તાજેતરમાં કોલકાતાની આરજી કર મેડિકલ કોલેજ અને હોસ્પિટલમાં એક મહિલા તાલીમાર્થી ડોક્ટર સાથે બળાત્કાર અને હત્યાની ઘટનાએ સમગ્ર દેશને ચોંકાવી દિધો છે. ન્યાયની માંગણી સાથે જુનિયર તબીબોએ વિરોધ પ્રદર્શન કરી કામ બંધ કરી દીધું હતું. પોલીસે આ કેસમાં આરોપી સંજય રોયની ધરપકડ કરી છે. કલકત્તા હાઈકોર્ટે આ કેસ સીબીઆઈને ટ્રાન્સફર કરી દીધો છે.
NCRBના રિપોર્ટ અનુસાર, મહિલાઓ સામેના અપરાધિક કેસોમાં ‘પતિ કે તેના સંબંધીઓ દ્વારા ક્રૂરતા’, ‘મહિલાઓનું અપહરણ અને બળજબરીથી લઈ જવા’, ‘મહિલાઓ પર હુમલા’ ‘બળાત્કાર’ જેવા કેસો મોટો હિસ્સો ધરાવે છે.
2012ની દિલ્હીની ઘટનાની આસપાસના વર્ષોમાં, NCRBએ સમગ્ર ભારતમાં વાર્ષિક 25,000 જેટલા બળાત્કારના કેસ નોંધ્યા હતા. ત્યારથી 2016 માં લગભગ 39,000 કેસોની નોંધપાત્ર ટોચ સાથે, સંખ્યા સતત 30,000 ને વટાવી ગઈ છે. COVID-19 રોગચાળા દ્વારા ચિહ્નિત થયેલ વર્ષ 2020 માં અસ્થાયી ઘટાડો જોવા મળ્યો, પરંતુ આંકડાઓ ઝડપથી ફરી વધી ગયા.
એક સરકારી અહેવાલ મુજબ, 2018માં દર 15 મિનિટે સરેરાશ એક મહિલાએ બળાત્કારની ફરિયાદ કરી હતી. 2022માં, સૌથી તાજેતરના વર્ષ કે જેના માટે ડેટા ઉપલબ્ધ છે, 31,000 થી વધુ બળાત્કાર નોંધાયા હતા.
NCRB રિપોર્ટ દર્શાવે છે કે 2022 માં ભારતમાં મહિલાઓ વિરુદ્ધ 4,45,256 કેસ નોંધાયા હતા, જે દર કલાકે 51 કેસની સમકક્ષ છે. આ આંકડાઓ પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે મહિલાઓ વિરુદ્ધના ગુનાઓમાં ન્યાયિક પ્રક્રિયામાં માત્ર વિલંબ જ નથી થતો પરંતુ દોષિત ઠેરવવાનો દર પણ ઘણો ઓછો છે. આ સ્થિતિ સુધારવા માટે, પોલીસ અને ન્યાયતંત્ર બંનેએ સાથે મળીને કામ કરવાની જરૂર છે જેથી કરીને મહિલાઓ સામેના ગુનાઓને રોકવા માટે અસરકારક પગલાં લઈ શકાય.
2022માં સમગ્ર દેશમાં બળાત્કારના કુલ 31,516 કેસ નોંધાયા હતા, જેનો અર્થ છે કે દર 16 મિનિટે એક કેસ નોંધાયો હતો.
નીચેના રાજ્યોમાં સૌથી વધુ કેસ નોંધાયા છે:
રાજસ્થાન: 5,399 કેસ
ઉત્તર પ્રદેશ: 3,690 કેસ
મધ્ય પ્રદેશ: 3,029 કેસ
મહારાષ્ટ્ર: 2,904 કેસ
આસામ: 1,113 કેસ
આ આંકડાઓ પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે મહિલાઓ વિરુદ્ધના ગુનાઓમાં ન્યાયિક પ્રક્રિયામાં માત્ર વિલંબ જ નથી થતો પરંતુ દોષિત ઠેરવવાનો દર પણ ઘણો ઓછો છે. આ સ્થિતિ સુધારવા માટે, પોલીસ અને ન્યાયતંત્ર બંનેએ સાથે મળીને કામ કરવાની જરૂર છે જેથી કરીને મહિલાઓ સામેના ગુનાઓને રોકવા માટે અસરકારક પગલાં લઈ શકાય.
NCRBના ડેટા અનુસાર, 2018 થી 2022 દરમિયાન બળાત્કારના કેસ માટે દોષિત ઠેરવવાનો દર ઓછો રહ્યો છે, જે 27 ટકા અને 28 ટકાની વચ્ચે છે. ગંભીર ગુનાઓમાં આ બીજો સૌથી નીચો દર છે, જેમાં ખૂન, અપહરણ અને ગંભીર ઇજા પહોંચાડવાનો પણ સમાવેશ થાય છે.