જાપાનમાં, વડાપ્રધાન શિગેરુ ઇશિબાએ 7 સપ્ટેમ્બર, 2025ના રોજ તેમના પદ પરથી રાજીનામું આપ્યું. હવે, તેમની લિબરલ ડેમોક્રેટિક પાર્ટી (LDP) 4 ઓક્ટોબરે પાર્ટી પ્રમુખ પદ માટે ચૂંટણી યોજી રહી છે. જાપાનમાં, બહુમતી પક્ષનો નેતા વડાપ્રધાન બને છે. તેથી, આ ચૂંટણીમાં જે પણ જીતશે તેને સંસદમાં મતદાન પછી વડાપ્રધાન તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવશે. પક્ષના પ્રમુખ પદ માટે પાંચ ઉમેદવારો સ્પર્ધામાં છે, પરંતુ સ્પર્ધા બે સુધી મર્યાદિત છે. રવિવારે ક્યોડો ન્યૂઝના સરવે મુજબ, ભૂતપૂર્વ આર્થિક સુરક્ષા પ્રધાન સના તાકાઈચી 34.4% મત સાથે આગળ છે, જ્યારે કૃષિ પ્રધાન શિંજીરો કોઈઝુમી 29.3% મત સાથે બીજા ક્રમે છે. જો તાકાચી જીતે છે, તો તે જાપાનના પ્રથમ મહિલા PM બનશે. જો કોઈઝુમી જીતે છે, તો તે દેશના સૌથી યુવા PM (45 વર્ષ) બનશે. LDP રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં, ધારાસભ્યો અને સાંસદો સાથે પાર્ટીના સભ્યો પણ મતદાન કરે છે. જો પ્રથમ રાઉન્ડમાં કોઈને પણ 51% મત અથવા સ્પષ્ટ બહુમતી ન મળે, તો ટોચના બે ઉમેદવારો વચ્ચે બીજો રાઉન્ડ યોજવામાં આવે છે. પક્ષ પ્રમુખની ચૂંટણી જીત્યા પછી, વિજેતાને સંસદ દ્વારા વડા પ્રધાન પદ માટે નામાંકિત કરવામાં આવશે. બહુમતી પ્રાપ્ત કર્યા પછી, તે PM તરીકે શપથ લેશે.
શિગેરુ ઇશિબા સપ્ટેમ્બર 2024માં વડાપ્રધાન બન્યા. તેઓ પાર્ટીમાં “બહારના” હતા, એટલે કે તેમનો કોઈ ગોડફાધર નહોતો. તેમણે ફુગાવા અને આર્થિક સમસ્યાઓને ઠીક કરવાનું વચન આપ્યું હતું, પરંતુ ત્યાં તેમનો સમય મુશ્કેલ હતો. ઓક્ટોબર 2024માં નીચલા ગૃહ (પ્રતિનિધિ ગૃહ)ની ચૂંટણીમાં LDP-કોમેઇટો ગઠબંધને પોતાનો બહુમતી ગુમાવી દીધો. ત્યારબાદ જુલાઈ 2025માં ઉપલા ગૃહ (કાઉન્સિલર્સ હાઉસ)ની ચૂંટણીમાં તેને કારમી હારનો સામનો કરવો પડ્યો. 1955 પછી પહેલી વાર પાર્ટીએ બંને ગૃહોમાં બહુમતી ગુમાવી. હાર પછી, પક્ષના આંતરિક સૂત્રોએ ઇશિબા પર રાજીનામું આપવા દબાણ કરવાનું શરૂ કર્યું. તેમણે ઇશિબા પર “ખૂબ ઉદાર” હોવાનો આરોપ લગાવ્યો, જ્યારે પક્ષને રૂઢિચુસ્ત નેતાની જરૂર હતી. ઇશિબાએ 7 સપ્ટેમ્બર, 2025ના રોજ રાજીનામું આપતા કહ્યું, “હું પક્ષમાં વિભાજન ઇચ્છતી નથી. હું હવે નવી પેઢીને તક આપીશ.”
શિન્ઝો આબે જાપાનના સૌથી લાંબા સમય સુધી સેવા આપનારા વડાપ્રધાન (2006-07 અને 2012-20) તરીકે સેવા આપી હતી. તેમના “એબેનોમિક્સ” (આર્થિક સુધારાઓ) એ જાપાનના અર્થતંત્રને મજબૂત બનાવ્યું, પરંતુ સ્વાસ્થ્યના કારણોસર તેમણે 2020માં રાજીનામું આપ્યું. 2022માં તેમની હત્યા કરવામાં આવી હતી, જે પાર્ટી માટે એક મોટો ફટકો હતો. પાર્ટીની અંદરના અસંખ્ય કૌભાંડો ખુલ્લા પડી રહ્યા હોવાથી LDP હવે નબળું પડી રહ્યું છે. પક્ષના જૂથોએ ભંડોળ ઊભું કરવાના કાર્યક્રમોમાંથી લાખો યેન (જાપાની ચલણ) ગુપ્ત ખાતાઓમાં ટ્રાન્સફર કર્યા, જે કાયદાની વિરુદ્ધ હતું. આ કૌભાંડમાં 82 ધારાસભ્યો સંડોવાયેલા હતા, જેમાં આબે જૂથના ઘણા સભ્યોનો પણ સમાવેશ થતો હતો. આનાથી જાહેર વિશ્વાસ ઓછો થયો. 2022માં આબેની હત્યા બાદ, LDPના યુનિફિકેશન ચર્ચ (એક વિવાદાસ્પદ ધાર્મિક જૂથ) સાથેના સંબંધો પણ પ્રકાશમાં આવ્યા. 2024-25ની ચૂંટણીમાં LDPને કારમી હારનો સામનો કરવો પડ્યો. મતદારો ફુગાવા, ચોખાના ભાવ અને નબળા ચલણથી નારાજ છે. આનાથી યુવા મતદારો “જાપાન ફર્સ્ટ” અને ઇમિગ્રેશન વિરોધી નારા લગાવતા જમણેરી પક્ષો તરફ આકર્ષાઈ રહ્યા છે. શિન્ઝો આબેના નેતૃત્વ બાદ, પક્ષ અનેક જૂથોમાં વહેંચાઈ ગયો છે. પક્ષ હવે રૂઢિચુસ્ત અને સુધારાવાદી જૂથો વચ્ચે વહેંચાઈ ગયો છે. સેનસીટો જેવા જમણેરી પક્ષો LDPના રૂઢિચુસ્ત મતોને ઘટાડી રહ્યા છે. હાલમાં, LDP પહેલીવાર લઘુમતી સરકાર ચલાવી રહ્યું છે. વિરોધ પક્ષ વધુ મજબૂત બની રહ્યો છે.