ટેરિફને લઈને આખી દુનિયામાં હોબાળો મચાવનારા અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને મોટો ઝટકો લાગ્યો છે. અમેરિકી કોર્ટે કહ્યું છે કે ટ્રમ્પનો મોટા ભાગનો ટેરિફ ગેરકાયદે છે, જોકે હાલમાં તેના પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો નથી. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે પણ આ નિર્ણય પર પ્રતિક્રિયા આપી છે, જેમાં તેમણે આ નિર્ણયને પક્ષપાતી ગણાવ્યો છે.
ટ્રમ્પે આ નિર્ણયની આકરી ટીકા કરી અને કહ્યું કે જો આ ટેરિફ દૂર કરવામાં આવશે તો અમેરિકા બરબાદ થઈ જશે. ટ્રમ્પે X પર પોસ્ટ કરીને લખ્યું કે
રાષ્ટ્રપતિએ શક્તિઓનો ખોટો ઉપયોગ યૂએસ કોર્ટ ઓફ અપીલ્સ ફોર ધ ફેડરલ સર્કિટે સ્પષ્ટપણે જણાવ્યું છે કે ટ્રમ્પે તેમની ઇમરજન્સી પાવરનો દુરુપયોગ કર્યો છે. કોર્ટે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે ટ્રમ્પને તેમની ઇચ્છા મુજબ વિશ્વના દરેક દેશ પર ટેરિફ લાદવાનો કોઈ કાનૂની અધિકાર નથી. રાષ્ટ્રપતિને ટેરિફ લાદવાની અમર્યાદિત શક્તિ આપી શકાતી નથી. યુએસ અર્થતંત્રને ધ્યાનમાં રાખીને, ટ્રમ્પના નિર્ણયોને તાત્કાલિક રોકવામાં આવ્યા નથી અને તેમને સમય આપવામાં આવ્યો છે.
ઓક્ટોબર સુધી સમય મળ્યો ટેરિફની આડમાં દુનિયાને ધમકી આપી રહેલા ટ્રમ્પ માટે આ એક મોટો કાનૂની ઝટકો છે. અગાઉ ન્યૂ યોર્કની ફેડરલ ટ્રેડ કોર્ટે પણ આવો જ નિર્ણય આપ્યો હતો, જેને હવે ફેડરલ સર્કિટ માટે અપીલ કોર્ટ દ્વારા મોટાભાગે સમર્થન આપવામાં આવ્યું છે. ન્યાયાધીશોએ 7-4ના નિર્ણયમાં એમ પણ કહ્યું હતું કે એવું લાગે છે કે કોંગ્રેસનો હેતુ રાષ્ટ્રપતિને ટેરિફ લાદવાની અમર્યાદિત શક્તિ આપવાનો હતો. હાલમાં કોર્ટે ટેરિફ તાત્કાલિક રદ ન કરવાનો નિર્ણય લીધો છે અને ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રને આ મામલે સુપ્રીમ કોર્ટમાં જવા માટે સમય આપ્યો છે. ટ્રમ્પ આ નિર્ણયને ઓક્ટોબર સુધી પડકારી શકે છે.
આ નિર્ણય બરબાદ કરી દેશે- ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે કોર્ટના નિર્ણય પર નારાજગી વ્યક્ત કરી છે અને કહ્યું છે કે જો આ નિર્ણયને લાગુ કરવા દેવામાં આવશે તો તે અમેરિકાને બરબાદ કરી દેશે. આ બાબત અંગે વ્હાઇટ હાઉસના પ્રવક્તા કુશ દેસાઇએ કહ્યું કે ટ્રમ્પે કાયદા અનુસાર કામ કર્યું અને અમે આખરે આ કેસ જીતીશું. એટલે કે, ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર હવે આ નિર્ણયને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકારવા જઈ રહ્યું છે.
કોર્ટે કહ્યું કે ટ્રમ્પ 1974ના વેપાર કાયદા હેઠળ 150 દિવસ માટે 15% ટેરિફ લાદી શકે છે, પરંતુ આ માટે નક્કર કારણોની જરૂર છે.
ટ્રમ્પે વેપાર ખાધ અને અન્ય કારણોસર ચીન, કેનેડા, મેક્સિકો જેવા દેશો પર ટેરિફ લાદ્યા હતા. આ પછી નાના વેપારીઓ અને કેટલાંક રાજ્યોએ આ ટેરિફ વિશે ફરિયાદ કરી હતી, કારણ કે તેનાથી તેમના ખર્ચમાં વધારો થઈ રહ્યો હતો.
આ નિર્ણય નુકસાનને અટકાવી શકે છે અમેરિકન કાયદાકીય નિષ્ણાતો માને છે કે આ નિર્ણય નુકસાનને અટકાવી શકે છે, ટ્રમ્પ દ્વારા લાદવામાં આવેલા ટેરિફની શું અસર થશે તે હાલમાં સ્પષ્ટ નથી. જોકે, કોર્ટે અમેરિકન વેપારના હિતમાં આ નિર્ણય આપ્યો છે. હવે જો આ નિર્ણય સુપ્રીમ કોર્ટમાં અકબંધ રહેશે, તો તે ટ્રમ્પ સરકાર માટે એક મોટી ચેતવણી જેવું હશે, જેમાં સ્પષ્ટ થઈ જશે કે ટ્રમ્પ પોતાની મેળે કંઈ કરી શકશે નહીં.
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે પોતાના નિર્ણયને અમલમાં મૂકવા માટે ઇન્ટરનેશનલ ઇમરજન્સી ઇકોનોમિક પાવર્સ એક્ટ (IEEPA) નો આશરો લીધો. જેમાં રાષ્ટ્રીય કટોકટી જાહેર કરીને તેને વાજબી ઠેરવવામાં આવ્યું. યુએસ બંધારણ મુજબ, કોંગ્રેસ પાસે ટેરિફ સહિત તમામ કર લાદવાની સત્તા છે, પરંતુ છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી આ સત્તા યુએસ રાષ્ટ્રપતિને આપવામાં આવી છે, જેનો ટ્રમ્પે આડેધડ ઉપયોગ કર્યો છે. આ કાયદાનો સૌથી વધુ ઉપયોગ અમેરિકાનો વિરોધ કરતા દેશો જેમ કે ઈરાન અને ઉત્તર કોરિયા પર પ્રતિબંધો લાદવા માટે થાય છે. આ દલીલ ટ્રમ્પ સરકારે આપી હતી.
ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રે કોર્ટમાં દલીલ કરી હતી કે 1971ના આર્થિક સંકટ દરમિયાન રાષ્ટ્રપતિ રિચાર્ડ નિક્સન દ્વારા લાદવામાં આવેલા ટેરિફને બધી અદાલતોએ મંજૂરી આપી હતી. નિક્સન વહીવટીતંત્રે 1917ના ટ્રેડિંગ વિથ ધ એનિમી એક્ટ હેઠળ પોતાની સત્તાનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. સરકારે દલીલ કરી છે કે જો ટેરિફ રદ કરવામાં આવે છે, તો તેણે એકત્રિત કરેલા કેટલાક આયાત કર પરત કરવા પડી શકે છે, જેનાથી યુએસ ટ્રેઝરીને મોટું નાણાકીય નુકસાન થઈ શકે છે. જોકે, કોર્ટે સ્પષ્ટ કર્યું હતું કે ટ્રમ્પને વિશ્વના દરેક દેશ પર ટેરિફ લાદવાનો કાનૂની અધિકાર આપી શકાય નહીં.
ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રે ભારત પર 50% ટેરિફ લાદ્યો છે, જે 27 ઓગસ્ટથી અમલમાં આવ્યો છે. ગ્લોબલ ટ્રેડ રિસર્ચ ઇનિશિયેટિવ (GTRI) ના એક અહેવાલ મુજબ, આ નવો ટેરિફ ભારતની લગભગ ₹5.4 લાખ કરોડની નિકાસને અસર કરી શકે છે.
50% ટેરિફને કારણે, અમેરિકામાં વેચાતા કપડાં, રત્નો-ઝવેરાત, ફર્નિચર, સીફૂડ જેવા ભારતીય ઉત્પાદનો મોંઘા થશે. આનાથી તેમની માંગ 70% ઘટી શકે છે. ચીન, વિયેતનામ અને મેક્સિકો જેવા ઓછા ટેરિફ ધરાવતા દેશો આ માલ સસ્તા ભાવે વેચશે. આનાથી ભારતીય કંપનીઓનો યુએસ બજાર હિસ્સો ઘટશે. ટ્રમ્પે 6 ઓગસ્ટના રોજ રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવા બદલ દંડ તરીકે આ ટેરિફની જાહેરાત કરી હતી. તે જ સમયે, વેપાર ખાધનો હવાલો આપીને 7 ઓગસ્ટથી ભારત પર 25% ટેરિફ લાદવામાં આવ્યો હતો. ચીન પછી ભારત રશિયન તેલનો સૌથી મોટો ખરીદદાર છે. યુક્રેન યુદ્ધ પહેલા, ભારત રશિયા પાસેથી ફક્ત 0.2% (68 હજાર બેરલ પ્રતિ દિવસ) તેલ આયાત કરતું હતું. મે 2023 સુધીમાં આ વધીને 45% (2 મિલિયન બેરલ પ્રતિ દિવસ) થઈ ગયું, જ્યારે 2025માં જાન્યુઆરીથી જુલાઈ સુધીમાં, ભારત રશિયા પાસેથી દરરોજ 17.8 મિલિયન બેરલ તેલ ખરીદી રહ્યું છે. છેલ્લા બે વર્ષથી, ભારત દર વર્ષે 130 અબજ ડોલર (11.33 લાખ કરોડ રૂપિયા) થી વધુ મૂલ્યનું રશિયન તેલ ખરીદી રહ્યું છે.