મસાલા એક સમયે દુનિયાની સૌથી કિંમતી વસ્તુ હતી અને પગાર મીઠામાં મળતો હતો. સંસ્કૃતિઓથી લઈને ઇતિહાસના પાના સુધી, દરેક જગ્યાએ ખાવા-પીવાની વાત ચાલી રહી છે. આ જ ખોરાક ફરીથી માણસોને બદલી રહ્યો છે. તાજેતરમાં, યુનિસેફનો એક સર્વે બહાર આવ્યો છે. જે મુજબ સ્થૂળતા કુપોષણ કરતાં દુનિયામાં મોટી સમસ્યા છે. ૫ થી ૧૯ વર્ષની વસ્તીના ૨૦% લોકો વધુ વજનની સમસ્યાનો સામનો કરી રહ્યા છે. અને તેનું કારણ ખોરાક છે, જે અલ્ટ્રા-પ્રોસેસ્ડ ફૂડ અને સોફટ-કોલ્ડ ડ્રિક્સ દ્વારા ઘૂસી ગયો છે. આ સર્વે માત્ર સ્વાસ્થ્ય વિશે ચિંતા જ નહીં, પણ આપણને સરળ અને સ્વસ્થ ખોરાકની જરૂરિયાત અને તેના આનંદની યાદ અપાવે છે. સરળ જીવન, ઉચ્ચ વિચારસરણી-આ ભારતીય જીવનનું દર્શન રહ્યું છે. સાત્વિક આહારને શુદ્ધ વિચારો અને સંતુલિત મન સાથે જોડવામાં આવ્યો છે. એવું કહેવામાં આવ્યું છે – જેમ ખોરાક જાય છે, તેમ મન બને છે. સાદગીમાં જીવનની મીઠાશ અને પૌષ્ટિક ખોરાકમાં જીવનની ઉર્જા છે. આવા ખોરાક આપણને યાદ અપાવે છે કે જીવનની સાચી ખુશી જટિલતામાં છુપાયેલી નથી, પરંતુ સરળતામાં છુપાયેલી છે. ઘણીવાર મસાલેદાર સ્વાદ અને તેલયુક્ત વાનગીઓની ભીડ આપણને ભૂલી જાય છે કે સરળતામાં સુંદરતા છે.
ખોરાક આપણા મૂડ અને સ્વાસ્થ્ય બંનેને અસર કરે છે. તાજેતરના વર્ષોમાં, વૈજ્ઞાનિકોએ સમજાવ્યું છે કે આપણા પેટ અને મગજ વચ્ચે ઊંડો સંબંધ છે, જેને ગટ-બ્રેઇન એક્સિસ કહેવામાં આવે છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, તે મગજ અને પેટ વચ્ચેનો બે-માર્ગી સંચાર છે. આપણા પેટમાં હાજર અબજો નાના બેક્ટેરિયા, જેને આપણે ગટ માઇક્રોબાયોમ કહીએ છીએ, તે આપણા મગજ સાથે સંદેશાવ્યવહાર કરતા રહે છે. જ્યારે આપણે સ્વસ્થ ખોરાક ખાઈએ છીએ, ત્યારે આ બેક્ટેરિયા આપણને સારું લાગે છે. મૂડ હળવો થાય છે, ચિંતા ઓછી થાય છે અને મનમાં સંતુલનની ભાવના આવે છે. ઘરે રાંધેલા ખોરાકના પહેલા ડંખના સંતોષ પાછળનો આ સંદેશ છે. આ સમયે, શરીરમાં સેરોટોનિન અને ડોપામાઇન જેવા સુખ આપનારા હોર્મોન્સ મુક્ત થાય છે, જે આપણને અંદરથી ખુશ કરે છે. સારો ખોરાક કોઈ વ્યાખ્યામાં બંધાયેલો નથી. જેમ જેમ ઉંમર વધે છે. સ્થળ બદલાય છે. જરૂરિયાતો પણ બદલાય છે. આપણે સંજોગો અનુસાર પોતાને અનુકૂલિત કરવા પડે છે. ખોરાક પણ આપણા દ્રષ્ટિકોણ જેવો છે – તે સંજોગો અનુસાર બદલાય છે. આમાં સૌથી મહત્વની વસ્તુ વિવિધતા અને સંતુલન છે. એવું કહેવું અયોગ્ય રહેશે કે ખોરાક ફક્ત પેટનો વિષય છે. તે સંસ્કૃતિઓની ઓળખ છે. રોટલીનો દરેક ડંખ, ચોખાનો દરેક દાણો આપણને તે ખેતરો સાથે જોડે છે જ્યાંથી તેઓ શરૂ થયા હતા. મૂળ સાથેનો આ સંબંધ ત્યારે જ રહે છે જ્યારે આપણે કોઈ વસ્તુને તેના મૂળ સ્વરૂપમાં સ્વીકારીએ છીએ. જે કંઈ પણ પ્રક્રિયા કરવામાં આવ્યું છે તે બદલાઈ ગયું છે. સરળ અને સ્વસ્થ ખોરાક એક ઉજવણી છે. તેમાં કોઈ દેખાડો કે ભવ્યતા નથી તે કુદરતની સીધી ભેટ છે – પોષણ, ઉર્જા અને સંતુલન. જ્યારે આપણે આ સરળતા અપનાવીએ છીએ, ત્યારે દરરોજનો ખોરાક આપણને અહેસાસ કરાવે છે કે જીવન કેટલું સુંદર અને હળવું હોઈ શકે છે.