22 જૂન, 2025: Call Recording Rules: આજકાલ, સ્માર્ટફોનમાં કૉલ રેકોર્ડિંગ ફીચર સામાન્ય બની ગયું છે. ઘણા લોકો તેનો ઉપયોગ કોઈની વાતચીતના પુરાવા રાખવા અથવા સત્તાવાર વાતચીતને સુરક્ષિત રાખવા માટે કરે છે. પરંતુ વારંવાર એક પ્રશ્ન ઉભો થાય છે કે શું કૉલ રેકોર્ડ કરવો કાયદાકીય રીતે રીતે યોગ્ય છે? શું આના માટે સજા થઈ શકે છે?
અહીં અમે તમને જણાવીશું કે ભારતમાં કૉલ રેકોર્ડિંગ સંબંધિત નિયમો અને કાયદા શું છે અને કઈ પરિસ્થિતિઓમાં તેને ગેરકાયદેસર ગણી શકાય.
શું કૉલ રેકોર્ડ કરવો સંપૂર્ણપણે ગેરકાયદે છે?
કૉલ રેકોર્ડ કરવો સંપૂર્ણપણે ગેરકાયદે નથી, પરંતુ તેની કેટલીક શરતો છે. જો તમે બીજા વ્યક્તિની સંમતિથી કૉલ રેકોર્ડ કર્યો હોય, તો કૉલ રેકોર્ડ કરવો કાયદેસર છે. જો તમે કોઈનો કૉલ જાણ કર્યા વિના રેકોર્ડ કરો છો, તો તેને ગોપનીયતાના અધિકારનું ઉલ્લંઘન ગણી શકાય અને કાનૂની કાર્યવાહી કરી શકાય છે.
ભારતનો કાયદો શું કહે છે?
ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC) અને Information Technology Act, 2000 હેઠળ, પરવાનગી વિના કૉલ રેકોર્ડ કરવો અને પછી તેનો કોઈની વિરુદ્ધ ઉપયોગ કરવો અથવા તેને સોશિયલ મીડિયા પર પોસ્ટ કરવો એ ગુનો માનવામાં આવે છે. આ જાસૂસી, છેતરપિંડી અથવા બ્લેકમેઇલિંગની શ્રેણીમાં પણ આવી શકે છે.
શું સજા થઈ શકે?
જો તમે પરવાનગી વગર કોઈનો કૉલ રેકોર્ડ કરો છો અને તેનો દુરુપયોગ કરો છો, તો IPC કલમ 354D હેઠળ સ્ટૉકિંગ અથવા પીછો કરવાના મામલે આઇટી એક્ટની કલમ 66E ગોપનીયતા ભંગ, IPC કલમ 499 અને 500 બદનામી કરવા પર 3 વર્ષ સુધીની જેલ અથવા દંડ થઈ શકે છે.
ક્યારે કૉલ રેકોર્ડિંગ કાયદાકીય રીતે યોગ્ય?
જ્યારે બંને વ્યક્તિઓ કૉલ રેકોર્ડિંગ માટે સંમત થાય છે. ઓફિસ અથવા કસ્ટમર કૉલમાં, જ્યાં પહેલાથી જણાવવામાં આવે છે. This call is being recorded for quality and training purposes. (આ કૉલ ગુણવત્તા અને તાલીમ હેતુઓ માટે રેકોર્ડ કરવામાં આવી રહ્યો છે.)
છાનામાના રેકોર્ડિંગ અને શેરિંગ ખતરનાક
કોઈનો કૉલ રેકોર્ડ કરવો અને પછી તેને સોશિયલ મીડિયા પર અપલોડ કરવો, તેને બીજાને મોકલવો, ધમકી આપવી અથવા બ્લેકમેઇલ કરવા માટે તેનો ઉપયોગ કરવો, આ બધી બાબતો ગંભીર ગુનાઓ છે અને તમારી સામાજિક છબી અને ભવિષ્ય બંનેને અસર કરી શકે છે.
કૉલ રેકોર્ડિંગ એપ્સ અને ડેટા ચોરી
આજકાલ અનેક થર્ડ પાર્ટી એપ્સ કૉલ રેકોર્ડ કરે છે અને તમને કહ્યા વિના તમારી માહિતી સર્વર પર અપલોડ કરી શકે છે. આ ડેટા લીક થવાનું એક મોટું કારણ હોઈ શકે છે. હંમેશા વિશ્વસનીય એપ્સનો ઉપયોગ કરો અને ફોન સેટિંગ્સ ચેક કરતા રહો.