અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા વિવિધ એશિયન દેશો પર લગાવવામાં આવેલા ઊંચા ટેરિફને કારણે વૈશ્વિક વેપારમાં તણાવ વધ્યો છે. ખાસ કરીને, રશિયા સાથેના સંબંધોને કારણે ભારત પર 25 ટકા ટેરિફ લાદવામાં આવ્યો છે. આ પરિસ્થિતિમાં સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ છે કે જો બધા એશિયન દેશો, ખાસ કરીને BRICS (બ્રાઝિલ, રશિયા, ભારત, ચીન, દક્ષિણ આફ્રિકા) જેવા પ્રમુખ જૂથો, અમેરિકાના આર્થિક દબાણ સામે એક સાથે આવે તો ટ્રમ્પની વ્યૂહરચના શું હશે?
હાલમાં, વિશ્વભરની નજર આ આર્થિક યુદ્ધ પર છે અને એશિયન દેશોના સંભવિત પગલાં પર સૌ કોઈ ઉત્સુક છે.
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ભારત પર 25 ટકાનો ટેરિફ લાદ્યો છે, જેનું મુખ્ય કારણ ભારતનું રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદવું છે. આ ટેરિફના જવાબમાં, એશિયન દેશો, ખાસ કરીને BRICS જૂથ, એક થવાની તૈયારી કરી રહ્યા છે. તાજેતરમાં, અજિત ડોભાલની મોસ્કો મુલાકાત, પીએમ મોદી અને પુતિન વચ્ચેની વાતચીત, અને પીએમ મોદીની ચીન મુલાકાતની જાહેરાત જેવી ઘટનાઓ એવા સંકેત આપે છે કે BRICS દેશો અમેરિકા સામે એક થઈ રહ્યા છે. જો BRICS જેવા દેશો એક સાથે આવે, તો તેઓ વૈશ્વિક GDP માં 35.6 ટકાનો ફાળો આપે છે, જે અમેરિકા માટે એક મોટો પડકાર બની શકે છે.
ટ્રમ્પનો ટેરિફ અને ભારત પર તેની અસર
ટ્રમ્પે ભારત પર રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદવા બદલ ટેરિફ લાદ્યો છે. તેમનો આરોપ છે કે ભારત યુએસ ડોલરથી રશિયન તેલ ખરીદીને રશિયાને ભંડોળ પૂરું પાડે છે, જેનો ઉપયોગ તે યુદ્ધમાં કરી શકે છે. 27 ઓગસ્ટથી ભારત પર વધારાનો ટેરિફ લાગુ થવાનો છે, જે ભારતના અર્થતંત્ર માટે એક પડકાર બની શકે છે. ભારતે આ ટેરિફને ‘અન્યાયી’ ગણાવ્યો છે અને રશિયા સાથેના સંબંધો વિશ્વાસ આધારિત હોવાનું જણાવ્યું છે.
BRICS દેશોનું સંભવિત એકીકરણ
ટ્રમ્પના ટેરિફ યુદ્ધ વચ્ચે, કેટલાક મોટા એશિયન દેશોની હિલચાલ નોંધપાત્ર છે.
- રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર અજિત ડોભાલની મોસ્કો મુલાકાત.
- પીએમ મોદી અને રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન વચ્ચે ફોન પર વાતચીત.
- પીએમ મોદીની ચીન મુલાકાતની જાહેરાત.
આ તમામ ઘટનાઓ એવા સંકેત આપે છે કે BRICS દેશો અમેરિકાના દબાણ સામે એક થવાની તૈયારી કરી રહ્યા છે. નિષ્ણાતો માને છે કે BRICS દેશો અમેરિકાને એક મોટો જવાબ આપવાની તૈયારીમાં છે, જેનાથી વિશ્વના અર્થતંત્રમાં ભારે ઉથલપાથલ થઈ શકે છે.
એશિયન દેશોના એક સાથે આવવાથી શું થશે?
BRICS જૂથ હવે વિસ્તરી ચૂક્યું છે અને તેમાં નવા સભ્યો પણ જોડાયા છે. આ દેશો વૈશ્વિક GDP માં 35.6 ટકાનો ફાળો આપે છે. જો આ દેશો આર્થિક રીતે એક થઈને અમેરિકા સામે ઊભા રહે, તો ટ્રમ્પ માટે આ એક મોટો પડકાર બની શકે છે. ચીન જેવા દેશો પણ આ મામલે ભારતનો પક્ષ લેતા જોવા મળે છે, જે એક મોટો બદલાવ છે.
ટ્રમ્પની આગામી ચાલ
આ પરિસ્થિતિમાં પ્રશ્ન એ છે કે શું ટ્રમ્પ BRICS ના આ સંભવિત પગલાંથી ડરીને પાછળ હટી ગયા છે, કે પછી તેઓ આ પડકારનો સામનો કરવા માટે કોઈ નવી વ્યૂહરચના ઘડી રહ્યા છે? ટ્રમ્પના નિવેદન કે જે BRICS દેશો અમેરિકન હિતોની વિરુદ્ધ જશે, તેમને વધારાનો 10 ટકા ટેરિફ સહન કરવો પડશે, તે દર્શાવે છે કે તેઓ સરળતાથી હાર માનવા તૈયાર નથી. તેથી, આ વૈશ્વિક વેપાર યુદ્ધનું ભાવિ હજુ અનિશ્ચિત છે અને આગામી સમયમાં આર્થિક અને રાજકીય મોરચે ઘણા નવા વળાંકો જોવા મળી શકે છે.