અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે સોમવારે કહ્યું હતું કે અમેરિકા સાઉદી અરેબિયાને વિશ્વના સૌથી અદ્યતન લશ્કરી જેટ ગણાતા F-35 ફાઇટર જેટ વેચશે. એક F-35 જેટની કિંમત આશરે $100 મિલિયન (આશરે રૂ. 900 કરોડ) છે. આ નિર્ણય ત્યારે લેવામાં આવ્યો છે જ્યારે સાઉદી ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાન (MBS) મંગળવારે વ્હાઇટ હાઉસ પહોંચવાના છે. ટ્રમ્પે સાઉદી અરેબિયાને “મહાન ભાગીદાર” ગણાવ્યું છે.
સાઉદી અરેબિયા ઘણા વર્ષોથી F-35 વિમાન ખરીદવા માંગે છે, પરંતુ ઇઝરાયલ આનો વિરોધ કરે છે, કારણ કે તેને ડર છે કે તેનાથી તેના લશ્કરી ફાયદાને નુકસાન થઈ શકે છે. હાલમાં, મધ્ય પૂર્વમાં ફક્ત ઇઝરાયલ પાસે જ F-35 વિમાન છે. જો યુએસ કોંગ્રેસ ઇચ્છે તો આ સોદાને અવરોધિત કરી શકે છે, પરંતુ સામાન્ય રીતે આવું થતું નથી.
F-35એ અમેરિકાનું પાંચમી પેઢીનું ફાઇટર એરક્રાફ્ટ છે. લોકહીડ માર્ટિન દ્વારા વિકસિત, ઉત્પાદન 2006 માં શરૂ થયું હતું અને 2015 થી યુએસ એરફોર્સ સાથે સેવામાં છે. તે પેન્ટાગોનના ઇતિહાસમાં સૌથી મોંઘુ એરક્રાફ્ટ છે. F-35 ત્રણ પ્રકારોમાં આવે છે, જેની કિંમત ₹700 કરોડથી ₹944 કરોડની વચ્ચે છે. વધુમાં, F-35 ને ચલાવવા માટે પ્રતિ કલાક વધારાના ₹31.20 લાખનો ખર્ચ થાય છે.
પ્રિન્સ સલમાને છેલ્લે 2018 માં અમેરિકાની મુલાકાત લીધી હતી. તેમની મુલાકાત વોશિંગ્ટન પોસ્ટના પત્રકાર જમાલ ખાશોગીની ઇસ્તંબુલમાં સાઉદી દૂતાવાસમાં હત્યા થયાના થોડા મહિના પછી આવી હતી. આ પછી પ્રિન્સ સલમાનને ઘણી આંતરરાષ્ટ્રીય ટીકાઓનો સામનો કરવો પડ્યો. જોકે, છેલ્લા સાત વર્ષમાં આંતરરાષ્ટ્રીય રાજકારણમાં નોંધપાત્ર ફેરફાર થયો છે.
અમેરિકા અને તેના સાથી દેશો વચ્ચે અનેક મુદ્દાઓ પર વિવાદો ઊભા થયા છે. ગાઝા યુદ્ધમાં ઇઝરાયલને ટેકો આપવા બદલ અમેરિકાને ઘણા દેશોના રોષનો સામનો કરવો પડ્યો છે. બીજી તરફ, ચીન અને સાઉદી અરેબિયા વચ્ચેના સંબંધો મજબૂત થયા છે. ગયા મહિને, બંને દેશોએ સંયુક્ત નૌકાદળ કવાયત હાથ ધરી હતી, અને 2023 માં સાઉદી-ઈરાન કરારમાં ચીને મધ્યસ્થી ભૂમિકા ભજવી હતી. ચીન સાઉદી અરેબિયાનો સૌથી મોટો વેપાર ભાગીદાર પણ બની ગયો છે.