ગુજરાત સરકારે ફેક્ટરી કાયદામાં સુધારો કરવા માટે એક વટહુકમ બહાર પાડ્યો છે, જેમાં દિવસમાં કામના કલાકો 9 થી વધારીને 12 કલાક કરવામાં આવ્યા છે, જે અઠવાડિયામાં મહત્તમ 48 કલાક છે. સરકારના મતે, આ પગલાનો હેતુ વધુ આર્થિક પ્રવૃત્તિઓ અને રોજગારની તકો ઊભી કરવાનો છે. જે કિસ્સાઓમાં કામદારો 12 કલાકની શિફ્ટ માટે કાર્યરત હોય છે, ત્યાં 6 કલાક સતત કામ કર્યા પછી તેમને 30 મિનિટનો વિરામ આપવો ફરજિયાત છે.
ફેક્ટરી કાયદાની જોગવાઈઓમાં બીજા એક મહત્વપૂર્ણ ફેરફારમાં, કેટલીક કડક સલામતી માર્ગદર્શિકાઓને આધીન, રાજ્ય સરકાર હવે મહિલાઓને વાણિજ્યિક સંસ્થાઓમાં ચોવીસ કલાક કામ કરવાની પરવાનગી આપશે. અગાઉ, સરકારે મહિલાઓને રાત્રિ શિફ્ટમાં કામ કરવાની પરવાનગી આપવા અંગે સાવચેતીભર્યું વલણ અપનાવ્યું હતું. એક અધિકારીએ જણાવ્યું કે નવા વટહુકમ લાગુ થયા પછી જો ઉદ્યોગ તમામ જરૂરી સલામતીના નિયમોનું પાલન કરે તો સંમતિ આપતી મહિલાઓ રાત્રિ શિફ્ટમાં કામ કરી શકે છે.
125 કલાકનો ઓવરટાઇમ આપવાની પણ મંજૂરી આપી
આ દરમિયાન, રાજ્ય સરકારે ફેક્ટરીઓના માલિકોને એક ક્વાર્ટરમાં 75 કલાકને બદલે 125 કલાકનો ઓવરટાઇમ આપવાની પણ મંજૂરી આપી છે. કર્મચારીઓ તેમના કામના ઓવરટાઇમ કલાકો માટે બમણા પગાર માટે પાત્ર રહેશે.
કર્મચારીઓ હવે ચાર દિવસ માટે 12 કલાકની શિફ્ટમાં કામ કરી શકે છે
ફ્લેક્સીબલ વર્કિંગ અવર્સનો ખ્યાલ વૈશ્વિક સ્તરે સ્વીકારવામાં આવે છે, પરંતુ ફેક્ટરી કાયદાની જોગવાઈઓ હેઠળ આ શક્ય નહોતું. વટહુકમના મુસદ્દા સાથે જોડાયેલા એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે વટહુકમ સાથે, કર્મચારીઓ હવે ચાર દિવસ માટે 12 કલાકની શિફ્ટમાં કામ કરી શકે છે, જેનાથી ઉદ્યોગને તેમની જરૂરિયાત મુજબ ફ્લેક્સીબલ શિફ્ટ સમય અપનાવવાની મંજૂરી મળે છે,
રોજગારી પેદા કરવા માટે ફેક્ટરીઓને છૂટછાટ આપવા માંગે છે
રાજ્ય સરકાર દ્વારા ગેઝેટ નોટિફિકેશનમાં જણાવાયું છે કે ફેક્ટરી (ગુજરાત સુધારો) વટહુકમ 2025 બહાર પાડવામાં આવ્યો છે કારણ કે રાજ્ય સરકાર આર્થિક પ્રવૃત્તિઓને વેગ આપવા, રાષ્ટ્રીય મહત્વના રોકાણને આકર્ષવા અને રોજગારી પેદા કરવા માટે ફેક્ટરીઓને છૂટછાટ આપવા માંગે છે. સરકારે ગેઝેટ નોટિફિકેશનમાં જણાવ્યું હતું કે વિધાનસભાનું સત્ર ચાલુ ન હોવાથી એક વટહુકમ બહાર પાડવામાં આવી રહ્યો છે. રાત્રિ શિફ્ટમાં કામ કરતી મહિલાઓ અંગે, વટહુકમમાં જણાવાયું છે કે તેનો હેતુ ઓવરટાઇમ કામ પર મહિલા કામદારોને રોજગાર આપવાનો છે, કામ કરવા અને કમાવવા માટે સમાનતા અને સમાન તક પૂરી પાડવાનો છે, અને રાત્રિ શિફ્ટમાં કામ કરતી મહિલા કામદારોની સલામતી અને આરોગ્યને સુનિશ્ચિત કરવાની શરતોને આધીન, મહિલાઓને ચોવીસ કલાક રોજગાર આપવાનો છે.
સત્તાવાર સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, આ સુધારાઓ લિંગ સમાવેશીતા અને કાર્યબળ સશક્તિકરણ પ્રત્યે સરકારની પ્રતિબદ્ધ પ્રતિબદ્ધતા સાથે સુસંગત છે, જ્યારે મહિલા કામદારોની સલામતી, ગૌરવ અને કલ્યાણનું રક્ષણ કરશે.