અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા ભારત સહિત ઘણા દેશો પર લાદવામાં આવેલા નવા ટેરિફ નિયમો આજથી, ગુરુવારથી અમલમાં આવી રહ્યા છે. આ પરસ્પર ટેરિફ ભારતના નિકાસ, વેપાર સંબંધો અને સામાન્ય ગ્રાહકોને સીધી અસર કરી શકે છે.
ટ્રમ્પે સૌપ્રથમ ૨ એપ્રિલ ૨૦૨૫ ના રોજ આ ટેરિફની જાહેરાત કરી હતી. જોકે, વોલ સ્ટ્રીટ અને રિપબ્લિકન નેતાઓના દબાણને કારણે, તેમણે એક અઠવાડિયા પછી જ ૯૦ દિવસનો વધારો આપ્યો. આ સમયગાળો, જે જુલાઈની શરૂઆતમાં સમાપ્ત થવાનો હતો, તેને ફરીથી ૧ ઓગસ્ટ સુધી લંબાવવામાં આવ્યો હતો, અને હવે આ ટેરિફ ૭ ઓગસ્ટ એટલે કે આજથી અમલમાં આવી રહ્યા છે.
30 જુલાઈ, ૨૦૨૫ ના રોજ ટ્રમ્પે ભારતમાંથી આયાત થતી વસ્તુઓ પર ૨૫% ટેરિફ લાદવાની જાહેરાત કરી. આ પછી, ૬ ઓગસ્ટના રોજ, તેમણે બીજો મોટો નિર્ણય લીધો અને ભારત પર વધારાનો ૨૫% ટેરિફ લાદવાની જાહેરાત કરી. ટ્રમ્પે આનું કારણ ભારત દ્વારા રશિયા પાસેથી સીધી કે આડકતરી રીતે ક્રૂડ ઓઇલ ખરીદવાને ગણાવ્યું. આ નિર્ણય પછી, કુલ ૫૦% ટેરિફ હવે ભારત પર લાગુ થશે.
શરૂઆતનો ૨૫% ટેરિફ ૭ ઓગસ્ટ, ૨૦૨૫થી અમલમાં આવી રહ્યો છે, જ્યારે વધારાનો ૨૫% ટેરિફ ૨૧ દિવસ પછી, એટલે કે ૨૭ ઓગસ્ટથી અમલમાં આવશે. આ પહેલી વાર છે જ્યારે ટ્રમ્પે રશિયા સાથે વેપાર કરતા દેશ પર સેકન્ડરી ટેરિફનો ઉપયોગ કર્યો છે.
ભારત સરકારે અમેરિકાના આ નિર્ણયની સખત નિંદા કરી છે. વિદેશ મંત્રાલય એ એક નિવેદન બહાર પાડીને કહ્યું છે કે અમેરિકાનું આ પગલું અત્યંત દુર્ભાગ્યપૂર્ણ છે અને ભારત તેના રાષ્ટ્રીય હિતોનું રક્ષણ કરવા માટે સંપૂર્ણપણે પ્રતિબદ્ધ છે. ભારતે સ્પષ્ટ કર્યું કે તેની તેલ આયાત નીતિ સંપૂર્ણપણે બજાર આધારિત છે અને તેનો ઉદ્દેશ્ય ૧.૪ અબજ લોકોની ઉર્જા સુરક્ષા સુનિસ્ચિત કરવાનો છે.
વિદેશ મંત્રાલયે એમ પણ કહ્યું કે ઘણા અન્ય દેશો પણ તેમના રાષ્ટ્રીય હિતોને ધ્યાનમાં રાખીને વેપાર કરી રહ્યા છે, તેથી ફક્ત ભારતને નિશાન બનાવવું અન્યાયી, અન્યાયી છે. ભારતે પુનરોચ્ચાર કર્યો કે તે તેના હિતોનું રક્ષણ કરવા માટે તમામ જરૂરી પગલાં લેશે.
આ ટેરિફ લાગુ થયા પછી, ભારત-અમેરિકા વેપાર સંબંધોમાં તણાવ વધવાની ખાતરી છે. ભારતીય કંપનીઓ પર વધારાનું આર્થિક દબાણ આવી શકે છે અને તેની અસર વેપારીઓ સુધી પણ પહોંચી શકે છે. આગામી દિવસોમાં, એ જોવું પડશે કે ભારત આ મુદ્દાને આંતરરાષ્ટ્રીય મંચો પર કેવી રીતે ઉઠાવે છે અને અમેરિકા સાથે રાજદ્વારી સ્તરે વાતચીત કઈ દિશામાં જાય છે.