તુર્કી અને અઝરબૈજાનના ટુર પેકેજો ધડાધડ રદ થવા લાગ્યા… કાશ્મીર પછી હવે તુર્કી અને અઝરબૈજાનના પર્યટનને અસર

ભારત-પાકિસ્તાન તણાવની અસર પ્રવાસન પર સ્પષ્ટપણે દેખાઈ રહી છે. કાશ્મીર પછી હવે તુર્કી અને અઝરબૈજાનના પર્યટનને અસર થશે. કાશ્મીરમાં પર્યટન પર અસર થવાનું કારણ ભય અને મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓ છે, જ્યારે આ બંને દેશોમાં પ્રવાસ રદ કરવાનું કારણ ગુસ્સો છે. તુર્કી અને અઝરબૈજાન દ્વારા પાકિસ્તાનને આપવામાં આવતા ખુલ્લા સમર્થનથી ભારતના લોકો ગુસ્સે છે અને ઉનાળાની રજાઓ દરમિયાન આ દેશોની યાત્રાઓ રદ કરી રહ્યા છે. વિવિધ ટૂર ઓપરેટરો કહે છે કે ૩૦-૮૦ ટકા ટ્રિપ્સ રદ કરવામાં આવી છે. ઇન્ડિયન એસોસિએશન ઓફ ટુર ઓપરેટર્સ (IOTA) ના પ્રમુખ રવિ ગોસ્વામી કહે છે કે ભારત-પાકિસ્તાન તણાવ પછી, ખાસ કરીને સોશિયલ મીડિયા પર અઝરબૈજાન અને તુર્કી વિરુદ્ધ એક ઝુંબેશ વેગ પકડી રહી છે. કાશ્મીરનો મુદ્દો તાજો છે અને લોકો દેશ પ્રત્યે સંવેદનશીલ છે. વિવિધ ટૂર ઓપરેટરો કહી રહ્યા છે કે ૨૦-૫૦ ટકા બુકિંગ રદ કરવામાં આવ્યા છે અને ઘણા લોકો દરરોજ આ બે દેશોમાં અન્ય વિકલ્પોની માંગ કરી રહ્યા છે. આગામી થોડા દિવસોમાં આ આંકડો વધુ વધશે. હવે લોકો લગભગ સમાન બજેટમાં તેમના પડોશી દેશોમાં મુસાફરી કરવાના વિકલ્પો શોધી રહ્યા છે. આ સમયગાળા દરમિયાન જ્યોર્જિયા અને આર્મેનિયાથી બુકિંગમાં વધારો થયો છે. સિંગાપોર, થાઈલેન્ડ, મલેશિયા અને યુરોપિયન દેશોના લોકો આયોજન કરી રહ્યા છે. ભારતમાં આ સમયે કાશ્મીર પર્યટનમાં વધારો થવો મુશ્કેલ છે, તેથી લોકો હિમાચલ, ઉત્તરાખંડ અને કેટલાક ઉત્તર-પૂર્વ રાજ્યો તરફ પણ જઈ રહ્યા છે. ઘણી ટ્રાવેલ કંપનીઓ આ દેશોમાં બિનજરૂરી મુસાફરી ન કરવાની સલાહ આપી રહી છે અને ઘણીએ પ્રમોશન અને ઓફર્સ પણ બંધ કરી દીધી છે. MakeMyTrip એ પણ આજકાલ દેશોમાં બિનજરૂરી મુસાફરી ન કરવાની સલાહ આપી છે, અને કહ્યું છે કે ભારતીય પ્રવાસીઓએ છેલ્લા અઠવાડિયામાં અઝરબૈજાન અને તુર્કી માટે બુકિંગમાં ૬૦ ટકાનો ઘટાડો જોયો છે, જ્યારે તે જ સમયગાળા દરમિયાન રદ કરવાની સંખ્યામાં ૨૫૦ ટકાનો વધારો થયો છે.
ઇઝી માય ટ્રિપે લોકોને બંને દેશોનો બહિષ્કાર કરવા પણ કહ્યું છે. કંપનીના સીઈઓ નિશાંત પિટ્ટી કહે છે કે તુર્કીમાં પર્યટન જીડીપીમાં ૧૨ ટકા ફાળો આપે છે અને અઝરબૈજાનમાં તે જીડીપીમાં ૭.૬ ટકા અને નોકરીઓમાં ૧૦ ટકા ફાળો આપે છે. જ્યારે બંને દેશો ખુલ્લેઆમ પાકિસ્તાનને સમર્થન આપી રહ્યા છે તો આપણે તેમના પર્યટનમાં શા માટે ભાગ લેવો જોઈએ? ટ્રાવેલ એજન્ટ્સ એસોસિએશન ઓફ ઈન્ડિયા (TAAI) ના મેનેજિંગ કમિટી મેમ્બર રાજન સેહગલ કહે છે કે છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી, દેશભરના ટ્રાવેલ એજન્ટો અમને ફોન કરીને કહી રહ્યા છે કે તુર્કી અને અઝરબૈજાન માટે ૭૦-૮૦ ટકા બુકિંગ રદ કરવામાં આવ્યા છે. મોટા ઓનલાઈન પોર્ટલ માટે પણ આ આંકડો ૫૦ ટકા સુધીનો છે. રાજન કહે છે કે છેલ્લા ૭-૮ વર્ષોમાં તુર્કીની મુલાકાત લેતા ભારતીય પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં ૧૦ ગણાથી વધુનો વધારો થયો છે. અઝરબૈજાનમાં, ફક્ત બે-ત્રણ વર્ષમાં પાંચ ગણો વધારો થયો છે. ભારતથી બંને દેશો ૩.૫ થી ૬ કલાકમાં પહોંચી શકાય છે. સસ્તા ફલાઇટ વિકલ્પો ઉપલબ્ધ છે. યુરોપ અને ગલ્ફ દેશોની સરખામણીમાં મુસાફરી સસ્તી છે. ત્યાં યુરોપિયન વાતાવરણ પણ છે. રસપ્રદ સંસ્કળતિ અને વારસો પણ છે. પરંતુ પહેલગામ હુમલો અને પછી પાકિસ્તાનના હવાઈ હુમલા છતાં, બંને દેશોના પાકિસ્તાનને ખુલ્લા સમર્થનથી લોકો ગુસ્સે છે. ઇન્ડિયા ચેમ્બર ઓફ કોમર્સની ટુરિઝમ કમિટીએ પણ ટુર ઓપરેટરોના આ નિર્ણયને ટેકો આપ્યો છે. સમિતિના અધ્યક્ષ સુભાષ ગોયલે કહ્યું કે તેઓ આતંકવાદ સામે ભારતના આ બહિષ્કારના પક્ષમાં છે. દુનિયામાં ઘણા સુંદર દેશો છે, અમે લોકોને કહેવા માંગીએ છીએ કે એવા દેશો પસંદ કરો જે સુરક્ષિત હોય અને આતંકવાદ અને અલગતાવાદ સામે ભારતની પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવીને શાંતિને પ્રોત્સાહન આપે. ભારતમાંથી અઝરબૈજાન અને તુર્કી બંને દેશોમાં પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં વધારો થયો છે. એક માહિતી અનુસાર, ગયા વર્ષે ૨.૪૩ લાખ ભારતીય પ્રવાસીઓએ અઝરબૈજાનની મુલાકાત લીધી હતી, જ્યારે ૨૦૨૩માં આ આંકડો ૧.૧૭ લાખ હતો. તેવી જ રીતે, ૨૦૨૪ માં ૩.૩ લાખ ભારતીયો તુર્કીની મુલાકાત લેશે.