અમેરિકાએ ભારત પર સૌથી વધુ 50% ટેરિફ લાદવાની જાહેરાત કરી છે. બંને દેશો વચ્ચે છેલ્લા 4 મહિનાથી વેપાર કરાર પર વાટાઘાટો ચાલી રહી હતી, જે નિષ્ફળ ગઈ. આ પાછળનું મુખ્ય કારણ ભારતનો કૃષિ અને ડેરી મામલે અમેરિકા સાથે સમાધાન ન કરવાનો છે. જોકે, ભારતની જેમ ઓછામાં ઓછા 5 દેશો એવા છે જેમણે ટ્રમ્પ સરકાર સાથે કૃષિ અને ડેરી પર કોઈ કરાર કર્યો નથી. આ દેશોમાં ભારત, દક્ષિણ કોરિયા, કેનેડા, સ્વિટ્ઝર્લૅન્ડ અને આઇસલેન્ડ જેવા દેશોનો સમાવેશ થાય છે.
ભારત મોડિફાઇડ પાક પર પ્રતિબંધ હટાવવાના પક્ષમાં નથી, ભારત માંસાહારી ગાયોનું દૂધ સ્વીકારવા તૈયાર નથી:
અમેરિકા ભારતમાં દૂધ, ચીઝ, ઘી જેવા ડેરી ઉત્પાદનોની આયાત કરવાની પરવાનગી માગે છે. ભારત વિશ્વનો સૌથી મોટો દૂધ ઉત્પાદક દેશ છે અને કરોડો નાના ખેડૂતો આ ક્ષેત્રમાં રોકાયેલા છે. ભારત સરકારને ડર છે કે જો અમેરિકન ડેરી ઉત્પાદનો ભારતમાં આવશે તો સ્થાનિક ખેડૂતોને ભારે નુકસાન થઈ શકે છે. આ ઉપરાંત ધાર્મિક લાગણીઓ પણ તેમાં સામેલ છે. અમેરિકામાં, પ્રાણીઓના હાડકાં (જેમ કે રેનેટ) માંથી બનાવેલા ઉત્સેચકો ગાયના ખોરાકમાં વધુ સારા પોષણ માટે ઉમેરવામાં આવે છે. ભારત આવી ગાયના દૂધને ‘માંસાહારી દૂધ’ માને છે.
આ સાથે, અમેરિકા ઇચ્છે છે કે ઘઉં, ચોખા, સોયાબીન, મકાઈ અને સફરજન, દ્રાક્ષ વગેરે જેવા ફળો ભારતીય બજારમાં ઓછા કરવેરા પર વેચી શકાય. તે ઇચ્છે છે કે ભારત તેની આયાત ડ્યુટી ઘટાડે. તે જ સમયે, ભારત તેના ખેડૂતોને રક્ષણ આપવા માટે આના પર ઊંચા ટેરિફ લાદે છે જેથી ભારતીય ખેડૂતો સસ્તી આયાતથી પ્રભાવિત ન થાય. આ ઉપરાંત, અમેરિકા પણ ભારતમાં GMO પાક વેચવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે, પરંતુ ભારત સરકાર અને ખેડૂત સંગઠનો તેનો સખત વિરોધ કરે છે.
ભારતમાં મોડિફાઇડ પાકનો વિરોધ કેમ?
જનીનો બદલીને બનાવવામાં આવતા પાકોને જિનેટિકલી મોડિફાઇડ ઓર્ગેનિઝમ્સ (GMO) કહેવામાં આવે છે. અમેરિકા વિશ્વમાં GMO પાકનો સૌથી મોટો ઉત્પાદક અને નિકાસકાર છે. ભારતે કપાસ સિવાયના બધા જ સંશોધિત પાક પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. આ સંશોધિત પાક વૈજ્ઞાનિક રીતે બનાવવામાં આવે છે. ભારતમાં બીજ અને ખાદ્ય સુરક્ષા પર વિદેશી કંપનીઓનું નિયંત્રણ રાષ્ટ્રીય હિતની વિરુદ્ધ માનવામાં આવે છે. જો ભારત આને મંજૂરી આપે છે, તો કૃષિ પર અમેરિકન કંપનીઓનું વર્ચસ્વ વધી શકે છે. આ ઉપરાંત આરોગ્ય અને પર્યાવરણ જેવા મુદ્દાઓને લઈને પણ આ પાક પર પ્રશ્નો ઉભા થયા છે.
દક્ષિણ કોરિયા: ચોખા અને બીફ બજારો ઓપન કર્યા નથી
અમેરિકાએ દક્ષિણ કોરિયા પર 15% ટેરિફ લાદ્યો છે. બદલામાં દક્ષિણ કોરિયા અમેરિકા પાસેથી 100 અબજ ડોલરની ઊર્જા ખરીદશે અને 350 અબજ ડોલરનું રોકાણ કરશે. આ સાથે, અમેરિકન માલને દક્ષિણ કોરિયાના બજારમાં કરમુક્ત પ્રવેશ મળશે. જોકે, દક્ષિણ કોરિયાએ તેના ખેડૂતોના હિતમાં ચોખા અને બીફ બજારો ખોલ્યા નથી. દક્ષિણ કોરિયાએ 30 મહિનાથી વધુ ઉંમરના અમેરિકન પશુઓમાંથી બીફની આયાત પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. તેનું કારણ મેડકાઊ ડિઝીઝ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ રોગ મોટી ઉંમરના પશુઓમાં થાય છે. આ પ્રતિબંધ છતાં, દક્ષિણ કોરિયા હજુ પણ અમેરિકન બીફનો સૌથી મોટો ખરીદદાર છે. 2024માં તેણે લગભગ $2.22 બિલિયનનું અમેરિકન માંસ ખરીદ્યું. આ ઉપરાંત, આનુવંશિક રીતે સુધારેલા પાક પર કડક નિયમો છે. કોરિયા ફાર્મર્સ યુનિયન અને હેનવુ એસોસિએશને સરકારને ચેતવણી આપી હતી કે તે અમેરિકન દબાણ હેઠળ પોતાના ખેડૂતોનું બલિદાન ન આપે.
કેનેડા: વિદેશી ઉત્પાદનો પર 200થી વધુ ટેરિફ
અમેરિકાએ કેનેડા પર 35% ટેરિફ લાદ્યો છે. ટ્રમ્પે કેનેડા દ્વારા પેલેસ્ટાઇનને અલગ દેશ તરીકે માન્યતા આપવાને કારણે કેનેડા પર ઊંચા ટેરિફ લાદવામાં આવ્યા છે. જોકે, કેનેડા પણ એવા દેશોમાં સામેલ છે જે ડેરી અને કૃષિ ક્ષેત્રે વિદેશી દેશો સાથે કરાર કરતા નથી. કેનેડાએ તેની ડેરી, મરઘાં અને ઇંડા ઉત્પાદનને નિયંત્રિત કરવા માટે સપ્લાય મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ બનાવી છે. આમાં ખેડૂતોએ બજારમાં જરૂરી હોય તેટલી જ માત્રામાં પાક ઉગાડવાનો હોય છે. આનો ફાયદો એ છે કે ખેડૂતોને સારા ભાવ મળે છે અને ઉત્પાદન વધારે પડતું નથી. કેનેડા વિદેશી ડેરી અને મરઘાં ઉત્પાદનો પર ખૂબ ઊંચા કર અને આયાત ક્વોટા લાદે છે. ક્વોટાની બહાર આવતા વિદેશી ઉત્પાદનો પર ખૂબ ઊંચા ટેરિફ (200-300% સુધી) લાદવામાં આવે છે. આનાથી વિદેશી ઉત્પાદનોને બજારમાં પ્રવેશવામાં મુશ્કેલી પડે છે અને સ્થાનિક ઉત્પાદકોને ફાયદો થાય છે.