અમેરિકાના યુદ્ધે ઇઝરાયલ-ઈરાન યુદ્ધને વધુ વેગ આપ્યો છે. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ જાણતા હતા કે અમેરિકન સેના ઈરાન પર હુમલો કરતી વખતે જ ઈરાની સરકાર મોટું પગલું ભરશે. ઈરાને પણ તે મોટું પગલું ભરવાની જાહેરાત કરી છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે અમેરિકાના કારણે ઈરાની સરકાર જે પગલું ભરવા જઈ રહી છે તેની ખરાબ અસર અમેરિકા પર નહીં પણ ભારત, ચીન અને જાપાન જેવા દેશો પર પડી શકે છે.
પરંતુ ભારત આ પહેલા પણ મોટી રમત રમી ચૂક્યું છે. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે પોતાના ચાલાક મનનો ઉપયોગ કર્યો છે. પરંતુ ભારત ટ્રમ્પ જે વિચારે છે તેનાથી 10 પગલાં આગળ વિચારે છે. પીએમ મોદી રશિયા સાથે એવો સોદો કરી ચૂક્યા છે જેણે આખી રમત બદલી નાખી છે.
ઈરાન કયું પગલું ભરવા જઈ રહ્યું છે?
ઈઝરાયલ સંઘર્ષમાં અમેરિકાના પ્રવેશ પછી, ઈરાને ચેતવણી આપી હતી કે તે પર્સિયન ગલ્ફને અરબ સમુદ્ર સાથે જોડતા મહત્વપૂર્ણ ઓઈલ કોરિડોર સ્ટ્રેટ ઓફ અરેબિયાને બંધ કરી શકે છે. આ નિર્ણય ઈરાની સંસદમાં મંજૂર કરવામાં આવ્યો હતો. જોકે, આ નિર્ણયની અંતિમ મંજૂરી ઈરાનની સુપ્રીમ નેશનલ સિક્યુરિટી કાઉન્સિલ દ્વારા આપવામાં આવશે. અમેરિકા સામે ઈરાનની સૌથી મોટી તાકાત 33 કિમી પહોળો હોર્મુઝ સી કોરિડોર છે. વિશ્વના ક્રૂડ ઓઇલ પુરવઠાનો 26% ભાગ અહીંથી આવે છે. જો ઈરાન અહીં અમેરિકન ટેન્કરોને નિશાન બનાવે છે, તો તે યુદ્ધ ક્ષેત્ર બની શકે છે. આનાથી તેલના ભાવ વધવાનું જોખમ વધશે.
બે તૃતીયાંશ ક્રૂડ ઓઇલ હોર્મુઝથી ભારતમાં આવે છે
ગ્લોબલ ટ્રેડ રિસર્ચ ઇનિશિયેટિવના અજય શ્રીવાસ્તવે જણાવ્યું હતું કે ભારત બે તૃતીયાંશ ક્રૂડ ઓઇલ અને લગભગ અડધો LNG હોર્મુઝ કોરિડોર દ્વારા આયાત કરે છે. લાલ સમુદ્રમાં પરિસ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ રહી છે. આનાથી પશ્ચિમી દેશોમાં ભારતની નિકાસ પર અસર પડશે. જો જહાજોને કેપ ઓફ ગુડ હોપ દ્વારા વાળવા પડે, તો ડિલિવરી બે અઠવાડિયા મોડી થશે. ભારતીય નિકાસકારોનો ખર્ચ વધશે.
રશિયા સાથે મળીને ભારતે કઈ મોટી તૈયારીઓ કરી?
ભારતે જૂનની શરૂઆતથી રશિયા પાસેથી એટલું જ તેલ ખરીદવાનું શરૂ કર્યું જેટલું તે સાઉદી અરેબિયા અને ઇરાક પાસેથી ખરીદે છે. ભારત પહેલાથી જ જાણતું હતું કે ઈરાન, ઇઝરાયલ અને અમેરિકા એકબીજા સાથે ટકરાશે. આવી સ્થિતિમાં, ભારતે રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવા માટે મોટો સોદો કરી લીધો હતો. કેન્દ્રીય પેટ્રોલિયમ મંત્રી હરદીપ પુરીએ કહ્યું કે થોડા વર્ષોમાં અમે પુરવઠા સ્ત્રોતોમાં વૈવિધ્યીકરણ કર્યું છે. આપણી તેલ કંપનીઓ પાસે ઘણા અઠવાડિયા ચાલે તેટલો ભંડાર છે.