અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ અને ઇઝરાયલી વડા પ્રધાન નેતન્યાહૂ ગાઝામાં યુદ્ધવિરામ પર સંમત થયા છે. સોમવારે રાત્રે વોશિંગ્ટનમાં એક પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં બંને નેતાઓએ આ જાહેરાત કરી હતી. ટ્રમ્પે યુદ્ધવિરામ માટે 20-મુદ્દાની યોજના તૈયાર કરી છે. ટ્રમ્પે કહ્યું કે જો હમાસ આ યોજના સ્વીકારશે નહીં, તો ઇઝરાયલને તેને ખતમ કરવાનો સંપૂર્ણ અધિકાર છે, અને અમેરિકા તેને સમર્થન આપશે. નેતન્યાહૂએ ઉમેર્યું કે,”ગાઝામાં શાંતિપૂર્ણ વહીવટ હશે. હમાસના બધા શસ્ત્રો દૂર કરવામાં આવશે, અને ઇઝરાયલ ધીમે ધીમે ગાઝામાંથી ખસી જશે”.
નેતન્યાહૂએ ચેતવણી આપી હતી કે આ કાર્ય સરળ હોય કે મુશ્કેલ, પૂર્ણ કરવામાં આવશે. જો હમાસ યોજના સ્વીકારવાનો ઇનકાર કરે છે, તો ઇઝરાયલ તેને પોતાની મેળે પૂર્ણ કરશે. આ દરમિયાન, હમાસે કહ્યું છે કે તેને વિમાન માટે ઔપચારિક ઓફર મળી નથી અને તેણે પોતાના શસ્ત્રો સોંપવાનો ઇનકાર કર્યો છે. દરમિયાન, પેલેસ્ટિનિયન સરકારે ટ્રમ્પના વિમાનનું સ્વાગત કર્યું છે. ટ્રમ્પે પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં જણાવ્યું હતું કે આ યોજનામાં ગાઝામાં યુદ્ધ બંધ કરવાનો, બધા બંધકોને મુક્ત કરવાનો અને ગાઝામાં વહીવટ ચલાવવા માટે એક અસ્થાયી બોર્ડ બનાવવાનો પ્રસ્તાવ છે. ટ્રમ્પ આ બોર્ડના અધ્યક્ષ રહેશે અને તેમાં ભૂતપૂર્વ બ્રિટિશ વડા પ્રધાન ટોની બ્લેર પણ શામેલ હશે.
ટ્રમ્પ અને નેતન્યાહૂએ પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં પત્રકારોના પ્રશ્નોના જવાબ આપ્યા ન હતા. ટ્રમ્પે કહ્યું કે જ્યાં સુધી દસ્તાવેજો પર હસ્તાક્ષર ન થાય અને બધું અંતિમ સ્વરૂપ ન મળે ત્યાં સુધી પ્રશ્નો લેવા યોગ્ય નથી. તેમણે નેતન્યાહૂને પૂછ્યું કે શું તેઓ કેટલાક ઇઝરાયલી પત્રકારોના પ્રશ્નોના જવાબ આપવા માંગે છે, પરંતુ નેતન્યાહૂએ કહ્યું કે તેઓ ટ્રમ્પના નિર્ણય પર વિશ્વાસ કરશે. ત્યારબાદ પત્રકારોએ પ્રશ્નો પૂછવાનું શરૂ કર્યું, પરંતુ બંને નેતાઓ હાથ મિલાવ્યા અને ચાલ્યા ગયા. સોમવારે ઇઝરાયલી વડા પ્રધાન નેતન્યાહૂએ પણ દોહા હુમલા માટે કતારની માફી માંગી હતી. તેમણે રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પની વિનંતી પર વ્હાઇટ હાઉસથી કતારના વડા પ્રધાન શેખ મોહમ્મદ બિન અબ્દુલરહેમાન અલ-થાનીને ફોન કર્યો હતો.
નેતન્યાહૂએ એક પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં કહ્યું, “મેં કતારના વડા પ્રધાનને ફોન દ્વારા કહ્યું કે ઇઝરાયલ આતંકવાદીઓને મારી રહ્યું છે, કતારને નહીં. હુમલામાં કતારી નાગરિકના મૃત્યુથી અમને દુઃખ થયું છે.” 20 દિવસ પહેલા 9 સપ્ટેમ્બરના રોજ, ઇઝરાયલી સૈન્યએ દોહામાં હમાસના વડા ખલીલ અલ-હય્યાહને નિશાન બનાવીને હુમલો કર્યો હતો. આ હુમલામાં અલ-હય્યાહ બચી ગયા હતા, પરંતુ છ અન્ય લોકો માર્યા ગયા હતા, જેમાં એક કતારી અધિકારીનો પણ સમાવેશ થાય છે. ત્યારબાદ કતાર ઇઝરાયલથી નારાજ થયું હતું અને ટ્રમ્પે પણ પોતાની નારાજગી વ્યક્ત કરી હતી.
નેતન્યાહૂએ કતારના સાર્વભૌમત્વના ઉલ્લંઘન અને તેના અધિકારીના મૃત્યુ પર દુ:ખ વ્યક્ત કર્યું. આ માફી ગાઝામાં શાંતિ વાટાઘાટો ફરી શરૂ કરવાના પ્રયાસનો એક ભાગ છે, કારણ કે હુમલા બાદ કતારે હમાસ અને ઇઝરાયલ વચ્ચે મધ્યસ્થી સ્થગિત કરી હતી.
રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ માટે કતાર 4 કારણોસર મહત્વપૂર્ણ છે:
આર્થિક સોદો: ટ્રમ્પે મે 2025 માં દોહાની મુલાકાત દરમિયાન કતાર સાથે $243.5 બિલિયન (આશરે રૂ. 20 લાખ કરોડ) ના સોદા પર હસ્તાક્ષર કર્યા. ) સોદો. આ અંતર્ગત, કતાર એરવેઝ બોઇંગ પાસેથી 160 વિમાન ખરીદશે.
લશ્કરી થાણું- કતારમાં અલ ઉદેદ એર બેઝ આવેલું છે, જે મધ્ય પૂર્વમાં અમેરિકાનું સૌથી મોટું લશ્કરી થાણું છે.
શાંતિ મંત્રણામાં ભૂમિકા – કતાર ગાઝામાં ઇઝરાયલ અને હમાસ વચ્ચે શાંતિ મંત્રણામાં મધ્યસ્થી છે, જે ટ્રમ્પની શાંતિ યોજના માટે જરૂરી છે.
ટ્રમ્પને ભેટ – કતારે ટ્રમ્પને 400 મિલિયન ડોલર (લગભગ 3400 કરોડ રૂપિયા) ની કિંમતનું બોઇંગ 747-8 વિમાન ભેટમાં આપ્યું છે.
ટ્રમ્પે પ્રસ્તાવમા જરુરિ મુદ્દાઓ પર વધારે ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યુ
યુદ્ધ તાત્કાલિક બંધ કરવું – જો ઇઝરાયલ અને હમાસ વચ્ચે કોઈ કરાર થાય છે, તો ગાઝામાં યુદ્ધ તાત્કાલિક સમાપ્ત થઈ જશે.
ઇઝરાયલ પાછું હટશે- કરાર દ્વારા, ઇઝરાયલ ધીમે ધીમે ગાઝામાંથી તેના દળોને પાછું ખેંચશે.
બંધકોની મુક્તિ – હમાસ ૭૨ કલાકની અંદર બધા ઇઝરાયલી બંધકોને, જીવિત અને મૃત બંનેને મુક્ત કરો.
કેદીઓની મુક્તિ – યુદ્ધ સમાપ્ત થાય ત્યારે ઇઝરાયલ ગાઝામાંથી 250 આજીવન કેદની સજા પામેલા કેદીઓને અને અન્ય 1,700 કેદીઓને મુક્ત કરશે.
લાશોની આપ-લે – દરેક મૃત ઇઝરાયલી કેદી માટે, 15 મૃત ગાઝા કેદીઓના મૃતદેહ પરત કરવામાં આવશે.
ગાઝાને આતંકવાદ મુક્ત બનાવવું – ગાઝામાંથી તમામ આતંકવાદી ઠેકાણા અને શસ્ત્રો દૂર કરવામાં આવશે.
હમાસ વહીવટમાં નહીં – હમાસ અને અન્ય આતંકવાદીઓ ગાઝા સરકારમાં ભાગ લેશે નહીં.
વચગાળાની વહીવટી સમિતિ – ગાઝા માટે એક કામચલાઉ ટેકનિકલ સમિતિની રચના કરવામાં આવશે, જેમાં લાયક લોકોનો સમાવેશ થશે.
એક શાંતિ બોર્ડની રચના – આ બોર્ડની અધ્યક્ષતા યુએસ પ્રમુખ ટ્રમ્પ કરશે, તેમાં ટોની બ્લેર અને અન્ય દેશોનો સમાવેશ થશે.
પુનર્નિર્માણ યોજના — બોર્ડ ગાઝાના વિકાસ અને સુધારણાની યોજના અને ભંડોળ પૂરું પાડશે.
માનવતાવાદી સહાય – ગાઝાને તાત્કાલિક અને નોંધપાત્ર સહાય મળશે.
ખાસ વેપાર ક્ષેત્રો — ગાઝામાં ખાસ વેપાર ક્ષેત્રો બનાવવામાં આવશે, જેનાથી રોજગારમાં વધારો થશે.
લોકો માટે સ્વતંત્રતા – કોઈને પણ ગાઝા છોડવાની ફરજ પાડવામાં આવશે નહીં; કોઈપણ વ્યક્તિ પોતાની ઈચ્છા મુજબ જઈ શકે છે અને પાછા આવી શકે છે.
સુરક્ષા દળ – એક આંતરરાષ્ટ્રીય સુરક્ષા દળ ગાઝામાં સુરક્ષા જાળવશે.
પોલીસ તાલીમ — સુરક્ષા દળ ગાઝા પોલીસને તાલીમ અને મદદ કરશે.
સરહદ સુરક્ષા — ઇઝરાયલ અને ઇજિપ્ત વચ્ચેની સરહદો પર સુરક્ષા મજબૂત બનાવવામાં આવશે.
યુદ્ધ સમાપ્ત થાય ત્યાં સુધી હવાઈ હુમલા અને તોપમારો બંધ રહેશે.
માનવ અધિકારો — આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓ ગાઝામાં સહાય અને સુરક્ષા પર નજર રાખશે.
શાંતિ મંત્રણા – ઇઝરાયલ અને પેલેસ્ટાઇન વચ્ચે શાંતિ મંત્રણા શરૂ થશે.
ભવિષ્ય માટેની યોજના – આ યોજનાનો ઉદ્દેશ ગાઝામાં કાયમી શાંતિ, વિકાસ અને વધુ સારું જીવન લાવવાનો છે.