Pakistan: અમેરિકાની ગુપ્તચર એજન્સીઓએ ચિંતાજનક દાવો કર્યો છે કે પાકિસ્તાની સૈન્ય ગુપ્ત રીતે એક એવી ઇન્ટરકોન્ટિનેન્ટલ બેલિસ્ટિક મિસાઇલ (ICBM) વિકસાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે જે અમેરિકા સુધી પહોંચી શકે અને પરમાણુ શસ્ત્રોથી સજ્જ હોય.
જો આ દાવો સાચો સાબિત થાય છે, તો તે માત્ર ભારત માટે જ નહીં પરંતુ વિશ્વ શાંતિ માટે પણ ગંભીર પડકાર ઉભો કરી શકે છે.
અમેરિકાની પડકારજનક સ્થિતિ
‘ફોરેન અફેર્સ’ના અહેવાલ અનુસાર, જો પાકિસ્તાન ICBM વિકસાવે છે તો અમેરિકા પાસે તેને “પરમાણુ વિરોધી” દેશ જાહેર કરવાથી અન્ય કોઈ વિકલ્પ નહીં હોય.
રશિયા, ચીન અને ઉત્તર કોરિયા જેવી પરમાણુ શક્તિઓ પહેલેથી જ અમેરિકા માટે “વિરોધી” ગણી શકાય છે. હવે જો પાકિસ્તાન પણ તે શ્રેણીમાં આવે, તો દ્વિપક્ષીય સંબંધો પર ગંભીર અસર પડી શકે છે.
પાકિસ્તાનનો દાવો અને વાસ્તવિકતા
પાકિસ્તાનનું દાવો છે કે તેનો પરમાણુ કાર્યક્રમ માત્ર ભારત સામેનો પ્રતિબંધક પગલું છે. અત્યાર સુધી પાકિસ્તાનની મિસાઇલ શ્રેણી ટૂંકી અને મધ્યમ અંતરની મિસાઇલો સુધી સીમિત રહી છે, જેમ કે:
- શાહીન-III: 2,700 કિમી સુધી પ્રહાર ક્ષમતા ધરાવે છે.
પરંતુ હવે જો તે 5,500 કિમીથી વધુ અંતરના લક્ષ્યો પર હમલો કરી શકે તેવી મિસાઇલ બનાવી રહ્યું છે, તો તેનો અર્થ થાય છે કે તે અમેરિકા સુધી પહોંચી શકે છે.
પાકિસ્તાન પર લાગેલા અમેરિકી પ્રતિબંધો
યુએસએએ પહેલેથી જ 2023માં પાકિસ્તાનની કેટલીક સંસ્થાઓ અને કંપનીઓ પર પ્રતિબંધો લગાવ્યા છે, જેમ કે:
- નેશનલ ડેવલપમેન્ટ કોમ્પ્લેક્સ
- ત્રણ ખાનગી મિસાઇલ સાહ્યક કંપનીઓ
પાકિસ્તાને આ પ્રતિબંધોને “પક્ષપાતી અને રાજકીય” ગણાવ્યા હતા.
કેટલા પરમાણુ શસ્ત્રો છે પાકિસ્તાન પાસે?
- અંદાજે 170 પરમાણુ શસ્ત્રો
- પાકિસ્તાને હજુ સુધી પરમાણુ અપ્રસાર સંધિ (NPT) પર હસ્તાક્ષર કર્યા નથી
જ્યાં એક તરફ ભારત સાથેના તણાવના લીધે પાકિસ્તાન પોતાના પરમાણુ પ્રોગ્રામને આગળ ધપાવી રહ્યું છે, ત્યાં બીજી તરફ અમેરિકા સામે પણ પરોક્ષ ધમકીરૂપ અભિગમ અપનાવવાનો પ્રયાસ કરતો જણાય છે. જો ICBMનો વિકાસ પૂરું થાય છે, તો તે માત્ર એશિયા માટે નહીં, પણ વૈશ્વિક શાંતિ માટે ચિંતાનું કારણ બની શકે છે.