અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા લાગુ કરાયેલી નવી ટેરિફ નીતિએ વિશ્વભરના વ્યવસાયોને ગંભીર મુશ્કેલીમાં મુકી દીધા છે. વર્લ્ડ ટ્રેડ ઓર્ગેનાઇઝેશન (WTO) એ બુધવારે જાહેર કરેલા તેના તાજેતરના અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું કે ” ગ્લોબલ બિઝનેસમાં ઝડપથી ઘટાડો’ થયો છે, અને 2025 માં માલસામાનનો વિશ્વ વેપાર 0.2% ઘટવાની ધારણા છે.
WTO રિપોર્ટ શું કહે છે? 2025 માં વૈશ્વિક વ્યાપાર વેપારમાં 0.2% નો ઘટાડો થવાની ચર્ચા છે. 2026 માં થોડી રિકવરી શક્ય છે,સંભવિત વૃદ્ધિ 2.5% છે. ઉત્તર અમેરિકામાં સૌથી મોટો ઘટાડો, 2025 માં નિકાસમાં 12.6% ઘટાડો થવાનો અંદાજ છે. ઓછા વિકસિત દેશો (LDCs) સૌથી વધુ પ્રભાવિત થઈ શકે છે.
ટ્રમ્પની ટેરિફ નીતિ કારણ બની – WTO એ કહ્યું કે અમેરિકાની “Reciprocal Tariff” નીતિએ વેપાર અનિશ્ચિતતાને વધુ ગાઢ બનાવી છે. એપ્રિલની શરૂઆતમાં, ટ્રમ્પે 180 થી વધુ દેશો પર ભારે આયાત જકાતની જાહેરાત કરી હતી. ચીનને સૌથી વધુ અસર થઈ – એકંદરે યુએસ આયાત ડ્યુટી હવે 145% સુધી પહોંચી ગઈ છે. જવાબમાં, ચીને પણ અમેરિકન ઉત્પાદનો પર 125% સુધીના બદલો ટેરિફ લાદ્યા.
હાલમાં, અમેરિકાએ 90 દિવસની રાહત આપી છે અને મોટાભાગના દેશો પર ટેરિફમાં 10% સુધીનો ઘટાડો કર્યો છે જેથી વાટાઘાટોનો માર્ગ ખુલ્લો રહે.
જો ટેરિફ ફરીથી વધશે તો શું થશે? WTO કહે છે કે જો અમેરિકા ફરીથી પારસ્પરિક ટેરિફ સંપૂર્ણપણે લાગુ કરે છે, તો વૈશ્વિક વેપારમાં વધુ 0.6%નો ઘટાડો થઈ શકે છે. જો વેપાર નીતિની અનિશ્ચિતતા ફેલાય, તો તે વધુ 0.8% ઘટશે. બંને અસરોને જોડીને, 2025 માં કુલ 1.5% નો ઘટાડો શક્ય છે.
WTO એ જણાવ્યું હતું કે ચીનથી નિકાસ હવે ઉત્તર અમેરિકા સિવાયના તમામ પ્રદેશોમાં 4% થી 9% સુધી વધી શકે છે. કાપડ, વસ્ત્રો અને ઇલેક્ટ્રિકલ ઉપકરણો જેવા ક્ષેત્રોમાં અમેરિકન આયાતમાં ભારે ઘટાડો થશે.
ભારત અને અન્ય વિકાસશીલ દેશો માટે તક – અમેરિકા ચીન પાસેથી ઓછી વસ્તુઓની આયાત કરશે, તેથી ભારત, બાંગ્લાદેશ, વિયેતનામ જેવા વિકાસશીલ દેશોને નવી તકો મળી શકે છે – ખાસ કરીને કાપડ અને ઇલેક્ટ્રોનિક ઘટકો જેવા ક્ષેત્રોમાં.
એકંદરે, યુએસ નીતિઓની વૈશ્વિક વેપાર પર ભારે અસર પડશે. 2025 માં મંદી લગભગ નિશ્ચિત છે. જો ટેરિફ ફરીથી લાદવામાં આવે તો પરિસ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ શકે છે. નબળી અર્થવ્યવસ્થાઓને મોટો ફટકો પડી શકે છે. પરંતુ કેટલાક ઉભરતા દેશોને નવી તકો મળી શકે છે