2025માં ટેકનોલોજીની દુનિયા એક મોટા પરિવર્તનમાંથી પસાર થઈ રહી છે, પરંતુ આ પરિવર્તન ફક્ત ટેકનિકલ જ નહીં, પણ માનવીય પણ છે. આ વર્ષના પહેલા ભાગમાં 62,000થી વધુ લોકોએ પોતાની નોકરી ગુમાવી છે અને મોટી કંપનીઓમાં છટણીની પ્રક્રિયા હજુ પૂરી થઈ નથી.
AIની દોડમાં માનવ નોકરીઓ પાછળ રહી રહી છે
AI અને ઓટોમેશનના વધતા પ્રભાવ વચ્ચે, કંપનીઓ તેમના ખર્ચ ઘટાડવા અને કાર્યકારી કાર્યક્ષમતા વધારવાના નામે હજારો કર્મચારીઓને છટણી કરી રહી છે.
બીજી તરફ, આ જ કંપનીઓ AIમાં અબજો ડોલરનું રોકાણ પણ કરી રહી છે. એટલે કે, ટેકનોલોજી આગળ વધી રહી છે, પરંતુ માનવો પાછળ રહી રહ્યા છે.
Intel દ્વારા ઐતિહાસિક છટણી
Intelએ અત્યારસુધીની સૌથી મોટી છટણીની જાહેરાત કરી છે. કંપની 21,700થી વધુ કર્મચારીઓને છટણી કરવા જઈ રહી છે, જે તેના કુલ કાર્યબળના લગભગ 20 ટકા છે. આ ઉપરાંત, જુલાઈથી શરૂ થનારી છટણીમાં Intel Foundry વિભાગમાંથી 15-20 ટકા કર્મચારીઓને પણ કાઢી મૂકવામાં આવશે. આ કાપ નવા સીઈઓના નેતૃત્વ હેઠળ કંપનીના પુનર્ગઠનનો એક ભાગ છે.
પેનાસોનિક 10,000 નોકરીઓમાં કાપ મૂકે છે
જાપાની ઇલેક્ટ્રોનિક્સ જાયન્ટ પેનાસોનિકે 10,000 કર્મચારીઓની છટણીની જાહેરાત કરી છે, જેમાં જાપાનમાં 5,000 અને બાકીના વિશ્વમાં 5,000 કર્મચારીઓનો સમાવેશ થાય છે. કંપનીએ ટીવી અને ઔદ્યોગિક ઉત્પાદનો જેવા ધીમા ગતિએ ચાલતા ક્ષેત્રોથી દૂર જઈને AI જેવા નવા ક્ષેત્રો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનો નિર્ણય લીધો છે.
માઇક્રોસોફ્ટ અને મેટાએ છટણીને લક્ષ્ય બનાવ્યું
માઇક્રોસોફ્ટે મે મહિનામાં 6,500 કર્મચારીઓની છટણી કરી હતી અને વધુ તબક્કાઓ આવવાની અપેક્ષા છે. સોફ્ટવેર એન્જિનિયર્સ, માર્કેટિંગ, કાનૂનીથી લઈને મધ્ય-વ્યવસ્થાપન સુધીના તમામ સ્તરોને અસર થઈ છે. મેટાએ પણ લગભગ 3,600 લોકોને છટણી કરી, ખાસ કરીને ‘નીચા પ્રદર્શન કરનારા’ લોકોને લક્ષ્ય બનાવતી. ફેસબુક, હોરાઇઝન વીઆર અને રિયાલિટી લેબ્સ જેવી ટીમો આનાથી સૌથી વધુ પ્રભાવિત થઈ.
એચપી, ગૂગલ અને એમેઝોન પણ પાછળ નથી
એચપીએ 2,000 કર્મચારીઓની છટણી કરી છે. તે જ સમયે, ગૂગલે એન્ડ્રોઇડ, ક્રોમ, પિક્સેલ અને ક્લાઉડ ડિવિઝનમાં સેંકડો કર્મચારીઓની છટણી કરી છે. એમેઝોને એલેક્સા, ઇકો અને ઝૂક્સ જેવા પ્રોજેક્ટ્સ સાથે સંકળાયેલા 100 થી વધુ લોકોને નોકરીમાંથી કાઢી મૂક્યા છે.
બ્લુ ઓરિજિન, સેલ્સફોર્સ અને વર્કડે દ્વારા વ્યૂહાત્મક છટણી
જેફ બેઝોસની સ્પેસ કંપની બ્લુ ઓરિજિને તેના 10 ટકા સ્ટાફ એટલે કે 1,000 થી વધુ લોકોને નોકરીમાંથી કાઢી મૂક્યા છે. નાણાકીય રીતે મજબૂત સેલ્સફોર્સે પણ 1,000 થી વધુ લોકોને નોકરીમાંથી કાઢી મૂક્યા છે, પરંતુ ખાસ વાત એ છે કે કંપની હવે AI-કેન્દ્રિત ભરતી કરી રહી છે. વર્કડેએ AI પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને 1,750 કર્મચારીઓને પણ નોકરીમાંથી કાઢી મૂક્યા છે, જે તેના કુલ કાર્યબળના 8.5 ટકા છે.
ઓટો અને રિટેલ ક્ષેત્રમાં પણ અસર
નિસાને 2027 સુધીમાં 20,000 નોકરીઓ દૂર કરવાની યોજના બનાવી છે. તેનું મુખ્ય કારણ ચીન અને યુએસ ટેરિફમાં વેચાણમાં ઘટાડો છે. સ્ટારબક્સે પણ તેના કોર્પોરેટ સ્ટાફમાંથી 1,100 લોકોને નોકરીમાંથી કાઢી મૂક્યા છે જેથી કંપની વધુ ચપળતાથી અને ઓછા ખર્ચે કામ કરી શકે.
નાના અને મધ્યમ કદના વ્યવસાયોમાં પણ હલચલ મચી ગઈ છે
બ્લોક (જેક ડોર્સીની કંપની) એ લગભગ 1,000 કર્મચારીઓને છૂટા કર્યા. જનરલ મોટર્સના સ્વ-ડ્રાઇવિંગ યુનિટ ક્રુઝે તેના અડધા સ્ટાફને છટણી કરી અને સમગ્ર યુનિટને GM હેઠળ મૂક્યું. મેચ ગ્રુપ (ટિન્ડર, હિન્જ) એ તેના સ્ટાફમાં 13 ટકાનો ઘટાડો કર્યો અને ઓટોમેટિક (વર્ડપ્રેસ, ટમ્બલર) એ તેના સ્ટાફમાં 16 ટકાનો ઘટાડો કર્યો.
શું આગામી AI યુગ આવી રહ્યો છે?
આ છટણી ફક્ત મંદી કે વ્યવસાયિક નુકસાનની વાર્તા નથી. તે AI યુગના આગમનનો દસ્તક પણ છે. એક તરફ કંપનીઓ પરંપરાગત ભૂમિકાઓને દૂર કરી રહી છે, તો બીજી તરફ AI-આધારિત કુશળતા ધરાવતા લોકોની માંગ ઝડપથી વધી રહી છે.
માનવ મૂડી વિરુદ્ધ મશીનની રેસ
2025 માં ટેકનોલોજીની દુનિયાનો ચહેરો ઝડપથી બદલાઈ રહ્યો છે. જ્યારે AI નવી તકો ઊભી કરી રહ્યું છે, ત્યારે તે હજારો લોકોની આજીવિકા માટે પણ ખતરો બની ગયું છે. હવે પ્રશ્ન એ છે કે શું કંપનીઓની આ વ્યૂહરચના તેમને લાંબા ગાળે ટકી રહેવામાં મદદ કરશે કે પછી ભવિષ્યમાં માનવ મૂડીના આ નુકસાનથી તેમને ભારે નુકસાન થશે?