ચીનના વિદેશ મંત્રી વાંગ યીએ મંગળવારે દિલ્હીમાં પ્રધાનમંત્રી મોદી અને NSA અજિત ડોભાલ સાથે મુલાકાત કરી હતી. આ પહેલા વાંગ યીએ સોમવારે વિદેશ મંત્રી જયશંકર સાથે દ્વિપક્ષીય વાતચીત કરી હતી. ચીનના વિદેશ મંત્રી 18 ઓગસ્ટના રોજ બે દિવસીય મુલાકાતે ભારત આવ્યા હતા. વાંગ યીની મુલાકાત દરમિયાન, ચીન ભારતને દુર્લભ પૃથ્વી સામગ્રી સપ્લાય કરવા સંમત થયું છે. ચીને જુલાઈમાં આ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો.
સરકારી સમાચાર એજન્સીના અહેવાલ મુજબ, ચીનના વિદેશ મંત્રીએ જયશંકરને ખાતરી આપી છે કે ચીન ભારતને ખાતર, દુર્લભ પૃથ્વી સામગ્રી અને ટનલ બોરિંગ મશીનો સપ્લાય કરશે. વાંગ યીએ કહ્યું-“વિશ્વની પરિસ્થિતિ ઝડપથી બદલાઈ રહી છે. મુક્ત વેપાર અને આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યવસ્થા પડકારોનો સામનો કરી રહી છે. ભારત અને ચીન, જે સૌથી મોટા વિકાસશીલ દેશો છે અને તેમની વસતિ 2.8 અબજથી વધુ છે, તેમણે જવાબદારી બતાવીને એકબીજાને સહકાર આપવો જોઈએ”.
પીએમ મોદીએ ચીનના વિદેશ મંત્રી સાથેની મુલાકાતની તસવીરો સોશિયલ મીડિયા પર શેર કરી. તેમણે કહ્યું કે વિદેશ મંત્રી વાંગ યીને મળીને તેમને આનંદ થયો. ગયા વર્ષે કાઝાનમાં રાષ્ટ્રપતિ જિનપિંગને મળ્યા પછી, ભારત-ચીન સંબંધો સતત વિકસિત થયા છે. પીએમ મોદીએ આગળ કહ્યું-“હું શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઇઝેશન (SCO) સમિટ દરમિયાન તિયાનજિનમાં અમારી આગામી મુલાકાતની આતુરતાથી રાહ જોઈ રહ્યો છું”.
વાંગ યીએ 19 ઓગસ્ટના રોજ ભારતના NSA અજિત ડોભાલ સાથે સરહદ મુદ્દા પર ચર્ચા કરી હતી. વાંગ યીએ કહ્યું હતું કે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ઉભી થયેલી સમસ્યાઓ બંને દેશોના લોકોના હિતમાં નથી. તેમણે ગયા વર્ષે ઓક્ટોબરમાં ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ અને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી વચ્ચે થયેલી મુલાકાતનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો. ચીનના વિદેશ મંત્રીએ આ બેઠકને દ્વિપક્ષીય સંબંધોની દિશા નક્કી કરતી અને સરહદ વિવાદના ઉકેલ માટે નવી ગતિ આપતી બેઠક ગણાવી.
તે જ સમયે, NSA અજિત ડોભાલે વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો કે આ સંવાદ પણ અગાઉના સંવાદની જેમ સફળ થશે. તેમણે કહ્યું,”અમારા પ્રધાનમંત્રી ટૂંક સમયમાં SCO સમિટમાં ભાગ લેવા માટે ચીનની મુલાકાત લેશે”. NSA અજિત ડોભાલે વધુમાં કહ્યું કે છેલ્લા કેટલાક સમયથી સંબંધોમાં સુધારો થયો છે, સરહદ પર શાંતિ અને સ્થિરતા છે, આપણા દ્વિપક્ષીય સંબંધો વધુ મજબૂત બન્યા છે. નોંધનીય છે કે 2020માં પૂર્વ લદ્દાખમાં તણાવ પછી ભારત-ચીન સંબંધો બગડ્યા હતા, પરંતુ તાજેતરના મહિનાઓમાં વાતચીત અને કરારો દ્વારા સંબંધો સુધારવાના પ્રયાસો વધુ તીવ્ર બન્યા છે.
ચીને જુલાઈ 2025ની શરૂઆતમાં ભારતમાં આવશ્યક મશીનો અને ભાગોની ડિલિવરી પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. આ મશીનો અને ભાગો ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને ઓટોમોબાઇલ જેવા ક્ષેત્રો માટે અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે. આ ઉપરાંત, ભારતમાં આઇફોન બનાવતી કંપની ફોક્સકોને ભારતમાંથી તેના 300થી વધુ ચીની એન્જિનિયરો અને ટેકનિશિયનોને પાછા બોલાવવાનો આદેશ આપ્યો હતો. અહેવાલો અનુસાર, ચીને ભારતના ઉત્પાદન ક્ષેત્રને અસર કરવા માટે આ કર્યું હતું. એપ્રિલની શરૂઆતમાં, ચીને સાત રેર અર્થ મટીરીયલના નિકાસ પર કડક પ્રતિબંધો લાદ્યા હતા. તેમની આયાત માટે ખાસ લાઇસન્સ ફરજિયાત બનાવવામાં આવ્યું હતું. આ કારણે, ભારતને સપ્લાય બંધ થઈ ગયો હતો.
ચીને પ્રતિબંધો કેમ લગાવ્યા? : ચીને રેર અર્થ મટીરીયલના નિકાસ પર પ્રતિબંધો કડક કર્યા છે કારણ કે તે તેમને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા અને બિન-લશ્કરી ઉપયોગો સાથે જોડે છે. એપ્રિલ 2025માં અમલમાં આવનારા નવા નિયમો હેઠળ, દરેક આયાતકારે “એન્ડ-યુઝર સર્ટિફિકેટ” પ્રદાન કરવું પડશે જે સાબિત કરે છે કે ચુંબકનો ઉપયોગ લશ્કરી હેતુઓ માટે અથવા યુએસમાં ફરીથી નિકાસ માટે કરવામાં આવશે નહીં.