જેમાં પતિ-પત્ની એકબીજાના લગ્નેતર સંબંધોને જાહેરમાં સ્વીકારે છે, તે નવી પેઢીમાં ચર્ચાનો વિષય બની ગયો છે. પરંતુ શું આ આધુનિક સંબંધોનું ભવિષ્ય છે કે ગેરસમજ? આજનો સમાજ આ ક્યારેય સ્વીકારી શકે નહીં પણ આ ટ્રેન્ડ બનતો જાય છે.
ઓપન મેરેજને હિન્દીમાં ખુલા વિવાહ પણ કહી શકાય. પણ ‘ઓપન મેરેજ’ કહેવાની જે ફિલિંગ્સ અંગ્રેજીમાં આવે છે એ હિન્દીમાં નથી આવતી.
કારણ કે આ સંસ્કૃતિ અંગ્રેજી દેશોમાંથી આવી છે. આ અમેરિકા વગેરેની ઓપન કલ્ચરની અસર છે. ભારતની નવી પેઢીના ઘણા લોકો ઓપન મેરેજની આ સંસ્કૃતિને પસંદ કરી રહ્યા છે. છેવટે, શું આ ઓપન મેરેજ છે?
લગ્નનો અર્થ એટલે બે હૃદયનું મિલન, બે પરિવારનું મિલન છે. આ સંબંધમાં પતિ-પત્ની સાથે રહે છે. તેઓ સુખ-દુઃખમાં એકબીજાને સાથ આપે છે. ઓપન મેરેજ એ વચ્ચેનો ટ્રેન્ડ છે. નવી પેઢીમાં આનું પ્રમાણ વધી રહ્યું છે. તેનો અર્થ સરળ છે. પતિ-પત્ની બંને પરિણીત હોવા છતાં એકબીજાના લગ્નેતર સંબંધો સ્વીકારે છે.
એટલે કે લગ્ન પછી પણ જો તેમાંથી એક અથવા બંને લગ્નની બહાર કોઈ અન્ય સાથે પ્રેમ સંબંધમાં હોય તો આ મામલે કોઈ વિરોધ કરતું નથી. તેને વૈવાહિક રાજદ્રોહ ગણવામાં આવતો નથી. એટલે કે પત્નીનો બોયફ્રેન્ડ હોઈ શકે છે. પતિની કોઈ ગર્લફ્રેન્ડ હોઈ શકે છે.
ઓપન લગ્નમાં પરસ્પર સમજણ હોય છે. બંનેમાંથી કોઈને બીજાના સંબંધ સામે વાંધો નથી હોતો. એક પત્ની પોતાના પાર્ટનરથી ન મળી શકતું સુખ કોઈ બીજામાં શોધે છે. એ સ્થિતિ પતિમાં પણ હોય છે પતિ પત્ની પાસે ન મળી શકતો પ્રેમ પોતાની બહેનપણીમાંથી મેળવે છે. આનો એ અર્થ પણ નથી કે તેમનો સંબંધ તૂટી જાય છે. એ બંને તો પતિ પત્ની રહે છે પણ પાર્ટનર બદલાઈ જાય છે.
ઓપન લગ્નમાં પ્રામાણિકતા મહત્વપૂર્ણ છે. કેટલાક લોકો માને છે કે ઓપન લગ્ન તેમને સ્વતંત્રતા આપે છે. આ દર્શાવે છે કે તમે તમારા પાર્ટનર સાથે જૂઠું બોલતા નથી કે છેતરપિંડી નથી કરી રહ્યા. સંબંધ અલગ છે, વિશ્વાસ અલગ છે. શારીરિક સંબંધ વિના પણ પતિ-પત્ની વચ્ચે વિશ્વાસ હોઈ શકે છે. એવું નથી કે લગ્નની બહારના સંબંધમાં શારીરિક સંબંધો જ હોવા જોઈએ. જો હા તો કોઈ નુકસાન નથી. ઓપન લગ્નમાં, દંપતી કોઈપણ પ્રતિબંધ વિના તેમની શારીરિક અથવા માનસિક ઇચ્છાઓને પૂર્ણ કરી શકે છે.
પરંતુ તેના કેટલાક ગેરફાયદા પણ છે. જો લગ્ન જીવનના માર્ગમાં ઓપન લગ્નની વાત આવે છે ત્યારે એક બીજા પ્રત્યે ઈર્ષ્યા વધી શકે છે. એટલે કે, જો એકને બીજો જીવનસાથી મળે અને બીજાને ન મળે, તો તે ઈર્ષ્યામાં ફેરવાય છે. અથવા અસુરક્ષાની લાગણી ઊભી થઈ શકે છે. એટલું જ નહીં, તેનાથી કપલનો વિશ્વાસ તૂટી શકે છે અને તેમની વચ્ચે અંતર પણ વધી શકે છે. બીજી સમસ્યા જાતીય રોગ અથવા ચેપ છે. ઓપન મેરેજમાં આ ખતરો વધી શકે છે.
આ સંબંધમાં પાર્ટનરની લાગણીઓને સમજવી જરૂરી છે. જો બંને આ પ્રકારનો સંબંધ જાળવવા તૈયાર હોય તો જ આ અંગે નિર્ણય લેવો જોઈએ. સાથે જ બંનેએ આ માટે સામાજિક દબાણનો સામનો કરવા તૈયાર રહેવું જોઈએ. આજનો સમાજ આ બિલકુલ સ્વીકારે તેમ નથી પણ આમ છતાં આ પ્રકારનો ટ્રેન્ડ હવે મેટ્રો શહેરોમાં જોવા મળી રહ્યો છે.