આવકવેરા આકારણીઓ ફરીથી ખોલવા માટેનો 10-વર્ષનો સમયગાળો ફક્ત ગંભીર કેસોમાં જ લાગુ પડે છે જ્યાં 50 લાખથી વધુની આવક છુપાવવાના પુરાવા હોય, એમ દિલ્હી હાઈકોર્ટે જણાવ્યું છે. 50 લાખથી ઓછી આવક માટે, આકારણી ફરીથી ખોલવાનો સમયગાળો ત્રણ વર્ષનો છે. નાણાકીય વર્ષ 2015-16 અને 2016-17 માટે રિટ પિટિશન દ્વારા ઉઠાવવામાં આવેલ મુદ્દો એ હતો કે શું આવકવેરા અધિનિયમ, 1961ની કલમ 148 હેઠળ અરજદારોને આપવામાં આવેલી નોટિસ કાયદામાં ટકાઉ છે કેમ કેમ?
મર્યાદાનો સમયગાળો (કેસો ફરીથી ખોલવા માટેની નોટિસ જારી કરી શકાય તે સમયની અંદર) ધ્યાનમાં રાખીને કોર્ટે નોટિસની માન્યતા નક્કી કરવાની હતી.અરજદારોએ જણાવ્યું હતું કે કહેવાતી છુપાવેલી આવક (જે આવક કર આકારણીમાંથી કાઢી નાખવામાં આવી છે) રૂૂ. 50 લાખથી ઓછી હોય તેવા કિસ્સામાં કલમ 149(1) ની કલમ (એ) માં નિર્ધારિત ત્રણ વર્ષની મર્યાદાનો સમયગાળો લાગુ થવો જોઈએ. 10 વર્ષની વિસ્તૃત મર્યાદાનો સમયગાળો ત્યારે જ લાગુ થશે જો કરજાળમાંથી ગયેલી આવક રૂૂ. 50 લાખથી વધુ હોય, એમ તેઓએ દલીલ કરી હતી.
જવાબમાં, આઇટી અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે 4 મે, 2022 ના એક આશિષ અગ્રવાલના કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદા અને ત્યારબાદ સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ડાયરેક્ટ ટેક્સ દ્વારા જારી કરાયેલા પરિપત્ર અનુસાર નોટિસ માન્ય હતી.
જસ્ટિસ રાજીવ શકધર અને જસ્ટિસ ગિરીશ કઠપાલિયાની દિલ્હી હાઈકોર્ટની બેન્ચે અવલોકન કર્યું હતું કે ટેક્સની નવી વ્યવસ્થા હેઠળ આકારણીઓ ફરીથી ખોલવાની સમય મર્યાદા છ વર્ષથી ઘટાડીને ત્રણ વર્ષ કરવામાં આવી છે.
ફરીથી ખોલવાનું ફક્ત ગંભીર કરચોરીના કેસોમાં હોઈ શકે છે, તે પણ, જ્યાં આપેલ સમયગાળામાં રૂૂ. 50 લાખ કે તેથી વધુની આવક છુપાવવાના પુરાવા મળ્યા હતા, આકારણી ફરીથી ખોલવાનો સમયગાળો 10 વર્ષ સુધી લંબાવવામાં આવ્યો હતો.
કોર્ટે કહ્યું કે નવી વ્યવસ્થા પાછલા વર્ષોમાં પણ લાગુ થશે, જો કે કલમ 148 હેઠળ નોટિસ 1 એપ્રિલ, 2021ના રોજ અથવા તે પછી જારી કરવામાં આવી હોય. કોર્ટે નોંધ્યું હતું કે 2016-17 અને 2017-18ના મૂલ્યાંકન વર્ષ સંબંધિત કલમ 148અ (મ) હેઠળ પસાર કરાયેલા આદેશો અને સુધારેલા આવકવેરા અધિનિયમ, 1961ની કલમ 148 હેઠળ જારી કરાયેલી નોટિસો ટકી શકશે નહીં.