અમદાવાદ
અમદાવાદે મુખ્ય મહાનગરોને પાછળ છોડીને ભારતના ટોચના મ્યુચ્યુઅલ ફંડ બજારોમાં બીજા ક્રમની સૌથી ઝડપી ઇક્વિટી AUM વૃદ્ધિ નોંધાવી છે, જે સપ્ટેમ્બર 2025 માં 16.6% વધીને રૂ. 2.26 લાખ કરોડ થઈ છે, એમ નિયતિ પરીખ જણાવે છે. રાજ્યનો MF ફૂટપ્રિન્ટ ઝડપથી વિસ્તરી રહ્યો છે: ગુજરાતના નવ શહેરો હવે ભારતના ટોચના 100 MF બજારોમાં સ્થાન ધરાવે છે, જેમાં વા-દોદરા રાષ્ટ્રીય ટોચના 10 માં પ્રવેશી રહ્યા છે અને સુરત ઘટાડા છતાં મજબૂત સ્થિતિમાં છે. રાજકોટ, ગાંધી-નગર અને આણંદ જેવા મધ્યમ-સ્તરીય શહેરોએ મજબૂત બે-અંકી વધારો નોંધાવ્યો છે, જ્યારે વાપી અને ભરૂચે રાજ્યમાં કેટલાક સૌથી ઝડપી ઉછાળા નોંધાવ્યા છે.
ગુજરાતનાવેસ્ટમેન્ટ લહેર ઝડપથી વધી રહી છે, અને અમદાવાદ તેની ટોચ પર ચઢી રહ્યું છે. એક વર્ષમાં જ્યારે બજારો ભારે ઉથલપાથલ કરી રહ્યા હતા, ત્યારે અમદાવાદે ભારતના ટોચના 10 મ્યુચ્યુઅલ ફંડ બજારોમાં બીજા ક્રમનો સૌથી ઝડપી ઇક્વિટી AUM વૃદ્ધિ નોંધાવી હતી, જે 16.6% વધીને રૂ. 2.26 લાખ કરોડ થઈ હતી, એમ એસોસિએશન ઓફ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ ઇન ઇન્ડિયા (AMFI) ના ડેટા સૂચવે છે. સૌથી ઝડપથી વિકાસ પામતું એકમાત્ર શહેર મુંબઈ છે, જે 17.3% વધીને રૂ. 21.18 લાખ કરોડ થયું છે. સ્કેલનો તફાવત મોટો રહે છે, પરંતુ રોકાણકારોના વર્તનમાં તફાવત ઝડપથી ઘટતો જાય છે.
અમદાવાદ હવે રાષ્ટ્રીય સ્તરે છઠ્ઠા ક્રમે છે, જે વિકાસની ગતિમાં તમામ મુખ્ય મહાનગરો કરતાં આગળ છે. મજબૂત SIP ટેવ, સીધા શેરો અથવા મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ (MF) દ્વારા ઇક્વિટી રોકાણો માટે આતુર રોકાણકારોનો આધાર, વધતી જતી નિકાલજોગ આવક અને લાંબા ગાળાના ઇક્વિટી રોકાણ તરફ સ્પષ્ટ પરિવર્તન આ વૃદ્ધિને આગળ ધપાવી રહ્યું છે.
નાણાકીય વિશ્લેષકોના મતે, અમદાવાદ હાલમાં મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સના રોકાણોની તરફેણમાં ‘કોઈ વિકલ્પ નથી’ (TINA) પરિબળ રમી રહ્યું છે. મોટાભાગના લોકો માટે, રિયલ એસ્ટેટ હજુ પણ સુલભ નથી, અને ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટના દરમાં તીવ્ર ઘટાડો થયો છે. ભારત વૈશ્વિક ઇક્વિટી બજારો કરતાં ઘણું સ્થિતિસ્થાપક હતું, અને MFs ઘણી સારી પારદર્શિતા સાથે સતત વળતર આપે છે. ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ ફોર્મ્સના ઉદયથી રોકાણની ગુણવત્તામાં વધારો થયો છે.
“વધુ સરળ અને સરળ, તેથી જ સિસ્ટમેટિક ઇન્વેસ્ટમેન્ટ પ્લાન (SIP) ના આંકડા સતત વધી રહ્યા છે. ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ (FD) ના દર ઘટીને 6% થયા પછી, ઉચ્ચ નેટ-વર્થ ઇન ડિવિડ્યુઅલ્સ (HNIs) પણ બદલાઈ ગયા. હાઇબ્રિડ અને મલ્ટિ-એસેટ ફંડ્સ જે 8-9% વ્યાજ આપે છે અને ઓછી અસ્થિરતા અને સારી કર કાર્યક્ષમતા આપે છે, તે મારા માટે ખૂબ જ આકર્ષક બની ગયા છે,” નાણાકીય સલાહકાર પેઢીના ડિરેક્ટર મુમુક્ષુ દેસાઈએ જણાવ્યું.
રસપ્રદ વાત એ છે કે, ગુજરાતનો હિસ્સો અમદાવાદ ફક્ત એટલું જ મર્યાદિત નથી. રાજ્યના નવ શહેરો હવે ભારતના ટોચના 100 મ્યુચ્યુઅલ ફંડ બજારોમાં સ્થાન ધરાવે છે, જે ગુજરાતને દેશના સૌથી ભૌગોલિક રીતે વૈવિધ્યસભર રોકાણ રાજ્યોમાંનું એક બનાવે છે.
વડોદરાએ ૧૫%ના મજબૂત વધારા સાથે રૂ. ૬૫,૦૨૭ કરોડનો આંકડો મેળવીને રાષ્ટ્રીય ટોચના ૧૦માં પ્રવેશ કર્યો છે, જે ચેન્નાઈ અને હૈદરાબાદ જેવા મોટા મેટ્રો-ને પાછળ છોડી દે છે. ૫૮,૨૨૨ કરોડ રૂપિયાના આંકડો સાથે સુરત ભારતના સૌથી મજબૂત ટાયર-૨ બજારોમાંનું એક છે.
તેનો ૧૨.૭% વૃદ્ધિદર સ્વસ્થ છે, જોકે અન્ય પ્રદેશો ઝડપથી ગતિ કરે છે ત્યારે શહેર એક ક્રમ નીચે સરકી ગયું છે. મોટા ત્રણ પ્રદેશો ઉપરાંત, ગુજરાતનો મધ્યમ સ્તર આશ્ચર્યજનક ગતિએ વિસ્તરી રહ્યો છે. રાજકોટ ૧૩.૨% વધીને રૂ. ૨૪,૯૫૨ કરોડ થયો છે, જે હકીકતમાં, કોચીન, રાંચી, ભુવનેશ્વર અને વિશાખ-હપટ્ટનમ જેવા મોટા કેન્દ્રો અને રાજ્ય રાજધાની કરતા વધારે છે.
“પીએસયુ કર્મચારીઓ અને ગિફ્ટ સિટીના વેચાણથી ઉભરી આવેલા ગાંધીનગરમાં ૧૫.૭%નો તીવ્ર ઉછાળો નોંધાયો. આનંદે ૭,૫૬૧ કરોડ રૂપિયાની કમાણી સાથે ટોચનું સ્થાન મેળવ્યું, જે SME અને ડેરી-લિંકેડ રોકાણકારો દ્વારા ચલાવવામાં આવ્યું હતું. નાના શહેરોમાં પણ કામગીરી એટલી જ ઝડપી છે. વા-પી ગુજરાતનો સ્ટાર ક્લાઇમ્બર હતો.””૧૨.૩% ના વધારા સાથે પાંચ ક્રમ ઉપર. ભાવનગર અને ભરૂચે પણ બે આંકડામાં મજબૂત વૃદ્ધિ દર્શાવી છે, જે ઔદ્યોગિક સંપત્તિને લાંબા ગાળાના રોકાણમાં રૂપાંતરિત કરે છે. અસ્થિરતા દ્વારા આવા સ્થિર SIP વર્તન પરિપક્વ બજારને દર્શાવે છે,” એક નાણાકીય સલાહકારે વધુમાં ઉમેર્યું.
ટોચના ૧૦૦ શહેરોમાં ગુજરાતના શહેરો
રેન્ક. શહેર MF AUM (₹ કરોડમાં)
9 વડોદરા ૬૫૦૨૭
11 સુરત ૫૮૨૨૨
22 રાજકોટ ૨૪,૯૫૨
38 ગાંધીનગર ૧૧૩૪૨
54 આણંદ ૭૫૬૧
56 ભાવનગર ૭૫૪૬
62 વાપી ૬૭૭૫
63 નવસારી ૬૭૬૭
70 ભરૂચ ૬૦૦૯
78 વલસાડ ૫૨૮૫