અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના ટ્રેડ એડવાઈઝર પીટર નાવારોએ ભારત પર રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદીને નફાખોરી કરવાનો આરોપ લગાવ્યો છે. ગુરુવારે મીડિયા સાથે વાત કરતા નવારોએ કહ્યું કે, ભારત રશિયા પાસેથી સસ્તા ભાવે ક્રૂડ ઓઇલ ખરીદી રહ્યું છે, ભારતીય કંપનીઓ તેને રિફાઇન કરી રહી છે અને તેને ઊંચા ભાવે વિશ્વને વેચી રહી છે. તેમણે કહ્યું કે આના કારણે રશિયાને યુક્રેન યુદ્ધ માટે પૈસા મળી રહ્યા છે, જ્યારે ભારત નફો કરી રહ્યું છે. તેમણે કહ્યું કે તેઓ અમને માલ વેચીને મળતા પૈસાથી રશિયન તેલ ખરીદે છે, જેના કારણે તેલ કંપનીઓ ઘણા પૈસા કમાય છે. તેથી ટેરિફ લાદવો જરૂરી છે.
જોકે, તેમણે એમ પણ કહ્યું કે યુદ્ધમાંથી શાંતિનો માર્ગ ભારતમાંથી પસાર થાય છે. નાવારોએ કહ્યું, ટ્રમ્પે 27 ઓગસ્ટથી રશિયન તેલ ખરીદવા બદલ ભારત પર વધારાનો 25% ટેરિફ લાદ્યો છે. આ પહેલા ટ્રમ્પે જુલાઈમાં ભારત પર 25% ટેરિફ લાદ્યો હતો, જેના કારણે આગામી દિવસોમાં અમેરિકામાં ભારતીય માલની આયાત પર 50% ટેરિફ ચૂકવવો પડશે. પ્રખ્યાત અર્થશાસ્ત્રી જેફરી સૅક્સે ભારત પર ભારે ટેરિફ લાદવાના અમેરિકાના નિર્ણયની ટીકા કરી છે. તેમણે કહ્યું છે કે આ નિર્ણય અમેરિકન વિદેશનીતિ માટે હાનિકારક છે. અગાઉ ભૂતપૂર્વ યુએસ રાજદૂત નિક્કી હેલીએ ચેતવણી આપી હતી કે જો યુએસ-ભારત સંબંધોમાં આવેલી ખટાશને અટકાવવામાં નહીં આવે તો તે એક વ્યૂહાત્મક ભૂલ હશે.
હેલીએ ચેતવણી આપી હતી કે જો વિશ્વાસ તૂટશે તો 25 વર્ષની મહેનત વ્યર્થ જશે. તેમણે કહ્યું કે ભારતને લોકશાહી અને મહત્વપૂર્ણ ભાગીદાર માનવું મહત્વપૂર્ણ છે. યુક્રેન યુદ્ધને પ્રોત્સાહન આપવાના અમેરિકાના આરોપોને ભારત પહેલાથી જ ફગાવી ચૂક્યું છે. ગુરુવારે રશિયામાં એક પ્રેસ કોન્ફરન્સ દરમિયાન વિદેશ મંત્રી જયશંકરે કહ્યું કે, ભારત રશિયન તેલનો સૌથી મોટો ખરીદદાર નથી, પરંતુ ચીન છે. જયશંકરે આગળ કહ્યું-“રશિયા પાસેથી LNG ખરીદવામાં EU મોખરે છે. 2022 પછી રશિયા સાથે વેપાર વધારવામાં કેટલાક દક્ષિણ દેશો પણ ભારત કરતા આગળ છે. છતાં, ભારત પરનો ઊંચો ટેરિફ સમજની બહાર છે”.
ભારતમાં રશિયન રાજદ્વારી રોમન બાબુસ્કીને 20 ઓગસ્ટના રોજ જણાવ્યું હતું કે ભારતને રશિયન ક્રૂડ ઓઇલ પર લગભગ 5% ડિસ્કાઉન્ટ મળી રહ્યું છે. ચીન પછી ભારત રશિયન તેલનો સૌથી મોટો ખરીદદાર છે. યુક્રેન યુદ્ધ પહેલા ભારત રશિયા પાસેથી ફક્ત 0.2% (68 હજાર બેરલ પ્રતિ દિવસ) તેલ આયાત કરતું હતું. મે 2023 સુધીમાં તે વધીને 45% (20 લાખ બેરલ પ્રતિ દિવસ) થઈ ગયું, જ્યારે 2025માં જાન્યુઆરીથી જુલાઈ સુધીમાં ભારત રશિયા પાસેથી દરરોજ 17.8 લાખ બેરલ તેલ ખરીદી રહ્યું છે. છેલ્લા બે વર્ષથી ભારત દર વર્ષે 130 અબજ ડોલર (11.33 લાખ કરોડ રૂપિયા)થી વધુ મૂલ્યનું રશિયન તેલ ખરીદી રહ્યું છે.