રાષ્ટ્રપતિ અલીયેવે ભારત પર પાકિસ્તાન સાથેના સંબંધોનો બદલો લેવાનો આરોપ લગાવ્યો

અઝરબૈજાનના રાષ્ટ્રપતિ ઇલ્હમ અલીયેવે ભારત પર પાકિસ્તાન સાથે અઝરબૈજાનની નિકટતાનો બદલો લેવાનો આરોપ લગાવ્યો છે. સોમવારે શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશન (SCO) સમિટ દરમિયાન પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન શાહબાઝ શરીફ સાથેની મુલાકાત દરમિયાન તેમણે આ નિવેદન આપ્યું હતું. અહેવાલો અનુસાર, ભારતે SCO સભ્યપદ માટે અઝરબૈજાનના દાવાને નકારી કાઢ્યો હતો. તેની પાછળનું કારણ પાકિસ્તાન સાથેની તેની નિકટતા હોવાનું કહેવાય છે.
હકીકતમાં, મે મહિનામાં ઓપરેશન સિંદૂર દરમિયાન અઝરબૈજાને ખુલ્લેઆમ પાકિસ્તાનને ટેકો આપ્યો હતો. અલીયેવે કહ્યું કે ભારતના વલણ છતાં, તેમનો દેશ પાકિસ્તાન સાથેના સંબંધોને પ્રાથમિકતા આપે છે. 22 એપ્રિલે જમ્મુ અને કાશ્મીરના પહેલગામમાં થયેલા આતંકવાદી હુમલાના જવાબમાં, ભારતે 6-7 મેની રાત્રે પાકિસ્તાનમાં ઓપરેશન સિંદૂર ચલાવ્યું. આ ઓપરેશનમાં ભારતે પાકિસ્તાનમાં 9 આતંકવાદી ઠેકાણાઓને નિશાન બનાવ્યા. આ કાર્યવાહી પછી, અઝરબૈજાને ખુલ્લેઆમ પાકિસ્તાનને ટેકો આપ્યો અને ભારતની કાર્યવાહીની નિંદા કરી. ભારત સાથેના સંઘર્ષનો અંત આવ્યા પછી, પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન શાહબાઝ શરીફે પણ અઝરબૈજાનની મુલાકાત લીધી. તેમણે ભારત સાથેના લશ્કરી સંઘર્ષમાં સમર્થન આપવા બદલ રાષ્ટ્રપતિ અલીયેવનો પણ આભાર માન્યો. શાહબાઝ સાથે આર્મી ચીફ અસીમ મુનીર, નાયબ વડાપ્રધાન ઇશાક ડાર અને માહિતી પ્રધાન અતાઉલ્લાહ તરાર પણ અઝરબૈજાન ગયા હતા. ચીને SCO સભ્યપદ માટે અઝરબૈજાનની દાવેદારીને ટેકો આપ્યો છે. સોમવારે SCO સમિટ દરમિયાન ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે અલીયેવ સાથે દ્વિપક્ષીય બેઠક કરી હતી. આ સમય દરમિયાન જિનપિંગે અઝરબૈજાનના સભ્યપદને સમર્થન આપવાની જાહેરાત કરી. અઝરબૈજાન હાલમાં SCOનો સંવાદ ભાગીદાર દેશ છે.
SCO એક મુખ્ય યુરેશિયન સંગઠન છે જે પ્રાદેશિક સુરક્ષા, આર્થિક સહયોગ અને રાજકીય સંકલનને પ્રોત્સાહન આપે છે. તેમાં ભારત, ચીન, રશિયા, પાકિસ્તાન, કઝાકિસ્તાન, કિર્ગિસ્તાન, તાજિકિસ્તાન, ઉઝબેકિસ્તાન અને ઈરાન જેવા પૂર્ણ સભ્ય દેશોનો સમાવેશ થાય છે. ભારતે 2005માં SCOમાં નિરીક્ષક તરીકે ભાગ લેવાનું શરૂ કર્યું અને 12 જૂન 2017 ના રોજ કઝાકિસ્તાનના અસ્તાનામાં SCO સમિટમાં સંપૂર્ણ સભ્યપદ મેળવ્યું.
શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશન (SCO) માં જોડાવા માટે, કોઈ દેશે પહેલા SCO માં નિરીક્ષક અથવા સંવાદ ભાગીદાર દેશ તરીકે જોડાવું પડશે. આ પછી, દેશે પૂર્ણ સભ્યપદ માટે ઔપચારિક રીતે અરજી કરવાની રહેશે. આ માટે SCO ના નિયમો અને ધ્યેયોનું પાલન કરવાની પ્રતિબદ્ધતા જરૂરી છે. હાલના SCO સભ્ય દેશો (જેમ કે ભારત, ચીન, રશિયા, પાકિસ્તાન, વગેરે) અરજીની તપાસ કરે છે. તેઓ દેશની પ્રાદેશિક સ્થિરતા, આર્થિક સહયોગ, સુરક્ષા નીતિઓ અને SCO ચાર્ટર પ્રત્યેની તેની પ્રતિબદ્ધતા પર ધ્યાન આપે છે. અરજી પર અંતિમ નિર્ણય SCO સમિટમાં લેવામાં આવે છે. આ માટે, બધા સભ્ય દેશોની સંમતિ જરૂરી છે. જો એક પણ દેશ વિરોધ કરે તો સભ્યપદ રોકી શકાય છે.