રાષ્ટ્રપતિ શ્રીમતી દ્રૌપદી મુર્મુ આજે (20 નવેમ્બર, 2025) છત્તીસગઢના સુરગુજાના અંબિકાપુરમાં છત્તીસગઢ સરકાર દ્વારા આયોજિત ‘આદિવાસી ગૌરવ દિવસ’ ઉજવણીમાં ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. આ પ્રસંગે રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે આદિવાસી સમુદાયોનું યોગદાન લોકશાહીની માતા, ભારતના ઇતિહાસમાં એક ગૌરવપૂર્ણ પ્રકરણ છે. આના ઉદાહરણો પ્રાચીન પ્રજાસત્તાકો તેમજ બસ્તરમાં ‘મુરિયા દરબાર’ – આદિવાસી લોકોની સંસદ – જેવી ઘણી આદિવાસી પરંપરાઓમાં જોઈ શકાય છે. રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે છત્તીસગઢ, ઓડિશા અને ઝારખંડ સહિત દેશના વિવિધ ભાગોમાં આદિવાસી વારસાના મૂળ ઊંડા છે. તેમણે ખુશી વ્યક્ત કરી કે આ વર્ષે છત્તીસગઢ સરકારે 1 થી 15 નવેમ્બર સુધી આદિવાસી ગૌરવ પખવાડિયાની ભવ્ય ઉજવણી કરી હતી.
રાષ્ટ્રપતિએ ભાર મૂક્યો કે છેલ્લા દાયકામાં, આદિવાસી સમુદાયોના વિકાસ અને કલ્યાણ માટે રાષ્ટ્રીય સ્તરની યોજનાઓ વિકસાવવામાં આવી છે અને અમલમાં મૂકવામાં આવી છે. ગયા વર્ષે, ગાંધી જયંતિ નિમિત્તે, ‘ધરતી આબા જનજાતિ ગ્રામ ઉત્કર્ષ અભિયાન’ શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. આ અભિયાનના લાભો દેશભરના 5 કરોડથી વધુ આદિવાસી ભાઈ-બહેનો સુધી પહોંચશે. 2023માં, 75 ખાસ કરીને નબળા આદિવાસી જૂથો (PVTGs)ના સામાજિક અને આર્થિક વિકાસ માટે પ્રધાનમંત્રી જનજાતિ ન્યાય મહા અભિયાન (PM-જનમન અભિયાન) શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. આ બધી યોજનાઓ સરકાર દ્વારા આદિવાસી સમુદાયોને આપવામાં આવતી પ્રાથમિકતાનો પુરાવો છે.
રાષ્ટ્રપતિએ નોંધ્યું કે આદિવાસી સમુદાયોના વિકાસ પ્રયાસોને ફરીથી વેગ આપવા માટે, ભારત સરકારે ભગવાન બિરસા મુંડાની 150મી જન્મજયંતિના વર્ષ દરમિયાન ‘આદિ કર્મયોગી અભિયાન’ શરૂ કર્યું. તેમણે નોંધ્યું કે આ અભિયાન હેઠળ દેશભરમાં આશરે 20 લાખ સ્વયંસેવકોનું નેટવર્ક બનાવવામાં આવી રહ્યું છે. તેમણે વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો કે આ સ્વયંસેવકો પાયાના સ્તરે કામ કરીને આદિવાસી સમુદાયોના વિકાસને સુનિશ્ચિત કરશે. રાષ્ટ્રપતિએ એ હકીકત પર સંતોષ વ્યક્ત કર્યો કે છત્તીસગઢ સહિત દેશભરના લોકો ડાબેરી ઉગ્રવાદનો માર્ગ છોડીને વિકાસના મુખ્ય પ્રવાહમાં જોડાઈ રહ્યા છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારોના ઇરાદાપૂર્વક અને સુસંગઠિત પ્રયાસોથી, નજીકના ભવિષ્યમાં ડાબેરી ઉગ્રવાદને નાબૂદ કરવાનું શક્ય બનશે. તેમણે ખુશી વ્યક્ત કરી કે તાજેતરમાં યોજાયેલા ‘બસ્તર ઓલિમ્પિક્સ’માં 165,000થી વધુ સહભાગીઓએ ભાગ લીધો હતો. તેમણે વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો કે આદિવાસી નેતાઓના આદર્શોને અનુસરીને, છત્તીસગઢના લોકો મજબૂત, આત્મનિર્ભર અને વિકસિત ભારત બનાવવા માટે અમૂલ્ય યોગદાન આપશે.