આઝાદીના અમૃત મહોત્સવની ધામધૂમથી ઉજવણી કરવામાં આવી રહી છે. પરંતુ આપણને આઝાદી એટલી સરળતાથી મળી નથી. આજે આપણે મુક્તપણે શ્વાસ લઈ રહ્યા છીએ. આ આઝાદી મેળવવા માટે અસંખ્ય બહાદુર સપૂતોએ પોતાના લોહીથી આ ધરતીનું સિંચન કર્યું છે.
આજે અમે તમને ખાગરિયાના પીપરા ગામમાં રહેતા આવા જ એક બહાદુર ક્રાંતિકારી વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ.
અમે વાત કરી રહ્યા છીએ સ્વાતંત્ર્ય સેનાની મહેન્દ્ર ચૌધરીની જેમણે અંગ્રેજોના દાંત ખાટા કર્યા હતા. માત્ર 21 વર્ષની ઉંમરે તેમને ફાંસી આપવામાં આવી હતી.
મહેન્દ્ર ચૌધરી વિશે એવું કહેવાય છે કે, તેઓ બાળપણથી જ ક્રાંતિકારી વિચારો ધરાવતા હતા. તેમના પિતા રામકિશુન ચૌધરી ગાંધીવાદી વિચારધારાના કોંગ્રેસી હતા. કદાચ આ જ કારણ હતું કે તેમને નાનપણથી જ અંગ્રેજો સામે નફરત હતી. 1942ની ચળવળમાં મહેન્દ્ર ચૌધરી તેમના પિતરાઈ ભાઈ ઉપેન્દ્ર ચૌધરી અને તેમના સાથીઓ સાથે અંગ્રેજો સામેની જંગમાં જોડાઈ ગયા હતા.બધા તેમને બાલવીર કહેતા હતા.
પોતાના સાથીદારો સાથે રોજબરોજ નવી નવી યોજનાઓ બનાવીને અંગ્રેજો સામે ષડયંત્ર રચીને તેણે તેમની ઘણી મહત્વની યોજનાઓને નષ્ટ કરી નાખી હતી. જેના કારણે અંગ્રેજ સરકારે મહેન્દ્રને જીવતો કે મૃત પકડવાની જાહેરાત કરી હતી. સ્વતંત્રતા સેનાની મહેન્દ્ર ચૌધરીના ભત્રીજા મહેશ ચૌધરીએ જણાવ્યું હતું કે, બ્રિટિશ કાર્ગો પ્લેન રોહિયરના બંગાલિયા ગામમાં ક્રેશ થયું હતું. આ અંગે મહેન્દ્ર ચૌધરીને જાણ થઈ હતી. પછી શું હતું, તેણે પોતાના સાથીદારો સાથે મળીને અંગ્રેજો પર હુમલો કર્યો.
કહેવાય છે કે મહેન્દ્ર ચૌધરીએ પ્લેનને નિશાન બનાવ્યું હતું. તેઓએ અંગ્રેજોનું જહાજ લૂંટી લીધું અને જહાજમાં સવાર અંગ્રેજોને મારી નાખ્યા હતા. જેથી બ્રિટિશ સરકારે તેમની શોધખોળ આદરી હતી. થોડા દિવસો સુધી તે અંગ્રેજોને ચકમો આપીને ભાગતા રહ્યા હતા.
તેણે અંગ્રેજી સરકારને મુશ્કેલીમાં મૂકી દીધી હતી. અંગ્રેજ સરકાર હાથ ધોઈને તેમની પાછળ હતી. છપરામાં અંગ્રેજોએ કાવતરું રચીને તેમની ધરપકડ કરી હતી. તેની સાથે તેના ભાઈ ઉપેન્દ્રની પણ ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. પરંતુ તે કોઈક રીતે જેલમાંથી ભાગવામાં સફળ રહ્યો હતો.
મહેન્દ્ર વિરૂદ્ધ કોર્ટમાં મુકદ્દમો ચાલ્યો હતો. જે અપેક્ષિત હતું. બ્રિટિશ સરકારે મહેન્દ્રને ડાકુ અને ખૂની જાહેર કર્યો અને તેને મૃત્યુદંડની સજા ફટકારી. ત્યારબાદ તેની પત્ની કૌશલ્યા તેની એક વર્ષની પુત્રીને બાહોમાં લઈને દિલ્હી પહોંચી ગઈ હતી. ગાંધીજીએ તેમના પતિને જેલમાંથી મુક્ત કરવાની ખાતરી આપી હતી.
6 ઓગસ્ટ 1942ની સવારે ભાગલપુરની સેન્ટ્રલ જેલમાં તેમને ફાંસી આપવામાં આવી હતી. 21 વર્ષની ઉંમરે મહેન્દ્ર ચૌધરીએ દેશ માટે પોતાનો જીવ આપી દીધો. કહેવાય છે કે તેને ફાંસીમાંથી બચાવવા માટે દયાની અપીલ પણ કરવામાં આવી હતી. પરંતુ અંગ્રેજો તેમનાથી એટલા ડરી ગયા કે નિર્ધારિત સમય પહેલા જ મહેન્દ્ર ચૌધરીને ફાંસી આપી દીધી.
ચૌથમ બ્લોક ઓફિસમાં સ્થિત સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓની તકતી પર વિધ્વંસક વિભાગના વડા તરીકે મહેન્દ્ર ચૌધરીનું નામ ટોચ પર છે. ઉલ્લેખનીય છે કે ચૌથમ બ્લોકના બે ડઝનથી વધુ લોકોએ સ્વતંત્રતા સંગ્રામમાં યોગદાન આપ્યું હતું. સાથે જ પીપરા ચોક ખાતે શહીદ મહેન્દ્રસિંહના માનમાં ગેટ બનાવવામાં આવ્યો છે. જો કે, તે ગેટની ટોચ પર તેનું નામ હજુ સુધી લખવામાં આવ્યું નથી.