રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષની રેસમાં કેશવ પ્રસાદ મૌર્ય, રાજીવ ચંદ્રશેખર, સ્મૃતિ ઈરાની, કૈલાશ વિજયવર્ગીય, સીટી રવિ અને સર્બાનંદ સોનોવાલ :દક્ષિણ ભારતમાંથી ભાજપના અધ્યક્ષ બનવાની શક્યતા કેમ કે બીજેપીને અત્યાર સુધી બહુ જનસમર્થન મળી શક્યું નથી
ગુજરાત અધ્યક્ષ: ફરી સંગઠનને મજબૂતી બક્ષવા માટે હાઇકમાન્ડ ગુજરાતના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી વિજયભાઇ રૂપાણીને પ્રદેશ અધ્યક્ષ તરીકે સત્તારૂઢ કરે તેવી શક્યતા ઉપરાંત મયંક નાયક,વિનોદ ચાવડા,સાંસદ પૂનમબેન માડમ, રાજ્ય સરકારના મંત્રી જગદીશ વિશ્વકર્મા અને ગુજરાત વિધાનસભાના અધ્યક્ષ શંકરભાઇ ચૌધરી સહિતના અનેક નેતાઓના નામ પ્રમુખની રેસમાં
અમદાવાદ
દિલ્હી વિધાનસભાની ચુંટણી પૂર્ણ થયા બાદ હવે આગામી 20મી ફેબ્રુઆરીના રોજ દિલ્હીના નવા મુખ્યમંત્રીનો શપથગ્રહણ સમારોહ યોજાશે.ભાજપના નવા રાષ્ટ્રીય પ્રમુખ માટે મુખ્ય દાવેદા અત્યાર સુધી ત્રણ અગ્રણી નેતાઓ ભાજપના નવા અધ્યક્ષની રેસમાં છે – ભૂપેન્દ્ર યાદવ, અનુરાગ ઠાકુર અને ધર્મેન્દ્ર પ્રધાન. આ નેતાઓ સિવાય કેશવ પ્રસાદ મૌર્ય, રાજીવ ચંદ્રશેખર, સ્મૃતિ ઈરાની, કૈલાશ વિજયવર્ગીય, સીટી રવિ અને સર્બાનંદ સોનોવાલ જેવા કેટલાક અન્ય પક્ષના દિગ્ગજ નેતાઓના નામ પણ ચર્ચામાં છે.
1. ભૂપેન્દ્ર યાદવ – સંગઠનના મજબૂત નેતા તરીકે ગણવામાં આવે છે, જેમણે પાર્ટીની વ્યૂહરચના તૈયાર કરી અને તેને ઘણી ચૂંટણીઓમાં જીત અપાવી. ભાજપના નવા પ્રમુખ માટે પ્રબળ દાવેદાર તરીકે તેમનું નામ લેવામાં આવી રહ્યું છે.
2. અનુરાગ ઠાકુર – યુવા નેતા તરીકે ઉભરી આવેલા અનુરાગ ઠાકુરને રાષ્ટ્રીય રાજનીતિમાં એક નવી ઓળખ મળી છે. પ્રમુખ પદ માટે તેમનું નામ પણ ચર્ચામાં છે.
3. ધર્મેન્દ્ર પ્રધાન – તેમનું નામ સંસ્થામાં અનુભવી નેતા તરીકે પણ સામે આવ્યું છે. તેમણે પાર્ટીના ઘણા મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ પર કામ કર્યું છે, અને તેમનું નેતૃત્વ પણ ચર્ચામાં છે.
દક્ષિણ ભારતમાંથી ભાજપના અધ્યક્ષ બનવાની શક્યતા કેમ કે બીજેપીને અત્યાર સુધી બહુ જનસમર્થન મળી શક્યું નથી.
આ વખતે પાર્ટીમાં એવી ચર્ચા ચાલી રહી છે કે ભાજપના નવા રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ દક્ષિણ ભારતના હોવા જોઈએ. આ નિર્ણય દક્ષિણના રાજ્યોમાં પાર્ટીને મજબૂત કરવાના ઉદ્દેશ્યથી લેવામાં આવી શકે છે, આ વખતે દક્ષિણ ભારતમાં બે નેતાઓના નામ સૌથી વધુ ચર્ચામાં છેઃ કે. અન્નામલાઈ અને દગ્ગુબતી પુરંદેશ્વરી.
કે.અન્નામલાઈ આઈપીએસ અધિકારીથી લઈને નેતા સુધી
ના. અન્નામલાઈનો જન્મ 6 જૂન 1984ના રોજ તમિલનાડુના કરુર જિલ્લામાં થયો હતો. તેઓ ભૂતપૂર્વ ભારતીય પોલીસ સેવા (IPS) અધિકારી છે અને હાલમાં ભાજપના તમિલનાડુ રાજ્ય પ્રમુખ છે. અન્નામલાઈએ તેમની IPS નોકરીમાંથી રાજીનામું આપી દીધું અને 2019માં ભાજપમાં જોડાયા. આ પછી તેમણે તમિલનાડુમાં પાર્ટીના વિસ્તરણ અને તેની વિચારધારાને ફેલાવવા માટે ઘણા મહત્વપૂર્ણ પગલાં લીધા. તેઓ રાજ્યમાં ભાજપને મજબૂત કરવા માટે સતત પ્રયાસ કરી રહ્યા છે.
દગ્ગુબાતી પુરંદેશ્વરીની સિનેમાથી રાજકારણ સુધીની સફર
દગ્ગુબાતી પુરંદેશ્વરીનો જન્મ 22 જાન્યુઆરી 1959ના રોજ આંધ્ર પ્રદેશમાં થયો હતો. તે પ્રસિદ્ધ ફિલ્મ નિર્માતા દગ્ગુબાતી રામાનાયડુ અને અભિનેત્રી વિજયાલક્ષ્મીની પુત્રી છે. પુરંદેશ્વરીની રાજકીય સફર 2004માં ભારતીય જનતા પાર્ટીમાં જોડાવાથી શરૂ થઈ હતી. તેમણે ચિત્તૂરથી લોકસભાની ચૂંટણી જીતીને પાર્ટીના રાજકારણમાં પોતાની ઓળખ બનાવી હતી. તેણીએ કેન્દ્રીય મંત્રી તરીકે પણ કામ કર્યું છે અને ઊંડો રાજકીય અનુભવ ધરાવે છે.તે આંધ્ર પ્રદેશના ચિત્તૂરથી સાંસદ તરીકે ચૂંટાયા હતા અને કેન્દ્રીય મંત્રી તરીકે પણ કામ કરી ચૂક્યા છે. દગ્ગુબાતી પુરંદેશ્વરીનો જન્મ 22 જાન્યુઆરી 1959ના રોજ થયો હતો. તે ફિલ્મ નિર્માતા દગ્ગુબતી રામાનાયડુ અને અભિનેત્રી વિજયાલક્ષ્મીની પુત્રી છે. તેઓ રાજકારણનો ઊંડો અનુભવ ધરાવે છે અને પક્ષની દિશા નક્કી કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે. દક્ષિણ ભારતમાં ભાજપને મજબૂત કરવા માટે પાર્ટી હવે તેમને રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ તરીકે પસંદ કરવા પર વિચાર કરી રહી છે.
ભાજપના બંધારણ મુજબ દેશના અડધાથી વધુ રાજ્યોના પ્રદેશ પ્રમુખો ચૂંટાઈ ન જાય ત્યાં સુધી રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષની ચૂંટણી થઈ શકે નહીં. 18 રાજ્યોના પ્રદેશ પ્રમુખોની ચૂંટણી ફેબ્રુઆરી 2025ના અંત સુધીમાં પૂર્ણ થશે અને તે પછી રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષની ચૂંટણીની તારીખ જાહેર કરવામાં આવશે. પક્ષની આ યોજના અંગે સૂત્રોનું કહેવું છે કે માર્ચના પ્રથમ સપ્તાહમાં પ્રમુખની ચૂંટણી પ્રક્રિયામાં આવી શકે છે.
શું ભાજપના પ્રમુખપદની બિનહરીફ ચૂંટણીની પરંપરા ચાલુ રહેશે?
અત્યાર સુધી ભાજપમાં રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષની ચૂંટણી બિનહરીફ થઈ છે એટલે કે માત્ર એક જ વ્યક્તિ ઉમેદવારી નોંધાવે છે અને તે કોઈપણ મતદાન વિના પ્રમુખ તરીકે ચૂંટાઈ આવે છે. આ પરંપરા વર્ષોથી ચાલુ છે અને આ વખતે પણ ચાલુ રહે તેવી શક્યતા છે. જો કે 2013માં જ્યારે નીતિન ગડકરી ફરીથી પ્રમુખ બન્યા ત્યારે યશવંત સિન્હાએ નોમિનેશન લીધું હતું, પરંતુ બાદમાં તેમણે નોમિનેશન પાછું ખેંચી લીધું હતું. આ વખતે પણ ચૂંટણી પ્રક્રિયા શાંતિપૂર્ણ અને બિનહરીફ થવાની આશા છે.
દક્ષિણ ભારતના રાષ્ટ્રપતિ આ પગલું કેમ મહત્વનું છે?
પક્ષના સૂત્રોનું કહેવું છે કે ભાજપને દક્ષિણ ભારતમાં પોતાની સ્થિતિ મજબૂત કરવા માટે નવા નેતૃત્વની જરૂર છે. છેલ્લા 20 વર્ષથી દક્ષિણ ભારતના કોઈ નેતાને રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ બનાવવાની તક મળી નથી. વેંકૈયા નાયડુ 2002 થી 2004 સુધી ભાજપના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ હતા, જે દક્ષિણ ભારતના હતા. હવે પાર્ટી દક્ષિણ ભારતીય નેતાને નવા અધ્યક્ષ તરીકે પસંદ કરવાનું વિચારી રહી છે જેથી કરીને દક્ષિણના રાજ્યોમાં ભાજપને વધુ મજબૂત બનાવી શકાય.
2029ની લોકસભા ચૂંટણી માટેની રણનીતિ
ભાજપના નવા રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ આગામી લોકસભા ચૂંટણી 2029 માટે પાર્ટીની સમગ્ર વ્યૂહરચના અને નેતૃત્વની જવાબદારી સંભાળશે. નવા પ્રમુખ પાર્ટીની આગામી ચૂંટણીની રણનીતિ કેવી રીતે ઘડશે તેના પર હવે પાર્ટીનું ધ્યાન કેન્દ્રિત છે. 2024માં જે.પી નડ્ડાનો કાર્યકાળ પૂરો થયા બાદ પાર્ટીને નવા નેતૃત્વની જરૂર જણાય છે.
નવા પ્રમુખ સામે મોટા પડકારો
ભાજપના આગામી પ્રમુખ જે પણ નેતા બનશે, તેમને ઘણા મહત્વપૂર્ણ પડકારોનો સામનો કરવો પડશે.
1. દક્ષિણ ભારતમાં પક્ષના પ્રદર્શનમાં સુધારોઃ નવા પ્રમુખે દક્ષિણ
ભારતમાં પક્ષને મજબૂત બનાવવો પડશે. કર્ણાટક વિધાનસભા ચૂંટણી 2023 માં ભાજપને હારનો સામનો કરવો પડ્યો. આંધ્રપ્રદેશમાં તેઓ એનડીએ સાથે સરકારમાં છે. પાર્ટીને કેરળ, તમિલનાડુ અને તેલંગાણામાં સુધારો કરવાની જરૂર છે.
2. 2025-26 વિધાનસભા ચૂંટણીઓની તૈયારી: બિહાર (2025),
આસામ (2026), કેરળ (2026), તમિલનાડુ (2026), પશ્ચિમ બંગાળ (2026) અને પુડુચેરી (2026) માં આગામી વિધાનસભા ચૂંટણીઓ માટે મજબૂત વ્યૂહરચના બનાવવી પડશે.
3.સંગઠનને મજબૂત બનાવવું: રાજ્યોમાં પાર્ટી કેડરને ફરીથી સક્રિય
કરવા અને NDA સાથીઓ સાથે વધુ સારું સંકલન બનાવવું જરૂરી રહેશે.
4.નવી રણનીતિ અને નેતૃત્વઃ વિરોધી પક્ષોના વધતા પ્રભાવને ધ્યાનમાં રાખીને, પાર્ટીએ નવી ચૂંટણી રણનીતિ બનાવવી પડશે.
જેપી નડ્ડાનો કાર્યકાળ અને તેમની સિદ્ધિઓ
2019ની લોકસભા ચૂંટણી પછી જેપી નડ્ડાએ અમિત શાહ પાસેથી પાર્ટી અધ્યક્ષ પદ સંભાળ્યું. આ સમયગાળા દરમિયાન, તેમણે પાર્ટીને 26 ચૂંટણીઓમાં વિજય અપાવ્યો, જેમાં લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણીઓનો સમાવેશ થાય છે. તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન, ભાજપે ઉત્તરાખંડ, મહારાષ્ટ્ર, હરિયાણા, જમ્મુ અને કાશ્મીર, ગુજરાત, હિમાચલ પ્રદેશ, મણિપુર, ઝારખંડ, આસામ અને ત્રિપુરામાં ચૂંટણીઓ જીતી હતી, જ્યારે પાર્ટીએ નાગાલેન્ડ અને મેઘાલયમાં પણ લીડ મેળવી હતી. 2018ની મધ્યપ્રદેશ, રાજસ્થાન અને છત્તીસગઢની ચૂંટણીમાં ભાજપને હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો, પરંતુ 2023માં ભાજપે ત્રણેય રાજ્યોમાં ફરી સત્તા મેળવી.
ભાજપમાં અત્યાર સુધીમાં 11 નેતાઓ રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ પદ સંભાળી ચૂક્યા છે
1 અટલ બિહારી વાજપેયી (1980-86)
2 લાલકૃષ્ણ અડવાણી (1986-90, 1993-98, 2004-05)
3 ડૉ. મુરલી મનોહર જોશી (1991-93)
4 કુશાભાઉ ઠાકરે (1998-2000)
5 બંગારુ લક્ષ્મણ (2000-01)
6 જનરલ કૃષ્ણમૂર્તિ (2001-02)
7 એમ. વેંકૈયા નાયડુ (2002-04)
8 રાજનાથ સિંહ (2005-09, 2013-14)
9 નીતિન ગડકરી (2010-13)
10 અમિત શાહ (2014-20)
11 જગત પ્રકાશ નડ્ડા (2020- આજ સુધી)
હોળાષ્ટક પહેલા ગુજરાત પ્રદેશ ભાજપને સી.આર.પાટીલના સ્થાને નવા અધ્યક્ષ મળી જાય તેવી સંભાવના હાલ જણાઇ રહી છે. આ પદ માટે હાલ સૌરાષ્ટ્ર સૌથી વધુ પ્રબળ દાવેદાર માનવામાં આવી રહ્યું છે.બીજી તરફ જો ઓબીસી સમાજને પ્રમુખ આપવાનો નિર્ણય હોય તો હોળાષ્ટક પહેલા ભાજપને નવા ગુજરાત અધ્યક્ષ રાજકોટ પૂર્વના ધારાસભ્ય ઉદયભાઇ કાનગડ ફ્રન્ટ રનર છે.ફરી સંગઠનને મજબૂતી બક્ષવા માટે હાઇકમાન્ડ ગુજરાતના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી વિજયભાઇ રૂપાણીને પ્રદેશ અધ્યક્ષ તરીકે સત્તારૂઢ કરે તેવી શક્યતા ઉપરાંત મયંક નાયક,વિનોદ ચાવડાના નામ પણ રેસમાં છે.આવામાં ફરી સંગઠનને મજબૂતી બક્ષવા માટે હાઇકમાન્ડ ગુજરાતના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી વિજયભાઇ રૂપાણીને પ્રદેશ અધ્યક્ષ તરીકે સત્તારૂઢ કરે તેવી શક્યતા પણ હાલ નકારી શકાતી નથી.જાન્યુઆરી માસમાં જ ભાજપ દ્વારા ગુજરાતના અલગ-અલગ મહાનગરો અને જિલ્લાના અધ્યક્ષની નામની ઘોષણા કરી દેવામાં આવનાર હતી. ત્યારબાદ પ્રદેશ અધ્યક્ષના નામની જાહેરાત કરવાનું નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું. જો કે, સેન્સ પ્રક્રિયા દરમિયાન રાજકોટ સહિતના શહેરોમાં પ્રમુખ પદને લઇને પક્ષમાં ભારે વિવાદ અને વિરોધ ફાટી નીકળ્યો હતો. જેના કારણે ભાજપે સ્થાનિક સ્વરાજ્યની ચુંટણીને ધ્યાનમાં રાખી જિલ્લા અને મહાનગરોના પ્રમુખો નીમવાનું ટાળ્યું હતું.
આગામી એક પખવાડીયામાં કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિતભાઇ શાહ ગુજરાતની મુલાકાતે આવવાના છે ત્યારબાદ 7 અથવા 8 માર્ચના રોજ વડાપ્રધાન નરેન્દ્રભાઇ મોદી પણ ગુજરાત આવી રહ્યા હોવાનું જાણવા મળી રહ્યું છે. હોળાષ્ટક પહેલા એટલે કે હોળીના એક અઠવાડીયા પૂર્વે ભાજપ દ્વારા ગુજરાતના નવા અધ્યક્ષના નામનું એલાન કરી દેવામાં આવશે. ગુજરાતના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી વિજયભાઇ રૂપાણીની સાચી ઓળખ જ સંગઠનના માણસ તરીકેની છે. પક્ષે અગાઉ પણ તેઓને પ્રદેશ પ્રમુખ બનાવ્યા હતા. જો કે, ત્યારબાદ તેઓને ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી બનાવવામાં આવતા તેઓએ માત્ર છ મહિનાના ટૂંકગાળામાં પ્રદેશ અધ્યક્ષ પદેથી રાજીનામું આપી દીધું હતું. દેશભરમાં ગુજરાત ભાજપએ પક્ષ માટે રાજકીય પ્રયોગશાળા માનવામાં આવે છે. ગુજરાતમાં સંગઠન માળખું થોડીપણ નબળું પડે તે પક્ષને પાલવે તેમ નથી.
આવામાં આવતા વર્ષે યોજાનારી છ કોર્પોરેશન ઉપરાંત નવરચિત 9 મહાનગરપાલિકા ઉપરાંત 31 જિલ્લા પંચાયત અને તાલુકા પંચાયતની ચુંટણી પૂર્વે ભાજપના સંગઠન માળખાને વધુ મજબૂત બનાવવા માટે પક્ષ દ્વારા વધુ એકવાર વિજયભાઇ રૂપાણીને પ્રદેશ પ્રમુખ તરીકે સત્તારૂઢ કરવામાં આવી તેવી સંભાવના પણ હાલ દેખાઈ રહી છે.
જો પ્રમુખ પદ ઓબીસી સમાજને આપવાનો નિર્ણય લેવામાં આવે તો રાજકોટના ધારાસભ્ય ઉદયભાઇ કાનગડનું નામ પણ બોલાઇ રહ્યું છે. જો કે, હાલ તેઓ સંગઠન ચુંટણી અધિકારી તરીકેની જવાબદારી વહન કરી રહ્યા છે. મુખ્યમંત્રી પદ અમદાવાદ પાસે હોય હાલ સરકાર અને સંગઠનમાં સૌરાષ્ટ્રની પકડ થોડી ઓછી જોવા મળી રહી છે. આવામાં પક્ષ જ્ઞાતિ-જાતિના સમિકરણો અને ઝોનના સમિકરણો બેસાડવા માટે સૌરાષ્ટ્રને પ્રમુખ પદ આપે તેવી સંભાવના નકારી શકાતી નથી. સાંસદ પૂનમબેન માડમ, રાજ્ય સરકારના મંત્રી જગદીશ વિશ્વકર્મા અને ગુજરાત વિધાનસભાના અધ્યક્ષ શંકરભાઇ ચૌધરી સહિતના અનેક નેતાઓના નામ પ્રમુખની રેસમાં હોવાનું ચર્ચાઇ રહ્યું છે.