નવીદિલ્હી
આગામી પાંચ વર્ષમાં, કૃષિ કામદારો અને ડ્રાઇવરોની માંગ ઝડપથી વધશે અને આ ક્ષેત્રોને સૌથી ઝડપથી વિકસતી નોકરીઓમાં સામેલ કરવામાં આવશે. તે જ સમયે, કેશિયર અને ટિકિટ કલાર્કની ભૂમિકાઓ ઘટાડવામાં આવશે. ગઈકાલે પ્રકાશિત થયેલા એક નવા અભ્યાસના અહેવાલમાં આ વાત કહેવામાં આવી છે. વલ્ડ ઇકોનોમિક ફોરમ (ડબ્લ્યુએફ) એ ‘યુચર જોબ રિપોર્ટ-૨૦૨૫’ માં એમ પણ કહ્યું છે કે ૨૦૩૦ સુધીમાં ૧૭ કરોડ નવી નોકરીઓનું સર્જન થશે. યારે ૯.૨ કરોડ નોકરીઓ ગુમાવી શકે છે, એટલે કે ચોખ્ખી ૭.૮ કરોડ નવી નોકરીઓનું સર્જન થશે. સ્વિટઝર્લેન્ડના દાવોસમાં ૨૦-૨૫ જાન્યુઆરીએ યોજાનારી વલ્ડ ઇકોનોમિક ફોરમની વાર્ષિક બેઠકના થોડા દિવસો પહેલા બહાર પાડવામાં આવેલા આ અહેવાલમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે નવી ટેકનોલોજીના આગમન સાથે, ૨૦૩૦ સુધીમાં નોકરીઓમાં મોટા પાયે પરિવર્તનની શકયતા છે. ટેકનોલોજીકલ ક્ષેત્રમાં પ્રગતિ ઉપરાંત, વસ્તી વિષયક ફેરફારો, ભૂ-આર્થિક તણાવ અને આર્થિક દબાણ આના કારણો છે. આના કારણે, સમગ્ર વિશ્વમાં ઉધોગો અને વ્યવસાયો નવા આકાર લઈ રહ્યા છે. ૧૦૦૦ થી વધુ કંપનીઓના ડેટા પર આધારિત આ અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે કૌશલ્યનો તફાવત આજે વ્યવસાય પરિવર્તન માટે સૌથી મહત્વપૂર્ણ અવરોધ છે. નોકરી માટે જરી લગભગ ૪૦ ટકા કૌશલ્યોમાં ફેરફાર થવાની શકયતા છે. ૬૩ ટકા નોકરીદાતાઓ પહેલાથી જ આને તેમના માટે સૌથી મોટો અવરોધ ગણાવે છે. આર્ટીફીશીયલ ઇન્ટેલિજન્સ, બિગ ડેટા અને સાયબર સુરક્ષામાં ટેકનોલોજી કૌશલ્યની માંગ ઝડપથી વધવાની અપેક્ષા છે પરંતુ સર્જનાત્મક વિચારસરણી, શકિત, સ્થિતિસ્થાપકતા જેવી માનવીય કુશળતા મહત્વપૂર્ણ રહેશે. ઝડપથી બદલાતા રોજગાર બજારમાં ટેકનોલોજી અને માનવ કૌશલ્ય બંનેનું સંયોજન મહત્વપૂર્ણ રહેશે. મહત્વપૂર્ણ સેવાઓ અને સંભાળ અને શિક્ષણ જેવા આવશ્યક ગણાતા ક્ષેત્રોમાં ૨૦૩૦ સુધીમાં નોકરીઓ વધશે. યારે એઆઈ (આર્ટીફીશીયલ ઇન્ટેલિજન્સ) અને નવીનીકરણીય ઊર્જામાં પ્રગતિ બજારને ફરીથી આકાર આપી રહી છે. આના કારણે ઘણી ટેકનોલોજી અથવા નિષ્ણાતોની માંગમાં વધારો થઈ રહ્યો છે, યારે ગ્રાફિકસ ડિઝાઇનર્સ જેવી અન્ય નોકરીઓની માંગ ઘટી રહી છે. વર્લ્ડ ઇકોનોમિક ફોરમ ખાતે કાર્ય, વેતન અને રોજગાર સર્જન વિભાગના વડા, ટિલ લિયોપોલ્ડે જણાવ્યું હતું કે જનરેટિવ એઆઈ અને ઝડપી તકનીકી પરિવર્તન જેવા વલણો ઉધોગો અને શ્રમ બજારોને અસર કરી રહ્યા છે. આનાથી પ્રચડં તકો અને ગંભીર જોખમો બંને ઉભા થઈ રહ્યા છે. કૃષિ કામદારો, ડિલિવરી ડ્રાઇવરો અને બાંધકામ કામદારો જેવા ક્ષેત્રોમાં ૨૦૩૦ સુધીમાં નોંધપાત્ર રોજગાર વૃદ્ધિ થવાની અપેક્ષા છે. આવશ્યક ક્ષેત્રોમાં વસ્તી વિષયક વલણોને કારણે માંગમાં વધારો થઈ રહ્યો છે, તેથી નર્સિંગ જેવા સંભાળ વ્યાવસાયિકો અને માધ્યમિક શાળાના શિક્ષકો માટે સારી વૃદ્ધિનો અંદાજ છે. આર્ટીફીશીયલ ઇન્ટેલિજન્સ, રોબોટિકસ અને ઉર્જા પ્રણાલીઓમાં, ખાસ કરીને નવીનીકરણીય ઉર્જા અને પર્યાવરણીય ઇજનેરીમાં નિષ્ણાત ભૂમિકાઓની માંગ વધવાની અપેક્ષા છે. તે જ સમયે, કેશિયર અને વહીવટી સહાયકો જેવી ભૂમિકાઓ સૌથી ઝડપથી ઘટી રહી છે. આ સાથે, ગ્રાફિક ડિઝાઇનર સહિતની ભૂમિકાઓનો પણ તેમાં સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. આનું કારણ એ છે કે સર્જનાત્મક આર્ટીફીશીયલ ઇન્ટેલિજન્સ ઝડપથી શ્રમ બજારને ફરીથી આકાર આપી રહ્યું છે. અહેવાલ મુજબ, પાંચ સૌથી ઝડપથી વિકસતી નોકરીઓની યાદીમાં કૃષિ કામદારો, મજૂરો અને અન્ય કૃષિ કામદારો ટોચ પર રહેશે. એ પછી, હળવા ટ્રક અથવા ‘ડિલિવરી’ સાથે સંકળાયેલા ડ્રાઇવરો, સોટવેર અને એપ્લિકેશન ડેવલપર્સ, દુકાનોમાં કામ કરતા સેલ્સપર્સન વગેરે હશે. તેના પછી ફૂડ પ્રોસેસિંગ અને સંબંધિત વ્યવસાયોમાં રોકાયેલા કામદારો, કાર, વાન અને મોટરસાયકલ ડ્રાઇવરો, નસિગ વ્યાવસાયિકો, જનરલ અને ઓપરેશન મેનેજરો, સામાજિક કાર્ય અને કાઉન્સેલિંગ વ્યાવસાયિકો, પ્રોજેકટ મેનેજરો, યુનિવર્સિટી અને ઉચ્ચ શિક્ષણ નોકરીઓ જેમ કે શિક્ષકો, માધ્યમિક શિક્ષકો અને વ્યકિતગત સંભાળ સહાયકો પણ વધશે. બીજી તરફ, કેશિયર અને ટિકિટ કલાર્ક પાંચ સૌથી ઝડપથી ઘટતી નોકરીઓની યાદીમાં ટોચ પર છે, એમ અહેવાલમાં જણાવાયું છે. પછી વહીવટી સહાયકો અને કાર્યકારી સચિવો છે. આમાં ઇમારતોના સંભાળ રાખનારાઓ, સફાઈ કામદારો અને છાપકામ સંબંધિત ક્ષેત્રોમાં કામ કરતા લોકોનો સમાવેશ થાય છે. રિપોર્ટ અનુસાર, ૨૦૩૦ સુધીમાં સૌથી ઝડપથી વિકસતા કૌશલ્યોમાં એઆઈ અને બિગ ડેટા, નેટવકર્સ અને સાયબર સુરક્ષા, ટેકનોલોજી સાક્ષરતા અને સર્જનાત્મક વિચારસરણીનો સમાવેશ થશે.