિવસમાં કરવામાં આવ્યું હતું. RB-IOS, 2021 હેઠળ ઉકેલી શકાય તેવી મોટાભાગની (57.48%) ફરિયાદો પરસ્પર સમજૂતી, સમાધાન અથવા આર્બિટ્રેશન દ્વારા ઉકેલવામાં આવી હતી.
બેંકો સાથે નોન-બેંકિંગ પેમેન્ટ સિસ્ટમ સહભાગીઓ સામે મળેલી કુલ ફરિયાદોમાંથી મોબાઈલ/ઈલેક્ટ્રોનિક બેંકિંગ સંબંધિત ફરિયાદો સૌથી વધુ રહી. જ્યારે એનબીએફસીના કિસ્સામાં, ફેર પ્રેક્ટિસ કોડનું પાલન ન કરવા સંબંધિત ફરિયાદોની સંખ્યા સૌથી વધુ હતી.