જાપાનમાં, વડાપ્રધાન શિગેરુ ઇશિબાની લિબરલ ડેમોક્રેટિક પાર્ટી (LDP) અને તેના સાથી પક્ષોએ દેશના ઉપલા ગૃહમાં બહુમતી ગુમાવી દીધી છે. જોકે, તેમણે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે તેઓ વડાપ્રધાન પદ પરથી રાજીનામું આપશે નહીં. જાપાની સંસદના ઉપલા ગૃહમાં કુલ 248 બેઠકો છે. ઇશિબાના ગઠબંધન પાસે પહેલાથી જ 75 બેઠકો હતી. બહુમતી જાળવી રાખવા માટે, તેમને આ ચૂંટણીમાં ઓછામાં ઓછી 50 નવી બેઠકોની જરૂર હતી, પરંતુ તેઓ ફક્ત 47 બેઠકો જ મેળવી શક્યા. આમાંથી એકલા LDPને 39 બેઠકો મળી છે. એક બેઠકનું પરિણામ હજુ આવવાનું બાકી છે. આ હાર પીએમ ઇશિબા માટે બીજો મોટો રાજકીય આંચકો છે. ઓક્ટોબરમાં નીચલા ગૃહની ચૂંટણીમાં હાર્યા બાદ, ગઠબંધન હવે બંને ગૃહોમાં લઘુમતીમાં ગયું છે. LDPની સ્થાપના 1955માં થઈ હતી, અને આ પહેલી વાર છે જ્યારે તેમણે બંને ગૃહોમાં બહુમતી ગુમાવી છે.
આ ચૂંટણી એવા સમયે થઈ છે જ્યારે જાપાનમાં ફુગાવો વધી રહ્યો છે અને લોકો અમેરિકા દ્વારા લાદવામાં આવી શકે તેવા ટેરિફ અંગે ચિંતિત છે. બીબીસીના અહેવાલ મુજબ, આ મુદ્દાઓ પર શાસક ગઠબંધન સામે નારાજગી જોવા મળી હતી. ચૂંટણી હારવા છતાં, વડા પ્રધાન ઇશિબાએ સ્પષ્ટપણે કહ્યું કે તેઓ પદ છોડશે નહીં. તેમણે કહ્યું કે તેઓ દેશ માટે કામ કરવાનું ચાલુ રાખશે અને યુએસ ટેરિફ જેવા મુદ્દાઓનો સામનો કરવાનો પ્રયાસ કરશે. જોકે, છેલ્લા ત્રણ વડા પ્રધાનોએ ઉપલા ગૃહમાં બહુમતી ગુમાવ્યાના બે મહિનાની અંદર રાજીનામું આપી દીધું હતું. આવી સ્થિતિમાં, ઇશિબા પર પણ દબાણ વધી શકે છે.
જો તેઓ પદ છોડે છે, તો LDPમાં નવી નેતૃત્વ સ્પર્ધા શરૂ થઈ શકે છે. તેમાં સનાઈ તાકાચી, તાકાયુકી કોબાયાશી અને શિંજીરો કોઈઝુમી જેવા ઘણા મોટા નામોનો સમાવેશ થાય છે.
જાપાનમાં ઓક્ટોબર 2024માં યોજાયેલી ચૂંટણીમાં, LDP-કોમેઇટો ગઠબંધનને 465 માંથી માત્ર 215 બેઠકો મળી હતી. અહીં બહુમતી માટે 233 બેઠકો જરૂરી છે. LDP સૌથી મોટો પક્ષ રહ્યો. અન્ય કોઈ ગઠબંધન સરકાર બનાવવાની સ્થિતિમાં નહોતું. મુખ્ય વિપક્ષી પાર્ટી CDPJને 148 બેઠકો મળી. બાકીના વિપક્ષી પાર્ટીઓ એકબીજામાં વહેંચાયેલા છે. વિપક્ષ અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ લાવવા માંગતો હતો, પરંતુ ઇશિબાએ ચેતવણી આપી હતી કે જો આવું થશે, તો તેઓ સંસદ ભંગ કરશે અને નવી ચૂંટણીઓ યોજશે. જેના કારણે વિપક્ષ પીછેહઠ કરી. હવે ઇશિબા DPP જેવા નાના પક્ષોનો ટેકો લઈને બિલો પસાર કરાવી રહી છે. તેઓ બજેટ, સબસિડી અને કર સુધારણા જેવા મુદ્દાઓમાં કેટલાક વિપક્ષી નેતાઓને મનાવવામાં સફળ રહ્યા છે. આનો અર્થ એ થયો કે પીએમને હવે સરકાર ચલાવવા માટે વિપક્ષના સમર્થનની જરૂર છે અને આ સૌથી મોટું સંકટ છે.
આ ચૂંટણીનો સૌથી આશ્ચર્યજનક ચહેરો દૂર-જમણેરી પાર્ટી સેનસેટો હતો. આ પાર્ટી 2020માં યુટ્યુબ પર શરૂ થઈ હતી અને હવે તેમણે 14 બેઠકો જીતી છે. ચૂંટણી પહેલા, તેમની પાસે ફક્ત 1 બેઠક હતી.
જાપાનની એક યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર જેફરી હોલે બીબીસીને જણાવ્યું હતું કે જમણેરી પક્ષો માટે વધતો જતો ટેકો હવે LDPના પરંપરાગત વોટબેંકમાં કાપ મૂકી રહ્યો છે. તેમના મતે, ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન શિન્ઝો આબેના સમર્થકો વર્તમાન વડા પ્રધાન ઇશિબાને પૂરતા રૂઢિચુસ્ત માનતા નથી. તેઓ માને છે કે ઇશિબા ચીન અને ઇતિહાસ જેવા મુદ્દાઓ પર શિન્ઝો આબે જેટલા કઠોર નથી. LDPને પહેલા જે મત મળતા હતા તેમાંથી ઘણા હવે સેનસેટોને જઈ રહ્યા છે. સેનસેટો ખુલ્લેઆમ વિદેશીઓ વિરોધી, રાષ્ટ્રવાદીઓ અને ષડયંત્ર સિદ્ધાંતો વિશે વાત કરી રહ્યા છે. અગાઉ, જાપાની સંસદમાં કોઈએ આવી વાતો કહી ન હોત. કોવિડ-19 મહામારી દરમિયાન સેનસેટો પાર્ટીને યુટ્યુબ પર તેના રસી વિરોધી અને વૈશ્વિક કાવતરાના વીડિયો માટે ઓળખ મળી હતી. હવે પાર્ટી ‘જાપાન ફર્સ્ટ’ જેવા નારા દ્વારા કટ્ટરપંથી અને ઇમિગ્રેશન વિરોધી લોકોનો ટેકો મેળવી રહી છે.
સેનસેટો પાર્ટી દેશમાં વિદેશીઓના આગમનને ‘છુપાયેલ હુમલો’ કહીને લોકોને ડરાવે છે. સેનસેટોને મત આપનાર વિદ્યાર્થી યુ નાગાઈ કહે છે- “હું ગ્રેજ્યુએટ સ્કૂલમાં અભ્યાસ કરું છું, પણ મારી આસપાસ કોઈ જાપાની નથી. તેઓ બધા વિદેશી છે. સરકાર વિદેશીઓ પર ઘણો ખર્ચ કરી રહી છે અને જાપાની લોકો સાથે અન્યાય કરી રહી છે”. નોંધનીય છે કે જાપાનમાં વિશ્વની સૌથી વૃદ્ધ વસતિ છે, અને ત્યાં રહેતા વિદેશીઓની સંખ્યા રેકોર્ડ 3.8 મિલિયન સુધી પહોંચી ગઈ છે. જોકે તે હજુ પણ માત્ર 3% છે, જાપાનમાં વિદેશી ચહેરાઓની હાજરી હવે પર્યટન અને કામને કારણે ઘણી સ્પષ્ટ થઈ ગઈ છે, જેના કારણે કેટલાક જાપાનીઓ અસ્વસ્થતા અનુભવી રહ્યા છે. આ વખતે 6% વધુ મતદાન આ વખતે મતદાનની ટકાવારી પણ વધુ હતી અને 58% લોકોએ મતદાન કર્યું. આ ગત ચૂંટણી કરતા 6% વધુ છે. એક્ઝિટ પોલમાં દર્શાવવામાં આવ્યું છે કે વિપક્ષી પક્ષોને ફાયદો થયો છે જે કર ઘટાડવા અને વધુ કલ્યાણકારી યોજનાઓ લાવવાની વાત કરી રહ્યા છે. લોકો મોંઘવારીથી, ખાસ કરીને ચોખા જેવી રોજિંદા વસ્તુઓના વધતા ભાવોથી નારાજ છે અને સરકારની નીતિઓથી ગુસ્સે છે.