અમેરિકન જેલોમાં જવું એ કોઈ દુઃસ્વપ્નથી ઓછું નથી. એક પૂર્વ કેદીએ કહ્યું કે જેલનું જીવન ક્રૂર હતું, ભૂખમરો અને જાહેરમાં શૌચક્રિયા સામાન્ય હતી. બંદૂકધારી રક્ષકો હંમેશા તમારી પીઠ પર બંદૂક રાખે છે. એક અહેવાલ મુજબ, કેન્ટુકીના ઇયાન ઇસ્ટમેન લગભગ ત્રણ વર્ષ અમેરિકન જેલમાં વિતાવી ચૂક્યો છે. તેમણે કહ્યું કે જેલમાં સમય વિતાવવા માટે તમારે નિયમિત દિનચર્યાની જરૂર છે, પરંતુ જેલની અંદરની ભયાનક પરિસ્થિતિઓને સહન કરવી પણ મહત્વપૂર્ણ છે, જેની લોકોએ ક્યારેય આદત ન પાડવી જોઈએ.
ઇયાન ઇસ્ટમેન પહેલા વ્યસની હતો. તેણે કહ્યું, ‘જ્યારે તમે પહેલી વાર જેલમાં આવો છો, પછી ભલે તમારી ધરપકડ કરવામાં આવે કે તમે આત્મસમર્પણ કરો. પોલીસ તમને સંપૂર્ણપણે નગ્ન કરે છે અને તમારી તપાસ કરે છે. આ એવી વસ્તુ છે જે તમને ગમશે નહીં. તેણે આગળ કહ્યું, તેઓ તમારા ગુપ્ત ભાગો જુએ છે. તે તમને બેસવા અને ખાંસી ખાવાનું કહે છે. આ એક એવી લાગણી છે જે સારી નથી લાગતી.
તેણે જેલમાં વિતાવેલો સૌથી લાંબો સમય સતત આઠ મહિનાનો હતો. એ સ્પષ્ટ છે કે સારી દિનચર્યા વિના અહીં આટલા લાંબા સમય સુધી રહેવું મુશ્કેલ છે. તેણે કહ્યું, ‘જેલમાં જતી વ્યક્તિ માટે શક્ય તેટલી વહેલી તકે પોતાની દિનચર્યા બનાવવી મહત્વપૂર્ણ છે. જેલમાં તમને ઘણી બધી વાતો સાંભળવા મળે છે. તેણે કહ્યું, દિનચર્યાને વળગી રહેવું મહત્વપૂર્ણ છે. જો હું મારા વિશે વાત કરું તો, હું દરરોજ સવારે ઉઠું છું, કસરત કરું છું, વાંચું છું, જેથી હું મોટાભાગે અભ્યાસ કરું છું જેથી હું એટલો થાકી જાઉં છું કે રાત્રે તરત જ સૂઈ જાઉં છું.
કેદીઓ સાથેના વ્યવહાર અંગે તેણે કહ્યું કે તે અલગ અલગ જેલોમાં અલગ અલગ હોઈ શકે છે. તે જેલ સ્ટાફ પર આધાર રાખે છે. તેણે કહ્યું, ‘મારી સાથે કેવો વ્યવહાર કરવામાં આવે છે તે અલગ અલગ કાઉન્ટી પર આધાર રાખે છે. ઘણી જેલો ઓછી માત્રામાં ખોરાક પૂરો પાડે છે, કારણ કે દરેક કેદીને ચોક્કસ રકમ ફાળવવામાં આવે છે. રક્ષકો કેવા છે તે કાઉન્ટી પર આધાર રાખે છે. કેટલીક જગ્યાઓ ખૂબ સારી છે તો કેટલીક ખૂબ જ ખરાબ છે.
તેણે આગળ કહ્યું, ‘જ્યાં સુધી અન્ય કેદીઓ સાથે ભળવાની વાત છે ત્યાં સુધી મારા માટે તે સરળ હતું. ભલે હું તેમની સાથે હળવું થવાનો પ્રયાસ ન કરું, પણ લોકો હંમેશા મારી પાસે આવતા અને મને પોતાની સમસ્યાઓ કહેતા. મેં ઘણા મિત્રો બનાવ્યા. મને જેલમાં આવ્યાને આઠ વર્ષ થઈ ગયા છે. પણ સાચું કહું તો આ રહેવા માટે સારી જગ્યા નથી.
તેણે આગળ કહ્યું, તમે ઘણી જગ્યાએ ખુલ્લામાં શૌચાલયનો ઉપયોગ કરો છો. અહીં તમારી કોઈ ગોપનીયતા નથી. આ એવી વાત છે જે સામાન્ય ન હોવી જોઈએ. જો તમારે બાથરૂમ જવાની જરૂર પડે, તો તમારે તેનો ઉપયોગ ખુલ્લામાં કરવો પડશે. તેની આસપાસ ફક્ત એક નાની કોંક્રિટ દિવાલ છે. તેણે વધુમાં કહ્યું કે કેમેરા હંમેશા તમારા પર નજર રાખે છે. તમને કહેવામાં આવે છે કે ક્યારે ખાવું અને ક્યારે સૂવું. ખાવાનું મન ન થાય તો પણ તમારે ખાવું પડશે. નહિંતર, તમને એક યાદીમાં મૂકવામાં આવશે જ્યાં તમારા પર નજર રાખવામાં આવશે. જો તમે થોડા દિવસ સુધી ખાશો નહીં, તો તેઓ તને એવો સૂટ પહેરાવશે જેથી તમે તમારી જાતને નુકસાન ન પહોંચાડી શકો. તેણે વધુમાં કહ્યું કે જો તમે કોઈની સાથે લડો છો, તો તમને એકાંત કેદમાં મૂકવામાં આવે છે. બીજી બાજુ, જો ગાર્ડ ખરાબ હશે તો તમારે ફક્ત હેરાનગતિ સહન કરવી પડશે. તમે કંઈ કરી શકશો નહીં.