સ્ટીલના ભાવ પાંચ વર્ષના તળીએ પહોંચ્યા, સરકારે બોલાવી ઓપન હાઉસ મીટિંગ

ઘરેલુ બજારમાં સ્ટીલના ભાવ પાંચ વર્ષના નીચલા સ્તરે પહોંચી ગયા છે. હાલમાં તે ₹47,000 થી ₹48,000 પ્રતિ ટનની રેન્જમાં ટ્રેડ થઈ રહ્યું છે. માર્કેટ ડેટા પ્લેટફોર્મ બિગમિન્ટ અનુસાર ભાવમાં ઘટાડાનું મુખ્ય કારણ આયાતમાં તીવ્ર વધારો, નબળી નિકાસ માંગ અને વૈશ્વિક બજારમાં વધુ પડતો પુરવઠો છે.

અગાઉ 2020માં રોગચાળા દરમિયાન આવા નીચા ભાવ નોંધાયા હતા, જ્યારે એચઆરસી 46,000 અને રીબાર 45,000 પ્રતિ ટન હતા.

અહેવાલ મુજબ, સરકારે અનેક નિયંત્રણ પગલાં અમલમાં મૂક્યા હોવા છતાં, ભારતમાંથી સ્ટીલની નિકાસમાં તીવ્ર ઘટાડો થયો છે, જ્યારે આયાતમાં વધારો ચાલુ રહ્યો છે. ચીન જેવા દેશોના આક્રમક નિકાસ દબાણને કારણે ભારતની સ્ટીલ નિકાસ પર દબાણ આવ્યું છે.

સરકારે ‘ઓપન હાઉસ’ બેઠક બોલાવી
પીટીઆઈના રિપોર્ટ અનુસાર, પરિસ્થિતિની ગંભીરતાને ઓળખીને, સ્ટીલ મંત્રાલયે ઉદ્યોગના હિસ્સેદારો સાથે સ્ટીલ આયાત સંબંધિત પડકારો પર ચર્ચા કરવા માટે 27 ઓક્ટોબરે નવી દિલ્હીમાં ‘ઓપન હાઉસ મીટિંગ’ બોલાવવાનો નિર્ણય લીધો છે.

રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાના રિપોર્ટમાં જણાવ્યું હતું કે, આયાત કિંમતોમાં ઘટાડો થવાને કારણે વિદેશી સ્ટીલ શિપમેન્ટમાં વધારો થયો છે. RBI એ સ્થાનિક સ્ટીલ ઉત્પાદનને સ્પર્ધાત્મક બનાવવા માટે નીતિગત સમર્થનની ભલામણ કરી હતી.

ભારત સતત છઠ્ઠા મહિને ચોખ્ખો આયાતકાર રહ્યો
ભારતે સપ્ટેમ્બર 2025 માં 0.79 મિલિયન ટન (MT) ફિનિશ્ડ સ્ટીલની આયાત કરી હતી, જે ઓગસ્ટમાં 0.69 મિલિયન ટન હતી. આ ચોખ્ખા આયાતકારોનો સતત છઠ્ઠો મહિનો છે. કોરિયા, રશિયા અને ઇન્ડોનેશિયામાંથી આયાતમાં વધારો થયો છે, જ્યારે ચીન, જાપાન, વિયેતનામ, થાઇલેન્ડ અને તાઇવાનમાંથી આયાતનો હિસ્સો ઘટ્યો છે.

નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૫-૨૬ (નાણાકીય વર્ષ 20૨૬ ના પ્રથમ છ મહિનામાં) ભારતની સ્ટીલ આયાત નિકાસ કરતાં ૦.૪૭ મિલિયન ટન વધુ થઈ ગઈ, જોકે નિકાસ વોલ્યુમ ૪૦% (કુલ ૪.૪૩ મિલિયન ટન) વધ્યું.

રસપ્રદ વાત એ છે કે, ફિનિશ્ડ સ્ટીલના ભાવમાં ઘટાડો થયો છે, પરંતુ આયર્ન ઓર અને કોકિંગ કોલસાના ભાવમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો જોવા મળ્યો નથી. આયર્ન ઓર ₹4,800-₹5,000 પ્રતિ ટન (એક વર્ષના નીચલા સ્તરે) અને કોકિંગ કોલસાનો ભાવ $205 પ્રતિ ટન CFR (એક મહિનાના નીચલા સ્તરે) પર ટ્રેડ થઈ રહ્યો છે.

બિગમિન્ટ કહે છે કે ઓક્ટોબર-ડિસેમ્બર ક્વાર્ટરમાં સ્ટીલ મિલોના માર્જિન દબાણ હેઠળ રહેશે કારણ કે કાચા માલના ઊંચા ખર્ચ અને નબળા વેચાણ ભાવ બંને એક સાથે અસર કરી રહ્યા છે.

રિપોર્ટ અનુસાર, આગામી મહિનાઓમાં ઊંચી ઇન્વેન્ટરી, નબળી માંગ અને મોસમી મંદી ભાવ નીચા રહેવાની ધારણા છે. જોકે, જો ઘટાડો વધુ ઊંડો થશે, તો કંપનીઓને ઉત્પાદન ઘટાડવાની ફરજ પડી શકે છે.