કેરળ હાઈકોર્ટે કહ્યું છે કે કોઈ મહિલાને માત્ર એટલા માટે પતિ પાસેથી ભરણપોષણ મેળવવાના અધિકારથી વંચિત કરી શકાય નહીં, કારણ કે તે કમાણી કરવામાં સક્ષમ છે અથવા ક્યારેક-ક્યારેક કામ કરે છે. કોર્ટે સ્પષ્ટ કર્યું કે જો પત્નીની આવક કાયમી નથી અથવા તે પોતાનો ખર્ચ ઉઠાવી શકતી નથી, તો તે ભરણપોષણની હકદાર છે. જસ્ટિસ કૌસર એડપ્પગાથે સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદાઓનો હવાલો આપતા કહ્યું- કમાણી કરવાની ક્ષમતા અને ખરેખર પર્યાપ્ત કમાણી કરવામાં ફરક છે.
આ મામલો એક મહિલાની અરજી સાથે જોડાયેલો છે, જેણે પોતાના પતિથી અલગ રહ્યા પછી પોતાના અને બે બાળકો માટે ભરણપોષણની માગ કરી હતી. મહિલાએ જણાવ્યું કે તે સિલાઈ જાણે છે, પરંતુ કાયમી કામ નથી અને આવક પણ પર્યાપ્ત નથી. તેણે પતિ પર માનસિક અને શારીરિક ક્રૂરતાનો આરોપ લગાવ્યો અને કહ્યું કે આ જ કારણથી તેઓ અલગ રહી રહ્યા છે. કેરળ HC એ શૈલજા વિરુદ્ધ ખોબ્બન્ના (2018), રજનીશ વિરુદ્ધ નેહા (2021) અને સુનીતા કછવાહા વિરુદ્ધ અનિલ કછવાહા (2014) કેસોનો ઉલ્લેખ કરતા કહ્યું કે જો પત્ની કંઈક કમાઈ રહી હોય, પરંતુ તે પૂરતું ન હોય, તો તે ભરણપોષણ માગી શકે છે.
22 જુલાઈ: SC એ મહિલાને કહ્યું- જાતે કમાઈને ખાઓ, તમે પણ ભણેલા છો સુપ્રીમ કોર્ટે છૂટાછેડાના એક કેસમાં કહ્યું હતું કે જો મહિલા ખૂબ ભણેલી-ગણેલી હોય, તો તેણે ભરણપોષણ માગવાને બદલે જાતે કમાઈને ખાવું જોઈએ. મહિલાએ મુંબઈમાં એક ફ્લેટ, 12 કરોડ રૂપિયાનું ભરણપોષણ અને એક મોંઘી BMW કારની માગણી કરી હતી. ચીફ જસ્ટિસ ઓફ ઇન્ડિયા (CJI) બી આર ગવઈની બેન્ચે કહ્યું હતું-તમારા લગ્ન માત્ર 18 મહિના ચાલ્યા અને તમે દર મહિને 1 કરોડ માગી રહ્યા છો. તમે આટલા ભણેલા-ગણેલા છો, તો પછી નોકરી કેમ નથી કરતા? એક ઉચ્ચ શિક્ષિત મહિલા નકામી બેસી ન શકે. તમારે પોતાના માટે કંઈ માંગવું ન જોઈએ પરંતુ જાતે કમાઈને ખાવું જોઈએ.
ડિસેમ્બર 2024: SC બોલ્યું-ભરણપોષણનો હેતુ પતિને સજા આપવાનો નથી સુપ્રીમ કોર્ટે પારિવારિક વિવાદના કેસમાં 10 ડિસેમ્બરે એક આદેશ આપ્યો હતો કે પતિ પોતાની પત્ની અને બાળકોને 5 કરોડ રૂપિયાનું ભરણપોષણ આપે. કોર્ટે આદેશ આપ્યો કે પતિ ફાઇનલ સેટલમેન્ટ તરીકે આ રકમ પત્નીને આપે. કોર્ટે આદેશ દરમિયાન સ્પષ્ટ કર્યું હતું કે ભરણપોષણ આપવાનો હેતુ પતિને સજા કરવાનો નથી. અમે ઇચ્છીએ છીએ કે પત્ની અને બાળકો સન્માનજનક રીતે જીવન જીવી શકે. જસ્ટિસ વિક્રમ નાથ અને જસ્ટિસ પ્રસન્ના બીની બેન્ચે કહ્યું કે સેટલમેન્ટમાંથી એક કરોડ રૂપિયાની રકમ તેમના પુત્રના ભરણપોષણ અને તેની આર્થિક સુરક્ષા માટે નક્કી કરવામાં આવે.
નવેમ્બર 2024: દિલ્હી HC બોલ્યું- સક્ષમ જીવનસાથીને ભરણપોષણ આપી શકાય નહીં દિલ્હી હાઈકોર્ટે પોતાના એક નિર્ણયમાં કહ્યું હતું કે આર્થિક રીતે આત્મનિર્ભર અને સક્ષમ જીવનસાથીને ભરણપોષણ (એલિમની) આપી શકાય નહીં. કાયમી ભરણપોષણ સામાજિક ન્યાયનું એક સાધન (ટૂલ) છે. સક્ષમ લોકોને ધનવાન બનાવવા અથવા તેમની આર્થિક સમાનતા કરવાનો સાધન નથી. જસ્ટિસ અનિલ ક્ષેત્રપાલ અને જસ્ટિસ હરીશ વૈદ્યનાથન શંકરની ડિવિઝન બેન્ચે કહ્યું- ભરણપોષણ માંગનારે એ સાબિત કરવું પડશે કે તેને ખરેખર આર્થિક મદદની જરૂર છે. આ કેસમાં પત્ની રેલવેમાં ગ્રુપ એક અધિકારી છે. પૂરતા પૈસા કમાય છે.
સરવે- છૂટાછેડા માટે 42 ટકા પુરુષોએ લોન લીધીઃ ઓક્ટોબરમાં દેશની એક નાણાકીય સલાહકાર કંપનીનો સરવે સામે આવ્યો હતો. તેમાં જણાવાયું હતું કે લગ્ન પછી 42% પુરુષોએ છૂટાછેડા સંબંધિત ખર્ચાઓ માટે લોન લીધી. 46 ટકા મહિલાઓએ પગારદાર કામ છોડી દીધું અથવા ઓછું કરી દીધું. આ સર્વે ‘વન ફાઇનાન્સ એડવાઇઝરી કંપની’ દ્વારા ટિયર-I અને ટિયર-II શહેરોમાં 1,258 છૂટાછેડા લીધેલા અથવા છૂટાછેડા માટે અરજી કરી ચૂકેલા લોકો પર કરવામાં આવ્યો હતો. સરવેમાં જણાવાયું હતું કે 29 ટકા પુરુષોએ ભરણપોષણ આપ્યા પછી પોતાને નકારાત્મક નેટ વર્થની સ્થિતિમાં જોયા. સરવે અનુસાર, પુરુષોની વાર્ષિક આવકનો 38% હિસ્સો ભરણપોષણમાં જતો રહ્યો. છૂટાછેડા સંબંધિત ખર્ચાઓમાં 19% મહિલાઓએ 5 લાખ રૂપિયાથી વધુ ખર્ચ કર્યા. જ્યારે, 49 ટકા પુરુષોએ પણ એટલો જ ખર્ચ કર્યો. સર્વેમાં 67 ટકા લોકોએ સ્વીકાર્યું કે લગ્ન દરમિયાન તેમની અવારનવાર પૈસાને લઈને દલીલો થતી હતી. 43 ટકા લોકોએ કહ્યું કે નાણાકીય વિવાદ અથવા અસમાનતા જ તેમના છૂટાછેડાનું સીધું કારણ બન્યું. લગ્ન સમયે 56 ટકા મહિલાઓ પોતાના પતિ કરતાં ઓછું કમાતી હતી. ફક્ત 2% મહિલાઓ જ પતિ કરતાં વધુ કમાતી હતી.