ચીન લાંબા સમયથી વસ્તી દરમાં ઘટાડાને લઈને ચિંતિત છે. વિશ્વનો બીજો સૌથી વધુ વસ્તી ધરાવતો દેશ ચીન આ સમસ્યાને દૂર કરવા માટે વિવિધ પ્રયાસો કરી રહ્યું છે. જો કે, આ પ્રયાસોએ સામાન્ય લોકોનું જીવન મુશ્કેલ બનાવી દીધું છે. ચીન વસ્તી દર વધારવા માટે વિવિધ પગલાં અપનાવી રહ્યું છે અને યુવા વસ્તીને લલચાવનારા વચનો આપવામાં આવી રહ્યા છે.
હવે ચીને લગ્ન નોંધણીને સરળ બનાવી દીધી છે પરંતુ સાથે જ છૂટાછેડાને વધુ મુશ્કેલ બનાવવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે. આ પગલાંથી લોકોમાં રોષ ફેલાયો છે.
જન્મ દરમાં તીવ્ર ઘટાડો અટકાવવા માટે આ પગલાં લેવામાં આવી રહ્યા છે. નવી દરખાસ્તો હેઠળ, ચાઇનીઝ સત્તાવાળાઓને હવે લગ્ન માટે અરજી કરનારા યુગલો પાસેથી હુકુ અથવા ઘરની નોંધણીની જરૂર રહેશે નહીં. વધુમાં, સૂચિત સુધારામાં છૂટાછેડા લેવા માંગતા લોકો માટે 30-દિવસનો કુલિંગ-ઓફ સમયગાળો પણ ઉમેરાયો છે. કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે આ નિયમ 2021માં લાગુ થઈ ચૂક્યો છે. જેના કારણે લગ્નજીવનમાંથી બહાર નીકળવું વધુ મુશ્કેલ બન્યું છે. પરંતુ ચાઇનીઝ મીડિયા આઉટલેટે “વૈવાહિક સ્વતંત્રતા” વધારવાના પ્રયાસ તરીકે આ ફેરફારોને પ્રોત્સાહન આપ્યું છે. ડ્રાફ્ટ જણાવે છે કે છૂટાછેડા માટે 30-દિવસનો કૂલિંગ ઑફ પીરિયડ હશે, જે દરમિયાન જો કોઈ પક્ષ છૂટાછેડા માટે તૈયાર ન હોય, તો તેઓ અરજી પાછી ખેંચી શકે છે, જેનાથી છૂટાછેડાની નોંધણી પ્રક્રિયા સમાપ્ત થાય છે.
લગ્ન માટે ઘરેલુ રજિસ્ટ્રેશન ન કરાવવાના નિર્ણય પર લોકો સવાલો ઉઠાવી રહ્યા છે. સોશિયલ મીડિયા પર લોકોનો આક્રોશ જોવા મળી રહ્યો છે. ચીનના લોકોએ સત્તાધીશોના ઈરાદા પર સવાલ ઉઠાવ્યા છે. તેમનું માનવું છે કે આવા લોકો એકથી વધુ વખત લગ્ન કરશે. તેમણે છેતરપિંડી અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. Xની જેમ, ચાઇનીઝ સોશિયલ પ્લેટફોર્મ Weibo.com પર એક વપરાશકર્તાએ લખ્યું, “શું છૂટાછેડા માટેના કૂલિંગ ઑફ પીરિયડ વૈવાહિક સ્વતંત્રતા ગણી શકાય?” શુક્રવારે સવારે Weibo.comની ટ્રેન્ડિંગ લિસ્ટમાં આ દરખાસ્તો અંગે ઉગ્ર ચર્ચાઓ થઈ હતી. આવી પોસ્ટ 10 કરોડથી વધુ વખત જોવામાં આવી હતી. એક યુઝરે લખ્યું કે, છૂટાછેડા લેવાનો મારો અધિકાર ક્યાં છે?
ચીનની સરકારે લાંબા સમય પહેલા તેની બે-બાળક જન્મ નિયંત્રણ નીતિઓને સમાપ્ત કરી દીધી હતી. તે હવે પ્રજનન દરમાં વધારો કરવાના પગલાં છતાં નવા જન્મોમાં સતત ઘટાડો રોકવા માટે સંઘર્ષ કરી રહી છે. તે જ સમયે, છૂટાછેડાના દરને ઘટાડવા માટે હવે યુગલો માટે અલગ થવું વધુ મુશ્કેલ બનાવવામાં આવી રહ્યું છે, જેનાથી વધુ બાળકો પેદા થઈ શકે છે. એવા પણ અહેવાલો આવ્યા છે કે ચીનમાં યુવાનો લગ્નને લઈને બહુ ઉત્સાહિત નથી. શાંઘાઈ સ્થિત ન્યૂઝ સાઇટ ધ પેપર અનુસાર સત્તાવાર આંકડાઓ અનુસાર, આ વર્ષના પ્રથમ છ મહિનામાં માત્ર 3.43 મિલિયન યુગલોએ જ લગ્ન કર્યા, જે 1980 પછી સૌથી ઓછા છે.
નાગરિક બાબતોના મંત્રાલયે આ અઠવાડિયે 11 સપ્ટેમ્બર સુધી લગ્ન અને છૂટાછેડાની પ્રક્રિયામાં પ્રસ્તાવિત સુધારાઓ પર જાહેર ટિપ્પણીઓ મેળવવાનું શરૂ કર્યું છે. ઘરેલું લગ્નની નોંધણીની મૂળ નકલો દાયકાઓથી ફરજિયાત દસ્તાવેજ છે અને તેનો ઉપયોગ દ્વિ-પત્ની અટકાવવાના માર્ગ તરીકે થાય છે. એટલે કે, જો કોઈ યુગલ ફરીથી લગ્ન કરવા માંગે છે, તો તેઓએ તે જ જગ્યાએ નોંધણી કરાવવી પડશે જ્યાં તેમના પ્રથમ લગ્નની નોંધણી જારી કરવામાં આવી હતી. પરંતુ હવે સૂચિત ફેરફારો લોકોને દેશમાં ગમે ત્યાં લગ્ન કરવાની મંજૂરી આપશે, તેઓએ ફક્ત તેમનું ઓળખ પત્ર અને તેઓ લગ્ન કરવા માટે લાયક છે તેની પુષ્ટિ કરતું ઘોષણા પ્રદાન કરવાની જરૂર છે.
“લગ્ન કરવું સહેલું છે, પરંતુ છૂટાછેડા લેવા મુશ્કેલ છે, આ કેવો નિયમ છે,” એક નેટીઝને ચીની સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ વેઇબો પર લખ્યું. આ પોસ્ટને હજારો લોકોએ લાઈક કરી છે. ઝિઆન જિયાઓટોંગ યુનિવર્સિટીના ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ પોપ્યુલેશન એન્ડ ડેવલપમેન્ટ સ્ટડીઝના પ્રોફેસર જિઆંગ ક્વાનબાઓએ રાજ્ય સંચાલિત અખબાને જણાવ્યું હતું કે આ નિયમનનો હેતુ “લગ્ન અને પરિવારના મહત્વને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.”